مشاهیر ایران و جهان - آیرم، محمود

ملیت :  ایرانی   -   قرن : 14 منبع : شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران (جلد اول)

از افسران ارشد قزاقخانه در حدود 1255 متولد شد. مدارس نظامى ایران و روسیه را طى كرد و قبل از كودتا درجه‏ى میرپنجى كه معادل سرلشكرى بود داشت و اولین افسر ایرانى است كه با درجه‏ى سرتیپى به ریاست ستاد قزاقخانه رسیده بود. چندى رئیس آتریاد همدان و مدتى فرمانده قشون مازندران بود. در 1301 به دنبال تشكیل ارتش نوین و تأسیس پنج لشكر مستقل، آیرم با ارتقاء به درجه‏ى امیرلشكرى، به فرماندهى لشكر جنوب كه مركز آن اصفهان بود منصوب شد و حدود عملیات این لشكر عبارات بود از فارس، بنادر جنوب، كرمان، یزد، سیستان و بلوچستان و اصفهان. ابوابجمعى لشكر حدود دویست و پنجاه افسر، هزار و پانصد سرباز و ششصد رأس اسب و قاطر بود. مركز این لشكر قریب یكسال در اصفهان بود و بعد به شیراز منتقل گردید و در 1303 كه سردار سپه به سفر جنگى خوزستان رفت، آیرم با دو تیپ همراه او بود. در 1305 لشكر جنوب فشار خود را براى خلع سلاح عشایر افزایش داد و عشایر نیز كه از نظام اجبارى و پرداخت مالیات و خلع سلاح ناراضى بودند، تدریجاً علیه دولت دست به شورش زدند و سرتاسر منطقه‏ى فارس دستخوش ناامنى و آشوب گردید. سختگیریهاى امیرلشكر آیرم و پول‏هائى كه او و افسرانش از عشایر مى‏گرفتند به شورش شتاب بیشترى داد و هر روز دامنه‏ى آن وسیع‏تر مى‏شد. رضاشاه، طغیان عشایر را نتیجه‏ى بى‏ترتیبى و سختگیرى و اخاذى افسران دانست و لذا امیرلشكر آیرم را از فرماندهى لشكر جنوب بركنار و به تهران احضار كرد و او را به زندان انداخت. گفته شد مبلغى از پول‏هائى كه اندوخته بود در اختیار رضاشاه قرار داد تا از زندان آزاد شد و حدود 1312 در تهران درگذشت.