مشاهیر ایران و جهان - مالک دیلمی

ملیت :  ایرانی   -   قرن : 10 منبع : اثرآفرینان (جلد اول-ششم)

(969 -924 ق)، خطاط، شاعر و موسیقیدان. اصلش از فیلواگوش قزوین بود. وى نزد پدر خط ثلث و نسخ را فراگرفت و بعها به نستعلیق روى آورد و از قطعات میر على هروى مشق نمود. هنگامى كه رستم على و حافظ باباجان به قزوین رفتند، از آنها تعلیم خط گرفت. مالك علاوه بر خوشنویسى، از شعر و معما و موسیقى نیز آگاهى داشت و از اكثر علوم متداول بهره‏مند بود و علوم عقلى را نزد جمال‏الدین محمود شیرازى فراگرفت. در زمان سلطان ابراهیم میرزا، وى در كتابخانه‏ى آن شاهزاده‏ى هنرمند، به كتابت و تعلیم خط مشغول شد و هنگامى كه شاهزاده‏ى صفوى در 964 ق به مشهد رفت، مالك نیز همراه او بود. پس از یك سال و نیم اقامت در مشهد، شاه طهماسب وى را براى نوشتن كتیبه‏هاى عمارات دولتخانه‏ى قزوین احضار كرد و در آنجا مشغول كتیبه‏نگارى شد. از شاگردان وى، محمد حسین تبریزى، شاه محمد مشهدى، عیشى و قطب‏الدین یزدى را ذكر كرده‏اند. مالك تا آخر عمر خود در قزوین و در ملازمت شاه صفوى بود و در آن شهر درگذشت و همان جا دفن شد. از آثار وى: یك مرقع ممتاز، كه به امر امیر حسین بیگ و به سرپرستى مالك دیلمى جمع‏آورى و تنظیم و تزیین شده و مالك خود بر آن مرقع دیباچه و مقدمه‏اى، در ذكر ترجمه‏ى احوال خوشنویسان و نقاشان و مذهبان و دیگر هنرمندان انشاء كرده و به قلم نستعلیق دو دانگ عالى كتابت نموده است؛ یك نسخه رساله‏ى «حسن و دل» فتاحى نیشابورى، به قلم كتابت جلى خوش، با رقم: «... سوده مالك، فى سنة 954»؛ یك نسخه «مناجات» حضرت امیر (ع)، به قلم سه دانگ و دو دانگ و نیم دو دانگ خوش، با رقم: «مشقه... مالك الدیلمى... بدار السلطنة تبریز، فى سنة 955»؛ قطعه‏اى از مرقع مذكور كه غزلى از خود اوست، با رقم: «مشقه ناظمه، غفر ذنوبه»؛ یك قطعه، به قلم سه دانگ و كتابت خوش، كه رقم آن به قلم رقاع كتابت عالى چنین است: «نمقه... مالك الدیلمى... سنة تسع و ستین و تسعمائة».