ترك تجارت و آهنگ نماز
ترك تجارت و آهنگ نماز
با اينكه قرآن صريحاً اعلام گر اين شعارست كه :
«و لا تَنْسَ نَصيبَكَ مِنَ الدُّنيا..(1) يعني بهره خويش را از دنيا فراموش مكن...»
و همه جا مؤمنين را به بهرهگيري از«روزيهاي پاك» و«زينتهاي دنيا» فرا مي خواند و به برتري مسلمين در زمينه مادي و معنوي هر دو تكيه دارد و خريد و فروش و تجارتي را كه برطبق موازين خدايي صورت ميبندد ارج مينهد با اين همه در ستايش مؤمنان و مردان حق چنين مي فرمايد :« رجالٌ لا تُلهيهم تجارة ٌ ولا بيعٌ عن ذكرِ اللهِ وَاقامِ الصلوة وايتاءِ الزكوةِ يخافون يوماً تتقلَّبُ فيه القلوبُ والأبصارُ»
« پاك مرداني كه هيچ كسب وتجارت آنانرا از ياد خدا غافل نگرداند ونماز را به پاداشته وزكات فقيران دهند واز روزي كه دلها وديده ها در آن روزحيران ومضطرب است ترسان وهراسانند(2)»
نماز گزاران وافراد پاك دل از چنان ايماني برخوردارند كه لذت مناجات با حق تعالي را بر همه چيزمقدم مي دارند وظواهر دنيا ، اعم از جاه و مال ومقام و.... آنهارا نمي فريبد بلكه دنيا را وسيله اي براي تقرب به پروردگار ورضايت او قرار مي دهند زيرا دنيا بد ومذموم نيست بلكه هر چه در آن است از آيات ونعمتهاي پروردگار متعال است و آنچه در مورد دنیا مذموم شده شيفته دنيا شدن ودلبستگي به آن است به گونه اي كه از ياد خداي يگانه ودستورات اوغافل شده و در راه شقاوت وروسياهي گام بر دارد(3)
از دو امام راستين ؛ امام صادق وپدر گراميشان - عليهما سلام- آورده اند كه :« انّهم قومٌ اذا حَضَرَت الصلوة تَرَكوا التجاراة َوانْطَلَقوا إلَي الصَّلوة َوهم أعْظَمُ أجراً مِمّن يتّجر» «اينان ، مردان توحيد گرا و شايسته كرداري هستند كه به هنگام فرا رسيدن وقت نماز ، تجارت وداد وستد را وانهاده و به سوي نماز مي روند وروشن است كه پاداش آنان از كسانيكه تجارت مي كند پر شكوه تر است (4)براي همين است كه آنان سرمايه عمرخودرا به بهاي اندك مال دنيا نمي فروشند بلكه به فكرتجارتي هستند كه در آن زيان وتباهي وكسادي نباشد ،
چنانچه قرآن كريم مي فرمايد : « انّ الذين يتَلون كتابَ اللهِ واقاموا الصلوة وأنفقوا ممّا رزقناهم سراً وعلانية ًيرجونَ تجارةَ لَنْ تبور» « آنها كه كتاب خدا را تلاوت كرده ونماز به پا مي دارند و از آنچه خدا روزيشان فرمودپنهان وآشكار به فقيران انفاق مي كنند ، اميد تجارتي دارند كه زيان و زوال نخواهديافت(5) وچه تجارتي درديدگاه الهي ازنماز سودآور وپر درآمد تر مي تواند باشد.
پی نوشت ها:
1. قصص / 77.
2. نور /37 .
3.رحمت الله نوري شهرضايي ، دیدار با محبوب، ص 174 -173 .
4.طبرسي ، همان ، ج 9 ، جزء 17 و18 ، ص 649.
5. فاطر / 91.
ادامه مطلب
معارف زكات در نماز نهفته است
معارف زكات در نماز نهفته است
معارف زكات كه يك عبادت مالي است نيز در نماز نهفته است، زيرا زكات محك محبت است و گذشتن از ملك خود در راه تامين رضاي دوست و فناي هستي خود در هستي او در پرداخت زكات متبلور است، اين اثر در نماز به صورت دل انگيزي تجلي كرده كه اوج آن به هنگام قرائت جمله نوراني «مالك يوم الدين»[1] است.[2]
برخي از بزرگان با اشاره به نمود دل انگيز چهره زكات در كسوت نماز، و اين كه براي صالحان كه با براق نماز به معراج وصال راه مي يابند و اصل قرآني:«لِمن المُُلك اليوم، لِله الواحدِ القهار»[3] قبل از گذارندن عقبه كئود مرگ طبيعي و برزخ براي او جلوه مي كند چنين تصريح كرده اند: «سر نماز در خرق و پاره كردن همه حجاب هاي ظلماني و نوري است و معناي خرق، نديدن است نه نبودن و خرق نهايي عبارت است از خود را نديدن، نه نابود شدن، چون نابودي كمال نيست بلكه نديدن هنر است، سالك كه به مقام فناء تام راه يافت، چيزي جز خدا نمي بيند.»[4] بنابراين اگر گفته مي شود كه زكات به عنوان يكي از احكام و معارف ديني در نماز نيز تجلي كرده است، مراد آن است همان طور كه گذشتن از مال و دادن زكات محك محبت است، هستي خود را نديدن و خويشتن را فاني در هستي مطلق حضرت دوست ديدن كامل ترين زكاتي است كه سالك راه و مال آن را در راه دوست مي پردازد و اين زيباترين و كامل ترين تزكيه است. پس بنابراين اثر زكات نيز در نماز به صورت كامل تر از هر زكاتي در نماز نهفته است.
پی نوشت ها:
[1] . سوره حمد.
[2] . حسن زاده آملي، هزار و يك نكته، نكته اي 103، نشر مركز فرهنگي رجاء، تهران، 1364.
[3] . سوره غافر، آيه 16.
[4] . جوادي آملي، عبدالله نقل از: سرالصلوه، امام خميني، ص17، نشر پيشين.
ادامه مطلب
چرا نماز می خوانیم ولی به معراج نمی رویم؟
چرا نماز می خوانیم ولی به معراج نمی رویم؟
مادر همه ارزش ها و كمالات انسانى «ایمان به خدا» است. در روایات ما آمده است كه: «اَلصَّلوةُ معراج المۆمن»؛(1) نماز معراج مۆمن است؛ پس چرا ما سال ها نماز مىخوانیم و حتى یك بار نیز احساس نمىكنیم به معراج رفته باشیم؟! قرآن مىفرماید: «إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ ...»(2) همانا نماز از كار زشت و ناپسند باز مىدارد؛ پس چرا ما عمرى است نماز مىخوانیم، ولى هنوز این همه مرتكب گناه و اعمال زشت مىشویم؟! و ده ها اثر دیگر كه در آیات و روایات ذكر شده، ولى ما آن را در خود نمىبینیم.
زیرا ما «نماز» نمىخوانیم. آنچه ما به جا مىآوریم صورت ظاهرش شبیه نماز است و ما تنها اداى نماز را در مىآوریم! كسى كه وقتى «السلام علیكم و رحمة اللّه و بركاته» مىگوید تازه یادش مىآید كه نماز مىگزارده است، آیا به راستى «نماز» خوانده است؟! بسیارى از ما مسایلى را كه در فرصت هاى دیگر نمىتوانیم به آنها فكر كنیم به وقت نماز موكول مىكنیم تا در حین نماز به تحلیل و بررسى آنها بپردازیم! نمازهایى كه ما مىخوانیم نه تنها موجب تكامل ما نمىشود، كه ما باید از آنها توبه كنیم!
اگر كسى در حالى كه با شما سخن مىگوید، رویش را به سویى دیگر كرده و مرتب بالا و پایین و چپ و راست را نگاه كند، آیا آن را بزرگ ترین اهانت و بى احترامى به خود تلقى نمىكنید؟! به راستى عبادت ها و نمازهاى ما «اهانت» است یا «عبادت»؟! در روایتى از پیامبر اكرم(صلى الله علیه وآله) نقل شده است كه حضرت مىفرمایند: آیا كسى كه چنین نمازى مىخواند، نمىترسد از اینكه خداى متعال او را به صورت الاغى مسخ نماید؟!
پی نوشت ها:
1. ارشاد القلوب، ج 2، ص 217.
2. سوره مبارکه عنكبوت، آیه 45.
ادامه مطلب
جِدّ و جَهد در عبادت
جِدّ و جَهد در عبادت
انسان مؤمن بايد براي انجام عبادت تلاش کند و همواره در انجام آن کوشا باشد و تا آن جا که ممکن است به راز و نياز با خدا بپردازد. تکامل روحي و معنوي آدمي تنها از طريق عبادت و پرستش خداي متعال ميسر است. قرآن کريم، آفرينش بشر را براي عبادت دانسته و مي فرمايد: (و ما خلقت الجن و الانس الا ليعبدون)؛(1) ما جن و بشر را نيافرديم، مگر براي عبادت. عبادت معصومين(عليهم السلام) از نظر کيفيت و کميت در سطح بالايي قرار داشت و در حقيقت کامل ترين عبادات را به جا مي آوردند.
در سيره بسياري از معصومين(عليهم السلام) آمده است که در اثر عبادت و پرستش خدا پاهاي شان ورم کرده بود. امام سجاد(عليه السلام) در توصيف عبادت رسول خدا(صلي الله عليه و آله) مي فرمايد: «کان رسول الله(صلي الله عليه و آله) يقف في الصلاه حتي ترم قدماه و يظما في الصيام حتي يعصب فوه؛(2) پيامبر(صلي الله عليه و آله) آن قدر در نماز مي ايستاد که پاهايش ورم مي کرد و در روزه به قدري تشنه مي شد که دهان مبارک در اثر تشنگي مي خشکيد». هم چنين مغيره درباره ي رسول خدا(صلي الله عليه و آله) مي گويد: «کان رسول الله يصلي حتي تورم قدماه؛(3) رسول خدا(صلي الله عليه و آله) آن قدر عبادت مي کرد و نماز مي خواند که پاهاي مبارکش ورم کرده بود».
درباره فاطمه زهرا (عليهاالسلام) نقل شده است که در اثر عبادت، پاهايش ورم کرده بود. امام حسين(عليه السلام) از برادرش امام حسن مجتبي(عليه السلام) روايت کرده است: «رأيت أمي فاطمه (عليهاالسلام) قامت في محرابها ليله جمعتها فلم تزل راکعه ساجده حتي اتضح عمود الصبح، تدعو للمؤمنين و المؤمنات و تسميهم و تکثر ادعاء لهم؛(4) مادرم فاطمه زهرا (عليهاالسلام) را در شب جمعه ديدم، در محراب عبادت ايستاده و تا صبح در حال رکوع و سجود بود و براي مردان و زنان مؤمن به نام هايشان زياد دعا مي کرد». حسن بصري گويد: «ما کان في هذه الدنيا أعبد من فاطمه، کانت تقوم حتي تورم قدماها؛(5) در اين دنيا عابدتر از فاطمه زهرا (عليهاالسلام) کسي را سراغ ندارم. او آن قدر براي عبادت قيام کرد تا اين که پاهايش ورم نمود».
امام حسين(عليه السلام) همان گونه که مشهور به شجاعت، ايثار و فداکاري در راه خداست، در زمره عابدان و شب زنده داراني قرار دارد که عمر شريفش را در عبادت و پرستش خداي متعال به سر آورده است. درباره ي سيره عبادي آن حضرت آمده است: «لقد کان قواما باليل صواما بالنهار؛(6) امام حسين(عليه السلام) قائم الليل و صائم النهار بود»؛ يعني شب ها نماز به جا مي آورد و روزها روزه بود. هم چنين در توصيف عبادت آن حضرت گفته اند: «کان الحسين(عليه السلام) فاضلاً ديناً کثير الصلاه و الصوم و الحج؛(7) حسين(عليه السلام) با فضيلت و متمسک به دين بود و نماز و روزه و حج بسيار انجام مي داد. هزار رکعت نماز در شب هم در مورد امام حسين(عليه السلام) نقل شده که بعضي از شب ها انجام مي داد.(8)
عبدالله بن حازم گويد: از پدرم شنيدم که مي گفت: هيچ هاشمي برتر از علي بن الحسين(عليه السلام) نديدم. او در شبانه روز هزار رکعت نماز مي خواند.(9) هزار رکعت نماز در شبانه روز براي امام علي(عليه السلام) (10) و امام رضا(عليه السلام)(11) نيز نقل شده است که نشان دهنده جد و جهد آنان در عبادت مي باشد.
پی نوشت ها:
1. ذاريات، آيه ي 56.
2. بحارالانوار، ج46، ص57.
3. السيره النبويه، ج4، ص96-94.
4. بحارالانوار، ج43، ص81.
5. همان، ص84.
6. پرتوي از عظمت حسين(عليه السلام)، ص 165.
7. همان.
8. همان.
9. عن عبدالله بن ابي حازم قال: سمعت ابا حازم يقول: ما رأيت هاشمياً افضل من علي بن الحسين(عليه السلام) و کان يصلي في اليوم و الليله الف رکعه؛ (بحارالانوار، ج46، ص67).
10. امام باقر(عليه السلام) درباره عبادت امام علي(عليه السلام) فرمود: «وانه کان بيصلي في اليوم و الليله الف و رکعه؛ علي(عليه السلام) در شبانه روز هزار رکعت نماز مي خواند». (وسايل الشيعه، ج1، ص66).
11. اباصلت هروي در روايتي گفته است: «ان الرضا کان يصلي في يومه و ليلته الف رکعه؛ امام رضا(عليه السلام) در شب و روز هزار رکعت نماز به جا مي آورد». (وسايل الشيعه، ج1، ص67).
ادامه مطلب