مشاهیر ایران و جهان - زرین‏پنجه، نصراللَّه

ملیت :  ایرانی   -   قرن : 14 منبع : مردان موسیقی سنتی و نوین ایران (جلد اول)

نصراللَّه زرین‏پنجه بسیار جوان بود كه در خود ذوق به موسیقى را احساس كرد و با دلى سرشار از این علاقه به نزد میرزا ربیع برادر درویش خان رفت و شاگردى او را به جان و دل پذیرفت. میرزا ربیع همین كه نصراللَّه را جوان مستعدى یافت با شوقى مطبوع تعلیم او را برعهده گرفت و نصراللَّه را به رموز موسیقى آشنا ساخت. نصراللَّه همین كه محضر استاد را براى درك نكات برجسته‏ى موسیقى آماده یافت. شب و روز به كار آموختن پرداخت و دیرى نگذشت كه در این راه به جایى رسید آنگاه نزد حسین‏خان هنگ‏آفرین و موسى‏خان معروفى رفت و از محضر این دو استاد نیز بهره گرفت و نكات بسیارى آموخت، زرین‏پنجه رفته‏رفته در سه‏تار و عود و ترمپت دستى یافت و خود در این راه استاد گردید ولى با این همه چون از روزگار نخست به تار علاقه‏ى بیشترى داشت آن را ساز تخصصى خود قرار داد و شب و روز وقت خود را صرف تكمیل آن نمود تا آنجا كه پنجه‏اش در این راه زرین شد و زرین‏پنجه لقب گرفت. زرین‏پنجه، از سال 1322 در رادیو به كار نوازندگى پرداخت و با اركسترهاى مختلفى كار كرد و مدتى هم رهبرى اركستر شماره یك رادیو را به عهده داشت و در هنرستان موسیقى ملى هم معلم تار و سه‏تار بوده است. زرین‏پنجه، در دوران فعالیت هنرى خود حدود 50 آهنگ ساخت. به سال 1285 در تهران متولد شد و از همان كودكى با موسیقى مأنوس شد و خود با آن انس گرفت. ثمره‏ى ازدواج زرین‏پنجه دو دختر است كه از او به یادگار مانده به نامهاى مهین زرین‏پنجه و شهین زرین‏پنجه، كه مهین پیانو و شهین ویولن مى‏نوازند و هر دو از فارغ‏التحصیلان هنرستان موسیقى ملى مى‏باشند، نصراللَّه زرین‏پنجه در آذرماه 1360 دار فانى وداع گفت، روانش شاد. (1360 -1285 ش)، موسیقیدان و نوازنده. در تهران به دنیا آمد. در جوانى تار را نزد میرزا ربیع، برادر دریوش خان، فراگرفت. سپس از محضر استادانى چون: حسین خان هنگ‏آفرین، موسى خان معروفى، نى داوود و شهنازى بهره گرفت. وى جزو دسته موزیك هنگ‏آفرین بود و تار را در كلاس خصوصى او فراگرفت. زرین پنجه در سه تار و عود و ترومپت نیز مهارت یافت و استاد این فن شد. تار را ساز تخصصى خود قرار داد و تا آنجا پیش رفت كه لقب زرین پنجه گرفت. وى از سال 1322 ش در رادیو به نوازندگى پرداخت و با اركستر شماره یك رادیو را به عهده داشت در هنرستان موسیقى ملى معلم تار و سه تار بود. زرین پنجه، در دوران فعالیت هنرى خود حدود پنجاه آهنگ ساخت. از شاگردان او مى‏توان به امان‏اللَّه تاجیك اشاره كرد كه در زمینه‏ى عود هنرآموز بود.[1] نوازنده. تولد: 1285، تهران. درگذشت: 25 آذر 1360، تهران. نصرالله زرین‏پنجه از كودكى با موسیقى مأنوس شد. در سیزده سالگى به شاگردى میرزا ربیع براى فراگیرى تار رفت. بعدها وارد خدمت موسیقى نظام شد. سپس نزد حسین‏خان هنگ‏آفرین و موسى معروفى رفت و از محضر این دو نفر نیز بهره گرفت و نكات بسیارى آموخت. بعدها از خدمت موسیقى ارتش استعفا داد. زرین‏پنجه رفته رفته در سه‏تار و عود و ترمپت دستى یافت ولى با این همه چون از روزگار نخست به تار علاقه بیشترى داشت آن را ساز تخصصى خود قرار داد و شب و روز وقت خود را صرف تكمیل آن نمود تا آنجا كه زرین‏پنجه لقب گرتف. چندى از مرتضى نى‏داود و یحیى زرپنچه و على‏اكبر شهنازى تعلیم گرفت. تا اینكه با موسى معروفى آشنا شد و از ردیف‏هاى ایشان استفاده برد. نصرالله زرین‏پنجه در سال 1313 از موسیقى دلسرد شد و تار را كنار گذاشت و به خدمت دولت درآمد و در وزارت دارایى مشغول به كار شد. در سال 1320 كه در هنرستان موسیقى كلاس‏هایى تأسیس شد، دوباره شوقى یافت و در آن كلاس از حسین سنجرى تعلیماتى گرفت. هنگامى كه اركستر انجمن موسیقى ملى تشكیل شد، از اولین نوازندگانى بود كه در این اركستر شركت كرد. بعدها بر اثر تشویق روح‏الله خالقى از وزارت دارایى به فرهنگ انتقال یافت و دوباره به موسیقى پرداخت. نصرالله زرین‏پنجه از سال 1322 در رادیو به كار نوازندگى پرداخت و با اركسترهاى مختلفى كار كرد و مدتى هم رهبرى اركستر شماره‏ى یك رادیو (اركستر سازهاى ایرانى) را به عهده داشت و در هنرستان موسیقى ملى هم معلم تار و سه‏تار بوده است. زرین‏پنجه، در دوران فعالیت هنرى خود حدود پنجاه آهنگ ساخت. وى همچنین اتودهایى براى تار نوشته كه به چاپ رسیده است. (دو جلد).