مشاهیر ایران و جهان - اسکندری، عباس

ملیت :  ایرانی   -   قرن : 14 منبع : شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران (جلد اول)

روزنامه‏نگار، نماینده‏ى مجلس، جنجالگر سیاسى، از ملاكین درجه‏ى اول ایران، از دودمان قاجاریه، متولد 1276 در تهران. علوم جدید و قدیم را فراگرفت و چند سالى در اروپا ادامه‏ى تحصیل داد. در علم حقوق درجه‏ى لیسانس گرفت و پس از ورود به ایران به حرفه‏ى وكالت دادگسترى پرداخت. در 1301 امتیاز روزنامه‏ى سیاست را گرفت و چند سالى آن روزنامه را انتشار داد. خط مشى این روزنامه معین نبود؛ هرچند مدت از یكى یا از دسته‏اى حمایت مى‏كرد. بعد از شهریور 1320 مجدداً روزنامه را انتشار داد و در همان سال به دعوت خواهرزاده‏اش ایرج اسكندرى جزء مؤسسین حزب توده ایران درآمد و عضو كمیته‏ى مركزى شد، ولى یك سال بعد او را از حزب توده اخراج كردند. بعد روزنامه‏ى خود را در اختیار قوام‏السلطنه گذاشت و براى زمامدارى قوام به تلاش افتاد. در 1324 كه قوام بر سر كار آمد، به فرماندارى تهران منصوب گردید و از اعضاى فعال حزب دموكرات ایران شد. در انتخابات دوره‏ى پانزدهم، خود را كاندیداى شهر همدان كرد و از آن شهر به وكالت مجلس انتخاب گردید. اسكندرى در طول نمایندگى مجلس بیش از هر وكیلى در تاریخ مشروطیت ایران صحبت كرد. در تمام مدت نمایندگى، كارش استیضاح و سؤال و اعلام جرم علیه دولت‏ها بود. درباره‏ى نفت سخنرانى‏هاى طولانى نمود. با اعتبارنامه‏ى سید حسن تقى‏زاده مخالفت كرد و موضوع قرارداد 1933 را پیش كشید كه منجر به نطق معروف تقى‏زاده شد كه گفته بود «من آلت فعل بودم». به صلاحیت محمود جم براى وزارت جنگ اعتراض كرد، موضوع قیام گوهرشاد را پیش كشید و او را كه در آن تاریخ وزیر كشور بود مسئول و مسبب معرفى نمود. روى هم رفته جنجالى و هوچى و بدون پرنسیب بود. بعضى عقیده دارند عنصرى فاسد، زدوبندچى و منفعت‏پرست بوده است. بعد از مجلس پانزدهم، دیگر به مجلس راه نیافت. كتابى به نام آرزو یا تاریخ مفصل مشروطیت ایران نوشته است كه حاوى نكاتى از وقایع قبل از شهریور 1320 مى‏باشد و اشاراتى به دوران دیكتاتورى دارد. در 1334 درگذشت. از وى ثروت قابل ملاحظه‏اى باقى ماند.