ملیت : ایرانی - قرن : 13 منبع : فرهنگ فارسی معین (جلد ششم)
(كسمائى، منسوب به كسما) (میرزا) حسین (خان)، از دانشمندان و مشروطهخواهان گیلان (ف. 1299 ه.ش). وى پس از تحصیل در رشت املاك پدرى را فروخته به نفلیس شتافت و در آنجا اسلحهى گرم تهیه مىكرد و به رشت مىفرستاد. كسمایى در اثناى مبارزهى مشروطهخواهان با محمدعلى شاه و یارانش به رشت حمله كرد و سردار افخم (آقا بالاخان) حاكم گیلان را به قتل رسانید و سربازان وى را مغلوب نمود. پس از آنكه حكومت تزارى به آزار مشروطهخواهان پرداخت وى به پاریس رفت و با روزنامهفروشى و تدریس زبانهاى عربى و فارسى روزگار مىگذرانید. پس از سقوط حكومت تزارى به ایران بازگشت و با میرزا كوچكخان همكارى كرد و روزنامهى «جنگل» را منتشر نمود.