ملیت : ایرانی - قرن : 14 منبع : شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران (جلد اول)
فرزند میرزا علىاكبر خان معتمدالوزاره، متولد 1255 در قفقازیه. مادرش دختر عبدالحمید خان داغستانى بود. امیر اعلم پس از انجام تحصیلات مقدماتى در قفقاز به بیروت رفت و در رشتهى پزشكى ادامهى تحصیل داد، سپس عازم فرانسه شد و از مدرسهى طب نظامى لیون درجهى دكترا گرفت. در اوایل مشروطیت به ایران آمد و به استادى مدرسهى طب در دارالفنون برگزیده شد. در دورهى دوم قانونگزارى از مشهد به نمایندگى مجلس انتخاب گردید. در همین دوره با حفظ سمت نمایندگى مجلس، با درجهى سرتیپى به ریاست بهدارى ارتش انتخاب شد. سه سال بعد به ریاست بهدارى ژاندارمرى منصوب گردید. در 1334 در كابینهى وثوقالدوله منصب سردارى و ریاست حفظ الصحهى ایران به او واگذار شد و پزشك مخصوص سلطان احمد شاه گردید. در 1298 در كابینهى وثوقالدوله، پدر زن خود، وزیر تجارت و فوائد عامه شد. در 1300 در دو كابینهى قوامالسلطنه وزارت معارف و اوقاف را بر عهده داشت. در دورهى چهارم مجدداً از مشهد وكیل شد و به مقام نیابت ریاست رسید. در دورهى پنجم نیز این سمت را داشت و ضمناً ریاست بهدارى ارتش با او بود. در ادوار هفتم و هشتم و نهم همچنان وكیل مجلس شوراى ملى بود. در 1327 در كابینهى ساعد مراغه به وزارت بهدارى رسید. مدتى نایب رئیس فرهنگستان ایران و قریب چهل سال استادى دانشكدهى پزشكى را عهدهدار بود. او از بنیانگذاران شیر و خورشید سرخ ایران است. تا دم مرگ نیابت ریاست شیر و خورشید را بر عهده داشت. در این راه گامهاى بلندى برداشت. در 84 سالگى درگذشت. در طى عمر طولانى خود دو همسر انتخاب كرد: همسر اولش از بهزادىهاى مازندران بود كه با مادر دكتر متین دفترى و همسر یمین اسفندیارى دختر عمو مىشد. دكتر فتحاللَّه اعلم استاد دانشگاه ثمرهى همین ازدواج است. همسر دومش افسر خام دختر وثوقالدوله بود. مجید، ایران، توران، فاطمه، هما و جهان از این همسرند. هما مدتى همسر غلامرضا پهلوى بود. بعد از متاركه به حبالهى نكاح احمدعلى ابتهاج درآمد و در میانسالى به سرطان درگذشت.
