مشاهیر ایران و جهان - فخیمی‏کیا، غلامحسین

ملیت :  ایرانی   -   قرن : 14 منبع : مردان موسیقی سنتی و نوین ایران (جلد سوم)

غلامحسین فخیمى‏كیا، مدیر و استاد فعال و دلسوز هنرستان موسیقى پسران، در سال 1323 در شهر تبریز، خطه مردپرور آذربایجان دیده به جهان گشود پدر وى قاسم فخیمى مردى بود امین و باذوق و هنردوست كه در بین اهل محل از احترام خاصى برخوردار بود و نوازندگى تنبك را نزد یكى استادان قدیمى موسیقى آذربایجان فراگرفته بود و چون به نوازندگى تار و ویولن علاقه وافرى داشت و از طرفى امكانى براى او به‏وجود نیامده بود كه نزد استادى فن نواختن این سازها را بیاموزد لذا، بسیار مشتاق بود كه فرزندش غلامحسین را نزد استادان این سازها بفرستد و نواختن این سازها را بیاموزد. آن‏قدر در این كار پى‏گیرى كرد، تا این‏كه بنا به سفارش دوست صمیمى كه داشت آدرس مغازه لوازم‏آلات موسیقى‏فروشى حسن عذارى را از او گرفت و روزى پرسان پرسان روانه مغازه عذارى شد. محمدحسن عذارى كه خود یكى از استادان نوازنده تار و سرپرست یكى از اركسترهاى رادیو تبریز بود، از وى با خوشرویى استقابل مى‏كند و مژده مى‏دهد كه به زودى در تبریز، مدرسه موسیقى دایر خواهد شد و او مى‏تواند فرزند خود را جهت فراگیرى صحیح و اصولى موسیقى به این مدرسه برده و نام‏نویسى نماید. سال 1335 بود كه هنرستان موسیقى تبریز افتتاح شد و غلامحسین فخیمى كیا از هنرآموزانى بود كه توسط پدر به این مدرسه رفت و در دوره ابتدایى آن ثبت‏نام كرد. وى، تا پایان دوره اول متوسطه (نظام قدیم آموزش و پرورش) در هنرستان موسیقى به مدت پنج سال مشغول فراگیرى ویولن «كلاسیك» نزد استاد استپان سانوسیان گردید. دوره دوم متوسطه را در دبیرستان فردوسى تبریز به پایان برد و ضمن تحصیل در دبیرستان، در كلاس‏هاى شبانه هنرستان موسیقى نیز ثبت‏نام نمود و بطور مرتب به تحصیلات موسیقى خود ادامه داد. غلامحسین فخیمى در دوران تحصیل در شهر تبریز، در كنسرت‏هاى متعدد هنرستان موسیقى و كنسرت‏هاى فرهنگ و هنر استان آذربایجان شرقى شركت مى‏كرد و همه ساله در مسابقات و اردوهاى مختلف هنرى استان و خارج از استان به كسب موفقیت‏هایى براى زادگاه خویش (آذربایجان) نائل مى‏آمد. در طول اقامت در شهر تبریز ابتدا با اركستر برنامه كودك و سپس با اركستر جوانان رادیو تبریز همكارى كرد و پس از چندى عضو رسمى اركستر شماره یك ایرانى به سرپرستى هنرمند ارجمند ضیائى و اركستر آذربایجانى رادیو تبریز به سرپرستى هنرمند باارزش صفریان گردید و در سالهاى آخر اقامت در شهر تبریز، نسبت به تشكیل اركستر بزرگ جوانان اقدام نمود و با این اركستر كنسرت‏هاى متعددى اجرا كرد. در سال 1347 به تهران آمد و پس از كسب صلاحیت از شوراى موسیقى رادیو ایران، فعالیت‏هاى خود را با همكارى در اركستر جوانان رادیو آغاز كرد و همزمان با این فعالیت‏ها در مهرماه 1347 با عنوان هنرآموز به استخدام وزارت فرهنگ و هنر درآمد. ضمن خدمت از طرف اداره كل آموزش هنرى وزارت متبوع در امور هنرى (موسیقى)منطقه 7 و سال بعد در امور موسیقى و تدارك مسابقات هنرى منطقه 3 آموزش و پروزش فعالیت نموده و چند دوره به عنوان داور مسابقات هنرى دانش‏آموزان را داورى كرده است. وى، در طول مدت سالهاى 1347 50 در كنسرواتوار تهران از محضر استادان ویولن واهیك خوجایان و سراج مانوكیان و در رشته هارمونى و سلفژ از محضر استاد یوسف یوسف‏زاده بهره فراوان گرفته و در دوران تحصیل در دانشكده هنرهاى زیبا دانشگاه تهران نیز از وجود استادان بزرگ موسیقى نوین ایران چون: والود تارخانیان، دكتر هرمز فرهت، دكتر محمد تقى مسعودیه و در زمینه موسیقى كودكان، از محضر دكتر سعید خدیرى استفاده علمى شایانى كسب كرده است. غلامحسین فخیمى‏كیا، فعالیت‏هاى آموزشى خود را از سال 1350 تا مهرماه 1355 در تهران كه مدراك آن موجود مى‏باشد به شرح زیر ادامه داده است: 1- تدریس موسیقى به دانش‏آموزان مدارس مختلف تهران، تشكیل گروه كر دانش‏آموزان واجراى برنامه‏هاى مختلف هنرى. 2- تدریس موسیقى در مركز تربیت معلم به مدت یك سال. 3- تدریس روش آموزش موسیقى كودكان در مركز تربیت مربیان كودك. 4- آموزش موسیقى به كودكان در كارگاه موسیقى رادیو و تلویزیون. وى، ضمن فعالیت‏هاى آموزشى و هنرى، همكارى با اركسترهاى مختلف را به عهده داشت كه مى‏توان از: 1- عضویت در اركستر رودكى به رهبرى استاد ارجمند حین دهلوى (رئیس وقت هنرستان عالى موسیقى ملى و بنیان‏گذار اركستر)، از سال 1348 تا سال 1350 و شركت در اجراى كنسرت‏هاى متعدد در تالار رودكى. 2- همكارى با اركستر باربد و عضویت در اركستر بزرگ رادیو ایران به سرپرستى ایرج گلسرخى از سال 1349 تا سال 1352 و شركت در اجرا و ضبط قطعات مختلف با اركسترهاى رادیو و موزیك متن‏هاى متعدد. 3- عضویت در اركستر شماره 2 وزارت فرهنگ و هنر به عنوان نوازنده ویولن آلتو و اركستر هنرآموزان موسیقى به مدت پنج سال و شركت در كنسرت‏ها و مسافرت‏هاى متعدد هنرى، اجرا و ضبط قطعات اركسترى. غلامحسین فخیمى، در مهرماه 1355 با ابلاغ مأموریت به منظور تدریس و تشكیل گروه كر و اركستر عازم دانشسراى هنر شهر سنندج شد و مدتى بعد به ریاست دانشسراى هنر استان كردستان منصوب گردید. وى در طول خدمت خود در استان كردستان به تشكیل گروه كر و اركستر اقدام كرد و كنسرت‏هاى متعددى در داخل و خارج از استان از جمله كنسرت‏هاى ویژه دانشسراى هنر در تالار رودكى را رهبرى كرده است. در زمان خدمت وى در استان كردستان، دانشسراى این استان، از بین 10 دانشسراى هنر كشور، به مقام اول نائل آمد و این میزان فعالیت‏ها و خدمات این هنرمند دلسوز و كار پرمسولیت فرهنگى و هنرى وى را به‏خوبى مى‏رساند. وى در دانشسراى هنر كردستان اقدام به تربیت شاگردان متعددى كرد كه بسیارى از آنان در حال حاضر در اكثر گروه‏ها و اركسترهاى مختلف مشغول فعالیت مى‏باشند. وقتى از ایشان توضیح بیشترى دراین باره خواستم؟ گفت: «دقیقا از زمان تحصیل در دانشكده هنرهاى زیبا دانشگاه تهران علاقه‏ام به رشته تعلیم و تربیت بیشتر معطوف شد و رفته رفته دروس آموزش موسیقى مرا بیشتر از سایر دروس علمى و هنرى به خود جلب نمود و به پیروى از این علاقمندى و میل باطنى خویش، رشته آموزش موسیقى را انتخاب و پایان‏نامه‏ام را درباره «انگیزه و علاقه به محیطهاى آموزشى مدارس به موسیقى» نوشتم. در دوران دانشكده بود كه رفته رفته به محیطهاى آموزشى كشیده شدم و زمانى فرارسید كه كاملا مشاهده نمودم از معلم بودنم لذت مى‏برم، بعد از اخذ لیسانس، وزارت فرهنگ و هنر، جهت ادامه تحصیلاتم در انگلستان بورسى اهدا نمود ولى به خاطر عشق و علاقه و عطش براى آموختن كه مرا وادار نمود و ترجیح دادم، در فرصت‏هاى آینده از بورس تحصیلى استفاده نمایم، این بود كه در مركز آموزشى مشغول كار شدم و سعى نمودم بتوانم با تربیت هنرجویان شایسته سهم كوچكى در تربیت نسل‏هاى آینده موسیقیدانان داشته باشم.» فخیمى، در تابستان سال 1358 به تهران بازگشت و با سمت كارشناس موسیقى،فعالیت‏هاى خود را در اداره كل آموزش هنرى دنبال كرد و در سال 1361 طى ابلاغى از طرف معاونت هنرى وزارت متبوع به سرپرستى هنرستان هنرهاى زیبا در استان اصفهان انتخاب گردید و به منظور بازگشایى و راه‏اندازى هنرستان هنرهاى زیبا، عازم شهر اصفهان گردید. پس از مراجعت از این شهر، در سال 1362 در تهران ضمن كارهاى تحقیقاتى و پژوهش در اداره كل پژوهش و آموزشى هنرى وزارت ارشاد اسلامى در هنرستان موسیقى تهران مشغول تدریس شد و در آبان‏ماه سال 1363 ریاست هنرستان موسیقى به عهده وى محول گردید و از آن زمان تاكنون كه مدت هشت سال مى‏گذرد، با تلاشى غیرقابل وصف و خستگى ناپذیر و با تحمل كمبودها و كاستى‏هاى فراوان، هنرستان را سرپرستى كرده و شش دوره هنرجوى فارغ‏التحصیل هنرستان موسیقى را به جامعه تحویل داده است كه هر كدام از مایه‏هاى هنرى موسیقى نوین كشور مى‏باشند. غلامحسین فخیمى، اولین فرزند خانواده است و دو خواهر و سه برادر كوچكتر از خود دارد كه همگى آنان با موسیقى آشنایى دارند و هر كدام از برادران وى در هنرستان به تحصیل موسیقى پرداخته و هر یك با نواختن سازى با این هنر والا مأنوس مى‏باشند. فخیمى، ازدواج كرده و خداوند فرزند دختر به وى و همسرش اعطا فرمود كه نامش را یاسمن نهاده‏اند و چون همسرش به شعر و موسیقى علاقمند و خود یكى از مشاورین خوب فخیمى در كارهاى هنرى و پیشرفت وى بوده، وقتى علت پیشرفت و موفقیت‏هاو تلاش بى‏وقفه‏اش را درباره تعلیم و تربیت نسل جدید موسیقیدانان كشور جویا شدم؟ در جواب گفت: «در سه مرحله از زندگى‏ام، عوامى باعث پیشرفتم شده‏اند كه به ترتیب: مرحله اول، وجود پدرم كه در ایام كودكى و نوجوانى با تشویق‏هاى فراوان و همراه بردنش به كنسرت‏هاى سالن باغ كوچك ملت (بالا باغ) و با خرید ساز و ویولن مورد نظرم و همچنین با خرید رادیو و گرامافون قدیمى، مرا با ساخته‏ها و نواخته‏هاى گوناگون و مخصوصا موسیقى سایر كشورهاى دنیا آشنا ساخت. مرحله دوم، در ایام تحصیل در دانشگاه، شخصیت برجسته و ممتاز استادان دانشگاه و درجات علمى آنان، تشویق و ترغیب استادان ارجمندم سبب شد روز به روز به كارم علاقمندتر شده و از پدیده تعلیم وتربیت لذت ببرم. مرحله سوم، دوران موفقیت در امور پرمسئولیت سرپرستى هنرستان موسیقى و انجام امور كارشناسى و برنامه‏ریزى آموزشى را مدیون همسر شایسته و فداكارم مى‏دانم كه با ایجاد محیط آرام و مناسب و خانه‏اى پر از صفا و صمیمیت مرا در افزایش توان كارى‏ام تشویق نموده است» فعالیت‏هاى هنرى غلامحسین فخیمى را بعد از انقلاب، علاوه بر امور كارشناسى و تصدى ریاست هنرستان موسیقى، مى‏توان به شرح زیر خلاصه كرد: 1- به موجب ابلاغ شماره 42/ 3263 از تاریخ 1360/7/1 برنامه‏ریزى و تهیه بنیاد نامه‏هاى (اساسنامه) هنرستان‏هاى هنرى وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى به عهده وى محول مى‏شود و وى پس از تدوین آن‏ها در چند نوبت به‏عنوان نماینده وزارت ارشاد اسلامى در جلسات شوراى عالى وزارت آموزش و پرورش و كمیسیون‏هاى مربوطه از اساسنامه‏هاى هنرستان‏ها دفاع مى‏نماید. اساسنامه هنرستان‏هاى موسیقى طبق اسناد موجود در سیصد و سى و پنجمین جلسه شوراى عالى آموزش و پرورش مورخ 1363/1/15 و در سال بعد آئین‏نامه امتحانات و برنامه‏هاى تفصیلى دروس موسیقى هنرستان‏ها به تصویب مى‏رسد. 2- به موجب حكم 54/ 434 از تاریخ 1360/12/4 تا صدور حكم قطعى از طرف مقام محترم وزارت ارشاد اسلامى به عضویت شوراى فنى آموزشگاههاى آزاد هنرى (رشته موسیقى) انتخاب گردیده است. 3- به موجب ابلاغ شماره 43/ 53525 معاونت ادارى وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى از تاریخ 1362/8/28 به سمت عضو شوراى ارزشیابى مشاغل هنرى منصوب شده است. 4- به موجب ابلاغ شماره 45 / 2829 اداره كل پژوهش و آموزش هنرى از تاریخ 1363/8/15 به عنوان عضو شوراى فنى و هنرى اداره كل مذكور انتخاب گردیده است. 5- بطور مقطعى چندین نوبت ریاست هیئت ممتحنه و نطارت در امتحانات نهایى دانشسرا و هنرستان‏هاى هنرى وزارت ارشاد اسلامى را به عهده داشته است. غلامحسین فخیمى، در سال 1365 با همكارى دو تن از دوستان خود، اقدام به تأسیس مؤسسه آزاد آموزش موسیقى با عنوان «موسسه دوستداران هنر» نمود كه تا حال حاضر علاقمندان و افراد عادى با در نظر گرفتن نفاوت‏هاى سنى مشغول یادگیرى موسیقى به طور آماتور در كلاس‏هاى دوستداران هنر مى‏باشند.