ملیت : ایرانی - قرن : 14 منبع : شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران (جلد اول)
معروف به میرزا یوسف خان اعتصامالملك، در 1252 در تبریز متولد شد. پدرش میرزا ابراهیم اهل آشتیان و مستوفى آذربایجان بود. در تبریز تحصیل كرد. ادبیات فارسى و عربى را به حد كامل فراگرفت. فقه و اصول و حكمت قدیم را كاملاً آموخت و در فراگرفتن زبان فرانسه و تركى تلاش بسیار كرد. در جوانى دانش و معلومات او به حدى رسید كه همه جا از او به نیكى یاد مىشد. تألیف چند كتاب به زبان عربى سبب اشتهار او در مصر و سایر كشورهاى عربى شد. با مطبوعات آن زمان كه محدود و معدود بود همكارى داشت. با همكارى مرحومین محمدعلى تربیت و سید حسن تقىزاده مجلهى گنجینهى فنون را بنیاد نهاد و به هزینهى شخصى چاپخانهاى در تبریز دائر نمود و به نشر آثار دانشمندان مبادرت كرد. در دورهى دوم مجلس شوراى ملى به وكالت انتخاب شد و بعد از آن تا حینالفوت رئیس كتابخانهى مجلس شوراى ملى بود و در توسعه و تكمیل آن كتابخانه زحمات زیادى متحمل شد. ضمن جمعآورى كتب نفیس خطى، فهرست جامع و كاملى با همه ممیزات و مشخصات از كتب خطى تهیه و تنظیم نمود كه مورد استفادهى كتابشناسان است. در 1329 و 1341 قمرى دو دوره مجلهى بهار را انتشار داد كه جنبهى ادبى آن بر سایر جنبهها غلبه داشت حاوى مقالات سودمند بود. یك بار در 1320 ش این مجله با مقدمهى علامه علىاكبر دهخدا تجدید چاپ شد. او مجموعاً چهل عنوان از آثار نویسندگان و ادباى اروپا را به فارسى صحیح و سلیس ترجمه كرده است. از بین آنها ترجمههاى زیر را مىتوان نام برد: خدمه و عشق از شیلر شاعر آلمانى، تیرهبختان از ویكتورهوگوى فرانسوى. تألیفاتى نیز به فارسى و عربى دارد. دختر باارزش او خانم پروین اعتصامى شاعرهى بلندپایهى معاصر، پروردهى فضل و ادب بود. میرزا یوسف خان اعتصامى در 1316 شمسى در 64 سالگى در تهران وفات یافت.
