مشاهیر ایران و جهان - صنیع الملک، ابوالحسن

ملیت :  ایرانی   -   قرن : 13 منبع : اثرآفرینان (جلد اول-ششم)

(ح 1229 - ح 1283 ق)، نقاش. ملقب به نقاش‏باشى و صنیع‏الملك. مشهور به ابوالحسن ثانى. بزرگترین نقاش عصر قاجاریه است. وى نواده‏ى قاضى عبدالمطلب غفارى كاشانى است. پس از فراگرفتن هنر نقاشى در ایران، به تشویق حسینعلى‏خان نظام‏الدوله مشیرالممالك، به ایتالیا سفر كرد و چند سالى در موزه‏هاى فلورانس و رم به فراگیرى نقاشى پرداخت و اغلب به كار كپى كردن آثار اساتید فن مشغول بود. پس از بازگشت در 1273 ق، هفت‏پرده نقاشى از صف سلام ناصرالدین شاه، شامل هشتاد و چهار صورت از شاهزادگان و رجال و غیره را به دستور میرزا آقاخان نورى در تالار نظامیه كشید. صنیع الملك مؤسس اولین مدرسه‏ى نقاشى در ایران است و چون در فن نقاشى و صنعت چاپ نیز مهارت بسزایى داشت، در 1277 ق ریاست‏دار الطباعه‏ى دولتى و انتشار روزنامه‏ى «وقایع اتفاقیه» را به وى محول نمود و صنیع الملك پس از مدتى عنوان روزنامه را به «روزنامه‏ى دولت علیه‏ى ایران» تغییر داد. ابوالحسن رد شبیه‏سازى و چهره‏پردازى دستى توانا داشته و در نقاشى قلمدان شیوه‏ى مخصوصى از خود نشان داده است. ناصرالدین شاه فن نقاشى را نزد او آموخت و كمال‏الملك غفارى، نقاش معروف، برادرزاده‏ى وى بود. از دیگر آثار این هنرمند: تصاویر كتاب «الف لیله و لیله» كه از شاهكارى‏هاى اوست؛ پنج تصویر آبرنگ در كتاب مثنوى «شیرین و فرهاد» وحشى بافقى؛ شمایل حضرت على (ع)؛ تصویر رنگ و روغنى محمدشاه، با رقم: «چاكر جان‏نثار ابوالحسن ثانى غفارى تاریخ 1258»؛ تصویر آبرنگى شبیه میرزا عبدالله‏خان متسوفى، با رقم : «اثر ابوالحسن نقاشباشى كاشانى غفارى 1273»؛ كارت پستال چاپى از عمله‏ى طرب كه مرزا على اكبر تارزن در وسط تار مى‏زند و عده‏اى در اطراف دیده مى‏شوند، با رقم: «صورت مجلس مرحوم آقا على‏اكبر است كه در 1273 میرزا ابوالحسن‏خان صنیع‏الملك كشیده»؛ تصاویر روزنامه‏ى «دولت علیه‏ى ایران»، كه در دو سه جا با رقم «ابوالحسن» آمده. در «احوال و آثار نقاشان» به چهل اثر دیگر وى اشاره شده است.