معناى اذان

اذان واقامه براى نمازهاى واجب یومیه بر مرد و زن مستحب است با نیّت قربت، مرد بلند مىخواند و زن آهسته وهر دو با طهارت و روبه قبله، حتىالامکان ایستاده بگوید وهر کس دونماز را با هم وپیوسته بخواند مىتواند براى دومى فقط اقامه بگوید.

اللّهُ اکبرُ مِنْ أنْ یوُصَف؛ خدا بزرگ‏تر از آن است که بتوان توصیف کرد؛ یعنى وصف‏کننده مَحو در عظمت است، اللّه اکبر و یا خدا بزرگ است وقتى انسان به شهود قلبى یافت که کبیر غیر اللّه نیست؛ یعنى در کلّ وجود یک بزرگاست وآن هم اللّه، این جا برترى نیست که به معناى تفضیل باشد واگر اسبابى هست، مُسبّب الاسباب اوست(1).

«فَلاتَجْعَلُوا لِلّهِ أَندادا وأنتُم تَعْلَمون»(2)؛ پس براى خدا شریک قرار ندهید، در حالى که مىدانید.

این جا به توحیدى مىرسى که مىگویى شهادت مىدهم که در کلّ وجود، جز خداى یکتا خدایى نیست؛ أشهد أن لا إله إلاّ اللّه.

وباز به همه اعلام مىکنى: از مدّعى اثرها وغافل وجاهل و همه، حتى مُوَحّدینى که این کلمه روحشان را مىنوازد، همه بدانند که خدایى جز خداى یکتا نیست؛ أشهد أن لا إله إلا اللّه. واین شهادت از روى علم است وبندگى وتعلیم دیگران: «شهد اللّه أنّه لا إله إلا هووالملائکة وأولوا العلم قائمابالقسط»(3).

این جا با خدا و کرّوبیان عالم بالا، فرشتگان وعالمان وعارفان حق، هم آوا مىشوى وهمه به عدل وداد مىگویید: نیست خدایى، مگر اوکه خداى سرّ و پنهان است، همه با هم بگویید: أشهد أن لا إله إلا اللّه؛ از سرّ وعمق جان گواهى مىدهم که جز خداى یکتا خدایى نیست،

أشهد أنّ محمدا رسول اللّه (صلّى الله علیه وآله وسلّم)؛ وبا همه وجودم گواهى مىدهم که حضرت محمد (صلّى الله علیه وآله وسلّم) پیامبر خداست بر خلق.

أشهد أنَّ علیا ولى اللّه؛ شهادت مىدهم که حضرت على (علیه السلام) بعد از پیامبر صاحب اختیار مردم است. (تذکر: به قصد رجا بگوید، به قول رسائل عملیه).

پی نوشت:

(1). فتوحات، ج 1، ص 399.
(2). بقره (2) آیه 22.
(3). آل عمران (3) آیه 18.