مشاهیر ایران و جهان - پوردلجو، نادر

ملیت :  ایرانی   -   قرن : 14 منبع : مردان موسیقی سنتی و نوین ایران (جلد سوم)

نادر پوردلجو، از نواده‏هاى حسین‏خان سالارى، یكى از موسیقیدانان بزرگ و بنام گیلان و همشیره‏زاده منصورسالارى از نوازندگان شیرین‏پنجه و خوب تار، به تاریخ دوم بهمن‏ماه سال 1308 در شهرستان همیشه سرسبز و خرم رشت دیده به جهان باز كرد وى، عشق به موسیقى و این هنر را از خانواده و محیط اطراف خود، درك و كسب كرد و به قدرى به این هنر علاقمند گردید كه تحصیلات خود را در هنرسراى موسیقى زیر نظر استادان موسیقى آن زمان مسیو یروان مارتیروسیان و همسرش خانم مارگریت كه از موسیقیدانان تحصیل كرده ایتالیا بودند آغاز كرد و به پایان برد. پس از سال‏ها فراگیرى و تجربه علم موسیقى و به دلیل شناخت موزیك هارمونى، در سال 1326 وارد دسته موزیك ارتش شد و پس از طى دوره آموزشگاه موزیك، به سمت معاونت موزیك تیپ گیلان كه ریاست آن موقع آن با یوسف آهنگى و پس از او با داود جعفرى امید و روحى‏فر بود انتخاب گردید و مدت دو سال همكارى كرد. در این مدت در برنامه‏هاى مختلف رادیو تیپ رشت كه هفته‏اى یك‏بار پخش مى‏شد نیز فعالیت‏هاى پرثمرى را به عهده داشت. وى، در سال 1339، بنا به درخواست شعبه كل موزیك ارتش، به دانشگاه نظامى، دانشكده موزیك اعزام و به سمت استادیارى به تعلیم هنر موسیقى به صورت علمى و عملى سازهاى بادى، سلفژ و دیكته موزیك پرداخت. در دانشكده موزیك استادان دیگرى نظیر: محمد جواد هندسى، رضا همتى رادمرد (پسر مرحوم رادمرد)، صمیمى، عباس سلیمانى و عده‏اى دیگر از استادان تدریس مى‏كردند كه موزیك دانشكده را به طور كلى اداره مى‏نمودند. نادر پوردلجو، در سال 1347، طى حكمى به افغانستان سفر كرد، تا به بررسى سازهاى محلى ایرانى كه به كشورهاى همجوار برده شده تحقیقاتى نموده و آن را براى شناسایى بیشتر محافل موسیقى مطرح نماید، وى در این باره تحقیقات مفصلى را به عمل آورد كه معلوم شد به طور كلى، سازهایى كه در ممالك همجوار ایران مورد استفاده قرار مى‏گیرد عموما ریشه ایرانى دارند. پس از بازگشت از افغانستان، رسما به همكارى با رادیو، دعوت شد و كار خود را با سمت نت‏نویس و همكارى نزدیك با اركسترهاى رادیو آغاز نمود، در آن زمان، ریاست موسیقى رادیو، با مرحوم مشیر همایون شهردار بود و وى افتخار همكارى با شادروان مرتضى حنانه، على تجویدى، شادروان حبیب اله بدیعى، زنده‏یاد جواد بدیع‏زاده و انوشیروان روحانى را پیدا كرد و دوستى نزدیكى را با این هنرمندان شروع نمود و ضمن نوشتن نت‏ها، نوازندگى قره‏نى (كلارینت) در اركستر رادیو ایران را هم به عهده داشت. طى دوران خدمت در رادیو، مسافرت‏هاى متعددى همراه سایر هنرمندان براى شناسایى موسیقى اصیل ایران و برپایى كنسرت در محافل و مجامع علمى، فرهنگى و هنرى، به كشورهاى: فرانسه، انگلیس، آلمان، مصر، دوبى و كویت از طریق اداره موسیقى كه در آن وقت زیر نظر مرحوم هاتفى و بعد از آن ایرج گلسرخى و شیرزاد اداره مى‏شد شركت كرد و تعدادى آهنگ ساخت كه اشعار آن را شاعرانى چون: رهى معیرى، سیمین بهبهانى، معینى كرمانشاهى، ابراهیم صهبا و... سرودند كه مى‏توان از: «لیلى و مجنون»، «شب‏هاى گیلان»، «گل من»،«دختر سپیده»، «آرزوى دل»و تعدادى دیگر را نام برد. نادر پوردلجو، در سال 1350 به وزارت فرهنگ و هنر رفت و در اركستر مصطفى كسروى شركت و همكارى نمود، وى پس از فعالیت‏هاى چشمگیرى كه در موسیقى این وزارتخانه از خود نشان داد، پس از شركت در آزمایشات موسیقى علمى و عملى كه زیر نظر مرحوم استاد حسن رادمرد كه ریاست آن را به عهده داشت شركت و پس از كسب موفقیت در آزمایشات نامبرده، به سمت سرپرست فعالیت‏هاى هنرى سیستان و بلوچستان مركز زاهدان انتخاب گردید و ضمن آن طى حكمى دیگر، دبیرى هنرستان موسیقى زاهدان را هم به وى ابلاغ كردند. مدت دو سال، نادر پوردلجو در این استان محروم و دور از مركز خدمت كرد كه حاصل آن، تربیت شاگردان خوب و برپایى كنسرت‏هاى بزرگى با شركت بیش از چهل نفر از هنرمندان آن استان كه موفقیت بزرگى در سطح استان براى وى و موجب كسب شهرت و موفقیت براى هنرمندان محلى گردید. پس از این موفقیت و زحماتى كه در قسمت موسیقى این استان متحمل گشت، موفق به دریافت بورس تحصیلى شد و براى تحصیل موسیقى و طى دوره هارمونى و سازشناسى با كمك ژرژیك فرزند استاد مسیو یروان كه در آن موقع در وین اقامت داشت و در اركستر سمفونیك وین، ویولن مایستر اركستر بود. این دروه را با موفقیت گذرانده به تهران بازگشت و در سال 1356 به عنوان كارشناس امور هنرى و موسیقى به استان گیلان شهرستان رشت زادگاه خویش رفت و در اینجا بود كه مى‏بایست بیش از گذشته فعالیت كند و دین خود را به زادگاه پدرى ادا نماید و هرچه آموخته و در توان دارد، در طبق اخلاص گذاشته و براى پیشبرد موسیقى این سرزمین طلاى سبز و گنجینه موسیقى فولكلوریك (محلى) ایران كوشش نماید. در رشت فعالیت‏هاى مفید و چشمگیرى را انجام داد كه مى‏توان از: بازسازى آهنگ‏هاى محلى، ساختن آهنگ‏هاى جدید و اجرا با خوانندگان و هنرمندان موسیقى محل و رهبرى آن كه از تلویزیون سراسرى هم طى چند برنامه پخش گردید. وى تا سال 1358 در این استان به‏عنوان كارشناس موسیقى به فعالیت‏هاى پرثمر خود ادامه داد ولى از این زمان تا سال 1362 انزواطلبى و گوشه‏گیرى را انتخاب كرد تا اینكه در این سال از طرف وزارت ارشاد اسلامى از وى براى همكارى دعوت به‏عمل آمد تا براى اجراى برنامه‏هاى هنرى كه به مناسبت جشن‏هاى بیست و دوم بهمن 1362 در اصفهان و شهركرد برپا مى‏شود شركت كند و او این دعوت را پذیرفت كه پس از پایان و برگزارى آن مورد تشویق مسئولین آن وزارتخانه قرار گرفت. نادر پوردلجو، داراى فرزند، پنج دختر و دو پسر مى‏باشد كه همگى آن‏ها در علم و موسیقى و هنر نقاشى فعالیت دارند و امید است در آینده شاهد موفقیت‏هاى فرزندان این هنرمند باشیم و بتوانند راه پدر و جاى خالى او را خالى نگذارند. به هر حال نادر پوردلجو در حال حاضر با توجه به كهولت سن در منازل به تدریس هنرجو به طور خصوصى مى‏پردازد و از هنرمندانى چون: حسن رادمرد، غلامحسین غریب، مصطفى كسروى و خانم بهنام مدیریت كل فرهنگى هنرى سیستان و بلوچستان را كه در زمان مأموریت وى به این استان به عهده داشت به نیكى و احترام یاد مى‏كند و از كوششى كه آن عزیزان براى پیشرفت و پیشبرد موسیقى سنتى نوشته كه زیر چاپ مى‏باشد.