مشاهیر ایران و جهان - عباسی، رضا

ملیت :  ایرانی   -   قرن : 11 منبع : اثرآفرینان (جلد اول-ششم)

(ح 1044 -980 ق)، نقاش. زندگانى وى برخلاف معاصرانش كه كم و بیش در تواریخ نامى از آنان ذكر شده، هیچ روشن نیست. اما اطلاعات متفرقه و اندكى كه در زیرنویسهاى رقم‏دار آثار این هنرمند دیده مى‏شود، مختصرى از احوال رضا عباسى را براى ما آشكار مى‏سازد. نام و احوال وى با دو هنرمند معروف معاصرش یعنى علیرضا عباسى، خوشنویس و مقرب شاه‏عباس، و آقا رضا كاشانى نقاش خلط شده و شبهه ایجاد كرده است. رضا عباسى نقاش مورد بحث سواى این دو است. وى قبل از دریافت لقب عباسى خود را به نام «مشقه رضا، رضا مصور، رضا، كمینه رضا» خوانده و بعد از دریافت لقب عباسى كه از سال 1020 ق شروع شده، با رقم «رضا عباسى» یا «كمینه رضا عباسى» مرقوم داشته و به نام خود ثبت كرده است. او ممكن است یكى از شاگردان استاد محمدى هراتى و یا اینكه مقلد آثار او باشد.از خصوصیات نقاشیها و تصاویر وى دقت و ملاحظه در كلیه شئون زندگى است كه دستى شیرین داشته و در گرفت و گیر و جانورسازى و آرایش مجالس رنگى به روى پارچه‏ها و كاشیها استاد نادرى بوده است. همچنین با ترسیم خطوط دورانى و موزون ناپایدار خود كه به استادى تمام بر روى كاغذها نقش مى‏بست، تصاویر خیالى را با ابداعى بى‏همتا كه با قدرت تكنیكى پر مهارتى همراه بوده ارائه داده و برترى هنر او را بر سایرین آشكار ساخته و اصل رااز بدل روشن كرده است. از شاگردان معروف وى كه در حد خود از استادان طراز اول بوده، استاد معین مصور است و از دیگر شاگردان او مى‏توان: شفیع عباسى، افضل مصور حسینى، شیخ محمود، حبیب‏اللَّه مشهدى و شاه قاسم را نام برد. از آثار وى: تصور شیر نشسته به سیاه قلم كه بسیار استادانه و پر مهارت است، با رقم: «هو- بجهت فرزندى اعزى معینا مشق شد. رقم كمینه رضا عباسى»؛ تصویر پر مهارت پیرمردى كه روى زمین دراز كشیده و دست راست خود را به زمین تكیه داده است و در زمینه‏ى برگهاى بزرگ چنارى دیده مى‏شود، با رقم: «در روز چهاردهم ذى حجةالحرام سنه‏ى 1031 باتمام رسید. رقم كمینه رضا عباسى»؛ تصویر قیافه‏ى پر حالت و لباس پر آرایش جوان خدمتكارى كه قهوه درست مى‏كرد و در مقابل سماور قهوه جوش جلب نظر مى‏كند، با رقم: «هو- غره رجب المرجب 1039 باتمام رسید- رقم كمینه رضا عباسى»؛ تصویر مجنون در صحرا كه با حیوانات محشور شده است و منظره‏ى كوه و درختان استادانه است و مجنون روى سنگى نشسته و خرگوشى به دست گرفته است، با رقم: «هو- روز چهارشنبه دوازدهم شهر ربیع‏الاول سنه‏ى 1038 این محلس باتمام رسید. رقم كمینه رضا عباسى عفى عنه»؛ تصویر جوانى كه روى بالشى دراز كشیده و به سگ خود آب مى‏دهد، با رقم: «هو- در روز پنجشنبه بیست و دوم شهر رمضان المبارك 1043 بجهت... باتمام رسید. برهنه پا و سر عشقم دواند. دوان كوچون غلامان فرنگى. چهل و شش اثر دیگر وى در «احوال و آثار نقاشان» ذكر شده است.