ملیت : ایرانی - قرن : 13 منبع : اثرآفرینان (جلد اول-ششم)
(1311 -1228 ق)، شاعر، ادیب، خطاط و نقاش. اصلا كاشانى بود. پدر و جدش،فتحعلى خان صبا، هر دو از شعراى نامى بودند و در دربار فتحعلىشاه لقب ملكالشعرایى داشتند. محمود خان در تهران به دنیا آمد و علوم زمان خود را نزد عمویش، محمد قاسم خان فروغ آموخت. وى از اواخر عهد محمدشاه قاجار به كارهاى دیوانى پرداخت و سپس در دربار ناصرالدین شاه عهدهدار مشاغل مختلف دولتى بود و از نزدیكان و ستایشگران او شمرده مىشد. محمود خان از فنون ادب و تاریخ و حكمت آگاهى داشت و در شعر تابع سخنوران قرن پنجم قمرى بود و اغلب خطوط، بویژه نستعلیق و شكسته را استادانه مىنوشت. او همچنین در تصویرسازى صاحب قلم و در چهرهپردازى و شبیهسازى، نقاشى پر ابتكار بود و در مجسمهسازى و منبتكارى بر روى چوب و عاج و نیز قلمدانسازى مهارت داشت و تذهیب و تشعیر و روغنكارى را خود انجام مىداد. محمود خان در تهران وفات یافت و در زاویهى حضرت عبدالعظیم حسنى به خاك سپرده شد. از آثار قلمى وى: «منشآت»؛ «دیوان» شعر، حاوى پنجاه و هشت قصیده و قطعه و چند شعر پراكنده و ناتمام و چهارده بند مرثیه به سبك «دوازده بند» محتشم كاشانى. به آوردهى صاحب «المآثر و الآثار»، وى تاریخى نیز در تراجم ارباب القاب دوران سلطنت ناصرالدینشاه نگاشته است. از آثار خطى وى: یك نسخه «گلشن راز» شبسترى، به قلم كتابت خوش، با رقم: «... بقلم شكسته رقم اقل چاكران... محمود كاشانى... سنهى یكهزار و دویست و هشتاد و یك اتمام پذیرفت»؛ یك مرقع مشتمل بر بیست و دو رقعه، به اقلام مختلف، از جمله نستعلیق پنج دانگ و دو دانگ و كتابت و غبار خوش، با رقم: «مشقه العبد الاقل محمود كاشانى غفر له» و تاریخهاى 1289 ،1288 و 1290 ق؛ مرقعى مشتمل بر سى و دو رقعه به اقلام مختلف، از جمله شكسته تعلیق، كتابت خفى خوش، با رقم: «مشقه العبد الاقل محمد كاشانى غفر له فى سنة 1289» و «العبد الاقل الاثم الجانى محمود الكاشانى سنة 1288» و قطعات مختلف دیگر. از آثار نقاشى وى: آبرنگ زیبا و استادانهى شمس العماره، با رقم: «بنده درگاه محمود سنه 1285»؛ تصویر كاخ گلستان، در آبرنگ، با رقم: «بنده درگاه محمود سنه 1287»؛ قلمدان برازنده و شیوایى، با تصاویر مختلف، با رقم: «بنده درگاه محمود 1300»؛ تابلوى رنگ روغنى صحن مطهر حضرت امام رضا (ع)، با رقم: «بنده درگاه محمود 1303».
