مشاهیر ایران و جهان - آزموده، حسین

ملیت :  ایرانی   -   قرن : 14 منبع : شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران (جلد اول)

حسین آزموده از فارغ‏التحصیلان دانشكده افسرى تهران و دانشگاه جنگ بود. در 1287 متولد شد. پس از فراغت از تحصیل مدارج نظامى را تدریجاً پیمود و در 1330 به درجه‏ى سرتیپى نائل آمد. در آن تاریخ سمتش معاون اول دادستان ارتش بود. بعد از وقایع تیرماه 1331 كه مصدق علاوه بر نخست‏وزیرى، وزارت دفاع ملى و امور ارتش را ضمیمه كار خود كرد، موجبات نزدیكى مقامات نظامى به او بیشتر شد. از جمله سرتیپ آزموده مورد توجه قرار گرفت و در غالب كمیسیون‏هائى كه مسائل ارتش در آنها مطرح مى شد شركت داشت. همین رفت و آمدها سبب شد مصدق براى او حكم دادستانى ارتش را صادر كند، ولى آزموده متعذر به این نكته شد كه تحصیلات حقوقى ندارد و قادر به اداره‏ى امور دادستانى ارتش نیست. مراتب را طى نامه‏اى به وزیر دفاع گوشزد كرد، از قبول دادستانى عذر خواست و سرانجام رئیس اداره‏ى مهندسى ارتش شد و تا 1332 كه حكومت مصدق ساقط شد در آن سمت بود. پس از 28 مرداد طوعاً یا جبراً دادستانى ارتش را برعهده گرفت. در جریان محاكمه‏ى دكتر مصدق و سرتیپ ریاحى رئیس ستاد ارتش و تنى چند از همكاران مصدق علیه آنها كیفرخواست خواند و در دادگاه به بیان ادعانامه پرداخت. در این ماجرا رذالت و وقاحت را به سر حد كمال رسانید و آنچه گفتنى نبود گفت و هر اتهامى كه ممكن است به مصدق وارد كرد؛ البته آزموده بیانگر موضوعات و اتهامات بود. گفته‏اند هیئتى مركب از ابراهیم خواجه نورى و ابوالحسن عمیدى نورى و مهدى پیراسته مطالب علیه مصدق را تهیه و به دست وى مى‏داده‏اند. در هر حال از حد دادستانى تجاوز كرد، اما دكتر مصدق كسى نبود كه در مقابل اتهامات سكوت كند و جوابهاى دندان‏شكن به او ندهد. آزموده پس از پایان محاكمه بیشتر مورد توجه قرار گرفت و به درجه‏ى سرلشكرى و بعد به درجه‏ى سپهبدى رسید. ریاست اداره‏ى دادرسى ارتش را بر عهده‏ى او قرار دادند، موقعیت ممتازى در ارتش پیدا كرد و یكى از چند منبع قدرت بود. در 1340 كه دكتر على امینى با اختیاراتى نخست‏وزیرى را عهده‏دار شد، به تغییر و تعقیب بعضى از مقامات كشورى و لشكرى پرداخت؛ از جمله سپهبد آزموده را بركنار و تحت تعقیب قرار داد. نورالدین الموتى وزیر دادگسترى وقت به او لقب آیشمن ایران داد و مطبوعات هم با استفاده از آزادى نسبى كه نصیب آنها شده بود، درباره‏ى او و جرائم حقیقى یا واهى‏اش حكایت‏ها نوشتند. مدیر بامشاد تحت عنوان «دراكولاى ایران» سلسله مقالاتى نوشت و پرده از كارهاى دادستانى ارتش برداشت. آزموده در مقام دفاع از خود برآمد و علیه دولت و وزیر عدلیه اعلام جرم كرد. بعد از امینى به كار دعوت نشد و همچنان دوران بازنشستگى خود را طى مى كرد. گاهى به عنوان حقوقدادن در كمیسیون‏ها دعوت مى‏شد، شاه نیز هیچگونه كارى را به او ارجاع نكرد. حسین آزموده مردى لجوج، خودخواه، یكدنده و تظاهر به مذهب مى‏كرد. در كار خود شدت عمل نشان مى‏داد. هشت سال دادستان و رئیس دادرسى ارتش بود. محاكمات بسیارى در زمان او صورت گرفت. احكام صادره در دوران او بسیار شدید بود. چند روز قبل از ایران فرار كرد. در 1378 در اروپا درگذشت.