ملیت : ایرانی - قرن : 10 منبع : اثرآفرینان (جلد اول-ششم)
(س دهم ق)، نقاش. در روایات مختلف، وى تبریزى، اصفهانى و یا هراتى معرفى شده و صاحب «گلستان هنر»، او را تبریزى دانسته است. بهترین دلیل عراقى (اراكى) بودن این هنرمند، امضاى اصیل خود استاد مىباشد كه در ذیل دو اثر وى دیده شده است. سلطان محمد در دورهى تیمورى و صفوى در دربار سلاطین مزبور فعالیت داشته و به خلق آثار هنرى مشغول بوده است. صاحب «مناقب هنروران» وى را از شاگردان آقا میرك و تبریزى دانسته است. او در بدایت حال در كتابخانهى امیرعلیشیر نوایى به خدمت مشغول بوده و سپس به دربار سلطان حسین بایقرا راه یافته و بعد از انقراض تیموریان، به قزوین رفته است. پس از مدتى، اطراف شاه طهماسب به تبریز دعوت شد و در كتابخانهى پادشاهى، مشغول ایفاى وظیفه گشت. وى در تنوع آرایش و ارائه منظر بزمى و رزمى چابك قلم و در جانورسازى و منظرهپردازى و تذهیب و تشعیر یگانهى روزگار بود و به سبك قزلباش، بهتر از همه نقاشى مىكرد. شهرت او تا جایى بود كه معلم مخصوص تصویرسازى شاه طهماسب گشت و مورد الطاف شاه قرار گرفت. از شاگردان وى: محمدى بیك، استاد حسین قزوینى، برجعلى اردبیلى، محمد معینالدین خراسانى و میرزا على، فرزند سلطان محمد، را نام بردهاند. سلطان محمد، پس از مرگ استاد بهزاد، درگذشت و مقبرهى او در باغ شیخ كمال، كنار قبر استاد بهزاد، در تبریز است. اثر وى تصاویر بسیار ارزندهى شاهنامهى شاه طهماسبى است كه از آن جملهاند: تصویر دادگاه كیومرث كه در كمال زیباى تصویر شده است؛ مجلس شادمانى روز عید كه سام میرزا روى تخت مزینى نشسته و تزیین لباسها و زینت داخل و خارج قصر استادانه بوده و در كمال امتیاز است، با رقم: «عمل سلطان محمد عراقى»؛ تصویر ملجس پر حلاوت عیش و طرب جماعتى بىپروا كه در این صحنه سماع و سرمستى جماعتى عیاش را در كمال شادمانى ارائه داده و همچنین نقوش منظم و پر پیرایه ساختمان خانه كه در هر گوشهى آن، تصویر موضوع دیگرى به ابتكار نقاش تجسم یافته است و رقم «عمل سلطان محمد عراقى» دارد. در «احوال و آثار نقاشان» بیش از بیست تصویر دیگر از وى ارائه شده است.
