ملیت : ایرانی - قرن : 3 منبع : اثرآفرینان (جلد اول-ششم)
(وف 230 ق)، موسیقیدان، نوازنده، ادیب و شاعر. ملقب به زریاب و معروف به بصرى. از موسیقیدانان بنام ایرانى بود كه محل تولد وى را برخى شهر رى دانستهاند. او هنر موسیقى را در بغداد از اسحاق موصلى فراگرفت و در این هنر مهارت یافت. شهرتش تا بدانجا رسید كه به دربار خلیفه هارونالرشید راه یافت و به واسطهى وسعت اطلاعات علمى و ادبى و مهارت در فن موسیقى مورد توجه قرار گرفت و رقیب اسحاق موصلى شد. از این رو اسحاق او را وادار كرد كه از بغداد رخت بربندد، زریاب هم ابتدا به سوریه و مصر و سپس به اندلس رفت و حكم بن هشام، امیر اندلس، از وى استقبال نمود. او مدرسهى بزرگى براى تعلیم و توسعهى فن موسیقى مشرق زمین در اندلس دایر كرد و دامنهى فعالیت خود را گسترش داد. زریاب در نواختن عود و در سبك و شیوهى آواز تصرفاتى كرد كه باعث سهولت یادگیرى شاگردان شد. وى در قرطبه درگذشت. همانطور كه مكتب ابراهیم موصلى و فرزندش، اسحاق، و خاندان موصلى در بغداد مشهور بود، مكتب او نیز در اسپانیا شهرت فراوان یافت و منشا اثر در كشورهاى ساحلى آفریقا و نیز در موسیقى اروپا شد. زریاب از ادب نیز بهرهى وافى داشت.
