ملیت : ایرانی - قرن : 14 منبع : مردان موسیقی سنتی و نوین ایران (جلد سوم)
منصور یاحقى برادر بزرگ پرویز یاحقى است كه به سال 1303 در تهران دیده به جهان باز كرد و از زمان كودكى نزد دایى هنرمند خود حسین یاحقى زیست و در دامان آن هنرمند بزرگ و شایسته پرورش یافت تا جائى كه مكان رفیع و بلند خود را در موسیقى سنتى ایران به دست آورد. منصور از آغاز نوجوانى به نواختن ویولن علاقمند بود ولى بنا به پیشنهاد دایى خود، نزد استاد حبیب سماعى رفت كلاس سماعى در آن زمان در خیابان علایى بود و او مدت چهار سال براى فراگیرى سنتور در این كلاس حضور یافت و با زحمات شبانهروزى خود توانست از محضر استاد كسب فیض كند. سپس نزد استاد حسین یاحقى آگاهیهاى خود را در مقامها و گوشههاى موسیقى ایران تكمیل كرد وپنج دوره كامل استاد را فراگرفت. اكنون دیگر ساز منصور یاحقى به مرحلهاى رسیده بود كه نه تنها قابل شنیدن بود بلكه باید از آن در اركسترها استفاده شود به همین سبب سال 1326 بنا به دعوت زندهیاد روحاله خالقى بزرگ مرد تاریخ موسیقى ایران به «انجمن موسیقى ملى» دعوت گردید. وى در برنامههاى این انجمن مدت یك سال و نیم به عنوان تكنواز اركستر همكارى كرد و همزمان به وسیله استاد خالقى و مشیر همایون شهردار به رادیو دعوت و ضمن همكارى با اركسترهاى متعدد، از جمله اركستر شادروان استاد حسین یاحقى و پرویز یاحقى مدت یك سال همكارى كرد. منصور یاحقى در رادیو، با خوانندگان بزرگ و سرشناسى از جمله: سعادتمند قمى یونس در دشتى، محمودى خوانسارى، احمد ابراهیمى و... همكارى صمیمانه داشت. و در شبهاى شنبه هر هفته، همراه با ویولن فخرالدین غفارى و آواز سعادتمند قمى به مدت نیم ساعت براى شنوندگان خارج كشور برنامه اجرا مىكرد. او در ضمن به تعلیم هنرجویان نیز مىپرداخت كه از شاگردان برجسته و بزرگ وى مىتوان از:منصور صارمى، حسین ملك، حمید ارجمند، مهدى شیرازى و تنى چند از نامآوران را نام برد. سال 1334 شادروان داود پیرنیا از یاحقى براى همكارى با برنامه گلها دعوت بهعمل آورد و وى این دعوت را پذیرفت. از این زمان به بعد یكى از همكاران خوب و دائمى برنامههاى مختلف و متنوع گلها شد و از تكنوازان این برنامهها بود. اینك پاى صحبت وى بنشینیم و ببینیم كه وى درباره زندگى هنرى و كارهاى خود چه مىگوید. «من از سال 1326 به بعد كه از خدمت استاد حبیب سماعى مرخص شدم به پیشنهاد آقاى روحاله خالقى به «انجمن موسیقى ملى ایران» رفتم و مدت یك سال و نیم در آنجا تكنواز انجمن موسیقى ملى بودم و با راهنمایى استاد خالقى، به رادیو براى همكارى و تكنوازى معرفى شدم كه ادامه كارم مدت چهارده سال طول كشید. بعد در كنار كار هنرى در رادیو در بانك ملى كار اصلى خود را كه كارمندى آن مؤسسه بود ادامه مىدادم. انگیزه روىآورى به موسیقى در من از خالهام فرخلقا كه او در زمان حیات خود از استادان مسلم موسیقى ایران بوده و مرحوم روحاله خالقى در كتاب خود از او یاد كرده (مراجعه شود به كتاب سرگذشت موسیقى ایرانى) و روى پیانو و ویولن، به خصوص سنتور مهارت استادانهاى داشتند و ایشان خود شاگرد سماع حضور، پدر حبیب سماعى بودند.» منصور یاحقى درباره انجمن موسیقى ملى و فعالیتهاى آن گفت: «درمورد انجمن موسیقى ملى ایران هم باید بگویم كه پایهگذار انجمن موسیقى ملى ایران زندهیاد استاد روحاله خالقى بودند و این انجمن جایى بود كه تمام هنرمندان طراز اول دور هم جمع شده بودند و با مرحوم خالقى براى پیشرفت و حفظ موسیقى اصیل ایران همكارى مىكردند.» سپس درباره سبك نواختن و كار استاد حبیب سماعى و اینكه چرا و چگونه كار وى از سایر سنتورنوازان متمایز بود چنین گفت: «آن سبك و معیار مخصوص به خود ایشان بود كه روى سنتور 9 خركه كار مىكرد و كار كردن روى این نوع سنتور خیلى مشكل است. سبك مرحوم سماعى را پنج، شش نفر نظیر: نورعلىخان برومند، مهندس قباد ظفر، مرتضى عبدالرسولى، عبداله عاطفى، مهدى نظمى و دكتر منوچهر جهانبگلو تقریبا دنبال كردند. این آقایان حداكثر استفاده را از استاد خود بردند. من در كنار سفارشى كه از طرف دایىام حسین یاحقى به وى شده بود از محضر وى بهرهمند گردیدم.» وى سپس اشاره كرد: «گفتم كه استاد سماعى از سنتور 9 خركه استفاده مىكرد و گاهى خركهاى بعضى سنتورها به چهارده یا پانزده عدد مىرسد در بعضى موارد مىبینم كه این در كار یك نوازنده تأثیر بسیار دارد و از ارزش هنرى آن هنرمند مىكاهد، یعنى آن صداهایى كه ما باید از پشت خرك اجرا كنیم در چپ كوك مخصوصا روى آن خركها كه اضافى است ارزش هنرى كار را به صفر مىرساند. تمام شاگردان استاد با سنتور 9 خرك كار مىكردند و ما جرأت نمى كردیم كه بگوییم استاد یك خرك ما مىخواهیم اضافه نماییم ولى اكثر این آقایان كه ساز مى زنند براى این كه كارشان راحتتر بشود و قسمتهاى بالاى دستگاه «شور» را بتوانند بهراحتى اجرا كنند، خرك اضافه مىكنند و كردند ولى من روى همان احساس خودم و دستور استاد، روى همان سنتور 9 خرك باقى ماندم، شاگردانى هم كه نزدم كار كردند با 9 خرك كار كردند و از نوازندگان بزرگ بنام و بزرگ این ساز در حال حاضر باید از آقایان: فرامرز پایور، حسن ملك، منصور صارمى، زندهیاد رضا ورزنده، عبداله معارفى، محمد حیدرى و شفیعیان، عباس زندى نام ببرم كه اینها با 9 خرك كار مىكنند و به درجه كمال رسیدهاند و وجودشان در موسیقى كشور موجب افتخار است.» منصور یاحقى در مورد بداههنوازى با سنتور گفت: «بداههنوازى روى هر سازى باید با ظرافت خاصى كه از تراوشات مغزى سرچشمه مىگیرد اجرا شود. بداههنوازى مطلبى نیست كه بتوان با نت اجرا كرد، باید با مغز و احساس باشد و با ابتكارات و ظرافت مخصوص اجرا گردد. استادان بزرگى چون: مرتضى مححوبى، احمد عبادى، جلیل شهناز، حسن كسایى در بداههنوازى راهنماى ارزندهاى براى موسیقى ما هستند. باید یادآور شوم كه استاد سماعى هم بداههنواز بود و از بداههنواز هم یك درجه بالاتر.» منصور یاحقى سپس گفت: «در زمانى كه ما به رادیو در مركز بىسیم قصر واقع در جاده شمیران مىرفتیم،از صفحه و نوار و ضبط و چنین چیزهایى خبرى نبود و ما برنامه را به طور زنده اجرا مىكردیم و اثرى از آنها در دسترس نیست ولى یادم هست روزى همراه دایى خود مرحوم حسین یاحقى كه به استودیو بىسیم رفته بودیم، آقاى مهندس زاهدى رئیس بىسیم به دایى من گفت كه آقاى یاحقى، حدود 10 نوار استثنائا و با مشكلات فراوان و با توجه بهعدم امكانات ضبطى از استاد سماعى ضبط كردهام كه براى نسل آینده و فرزندان ایران به یادگار بماند. و من اكنون نمىدانم كه آقاى مهندس زاهدى این نوارها را در اختیار دارند یا نه كه كار بسیار بزرگ و ارزندهاى بوده است.» نگارنده نظر ایشان را درباره هنر نوازندگى پرویز یاحقى جویا گردیدم؟ گفتند: «نظرم درباره برادر كوچكم پرویز و سبك و سیاق هنر نوازندگى وى، بىاندازه عمیق است چون وى از لحاظ هنرى به درجه كمال رسیده است كه مشكل است درباره هنر و نبوغ او به قضاوت بنشینیم و این نه به خاطر این است كه برادرم است بلكه به خاطر این است كه هنر وى سخن مىگوید و من همیشه بهوجود وى افتخار مىكنم.» منصورخان یاحقى، انسانى خوشطینت، خوشخلق، خوشبرخورد، متواضع و دور از هرگونه تكبر و تفرعن است به طورى كه دوستان در وجود وى، خلق خوش زندهیاد حسین یاحقى، استادى در بداههنوازى پرویز یاحقى را مىبینند. منصور یاحقى زمانى كه براى دیدار فرزندان و دوستان خود كه در آمریكا تحصیل مىكنند به آن دیار سفر كرده بود، وقتى شنید كه زلزله شمال ایران را ویران كرده بلافلاصله در سالن دانشگاه «M.i.t» واقع در بوستون از ایالت ماساچوست همراه با چند ایرانى هنرمند مثل: جمشید زرینقلم، حمید عبدللهى كنسرت برپا كردند كه درآمد آن را به نفع زلزله زدگان رودبار و زنجان اختصاص دادند و از این قبیل كارها و كنسرتهاى عام المنفعه در طول زندگى هنرى خود بسیار انجام داده است. نوازندگان ویولن
