فریادرسی نماز برای میت در برابر نکیر و منکر
اثر دیگری که برای نماز در آخرت در روایات ذکر شده این است که نماز به صورت فرد نورانی و خوش چهرهای همراه مؤمن در قبر قرار می گیرد و یکی از چیزها (و اعمالی) است که مؤمن را در جواب دادن به سؤال در قبر یاری می کند از چیزهای دیگر علاوه بر نماز، روزه، زکات، حج، برو احسان،ولایت آل محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) است که در بحارالانوار ج 6 ص 134 روایات آن وارد شده(1) این مواردی که برای اثر اخروی نماز شمرده شد گوشهای از اثرات اخروی فردی نماز است که برای نمازگزار و مؤمن مؤثر است و این به معنی همه آثار نیست بلکه نمونههای زیادی از این قبیل هست که ما گوشهای از آن را بیان کردیم مطلب دیگر که لازم به ذکر است اینکه اثراتی کهبیان شد اثراتی است که برای خود افراد در قیامت و عالم بعد از عالم دنیا در آن آثار می بینند و مشاهده میکنند اما گاهی خود انجام این اعمال برای اموات نتایجی دارد که برای زندگان حاصل می شود. مثلاً در روایتی از نبی مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده است که نمازگزاردن بر جنازه مؤمن خود اثری برای نمازگزار و خواننده نماز میت دارد که در این حدیثچنین می فرماید:
به زیارت قبرها برو تا آخرت را بیاد آری و مردگانرا غسل بده زیرا زیرو روکردن جسد بی حرکت موعظهای کامل است بر مردگان نمازگزار، شاید بدین وسیله غمگین شوی زیرا شخص غمگین روز رستاخیز در سایه (عرش) خدا در معرض همه نیکی هاست(2)
1) منازه الاخره ص 34.
2) نهج الفصاحه، حدیث 1701.
ادامه مطلب
اثر نماز شب در نجات از فشار قبر و عذاب جهنم:
از حضرت امام رضا (علیه السلام) نقل شده است که فرمود: بر شما باد به نماز شب (یعنی نماز شب را بخوانید) نیست بندهای که برخیزد آخر شب وبجا آورد هشت رکعت نماز شب و دو رکعت نماز شفع و یک رکعت وتر و استغفار کند در قنوت وتر هفتاد مرتبه مگر آنکه پناه داده شود از عذاب قبر واز عذاب جهنم و طولانی شود عمرش و گشوده شود معیشت وی(1) (البته این دو اثر اخیر مربوط به امور دنیوی نمازگزار است که در این حدیث آمده است) در مورد نماز شب و طریقه خواندن آن در بخش مربوط به نماز شب مطالبی بیان شده وآنچه در این حدیث شریف ذکر شده استناد به همین مطلب است که نماز شب این اثر را دارد که نمازگزار را در قبر از فشار قبر و در قیامت از عذاب جهنم نجات میدهد.
1) منازل الاخره ص 28 بنقل از سفینه البحارج 2 ماده قبر.
ادامه مطلب
اثر هدیه نماز برای میت در شب اول قبر
سید بن طاووس (ره) از حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) روایت کرده که فرمودند: نمیگذرد بر میت ساعتی سختتر از شب (اول) قبر پس رحم نمائید مردگان خود را به صدقه و اگر نیافتی چیزی که صدقه بدهی پس یکی از شما دو رکعت نماز کند و بخواند در رکعت اول فاتحه الکتاب یکمرتبه وقل هو الله دو مرتبه و در رکعت دوم فاتحه یک مرتبه و الهیکم التکارده مرتبه و سلام دهد و بگوئید اللهم صل علی محمد و آل محمد وابعث ثوابها الی قبر ذلک المیت فلان بن فلان پس حق تعالی میفرستد همان ساعت هزار ملک به سوی قبر آن میت با هر ملکی جامه و حلهای (برای میت) و تنگی قبر او را وسعت دهد تا روز نفخ صور (روزی که اسرافیل در شیپور و صور خود بدمد و قیامتبزرگ به پا شود) و عطا کند به نماز کننده به عدد آنچه آفتاب بر آن طلوع میکند حسنات و بالا برده میشود برای او چهل درجه(1).
این هم یک اثراز اثرات نماز حتی نمازی که فردی دیگر در شب اول قبر میت خوانده و آنرا هدیه نموده است برای آن میت. البته برای رفع وحشت شب اول قبر از میت دو رکعت نماز دیگر هست که نماز معروف شب اول قبر همان است بدین صورت: دو رکعت نماز انجام میدهد در رکعت اول حمد و آیه الکرسی یک مرتبه و در رکعت دوم حمد یک مرتبه و سوره قدر (انا انزلناه) را ده مرتبه (10 مرتبه) بخواند و چون سلام نماز را بگوید این ذکر را بگوید:
اللهم صل علی محمد و آل محمد وابعث ثوابها الی قبر فلان بن فلان و به جای فلان به فلان نام میت را بگوید(2) همچنین شیخ بزرگوار ثقه الاسلام نوری در کتاب دارالسلام از شیخ خود معدن الفضایل و المعالی مولانا حاج مولافتحعلی سلطان آبادی نقل کرده کهفرمود عادت و طریقه من بر آن بود که هر کس از دوستان اهل بیت (علیهم السلام) را که خبر فوتش را میشنیدم دو رکعت نماز در شب دفن او برای او میگزاردم (همان دو رکعت نماز شب اول قبر) خواه آن میت را میشناختم یا نه وهیچ کس بر این روش من مطلع نبود تا آنکه روزی یکی از دوستان مرا در راهی ملاقات کرد و گفت: دیشب خواب دیدم فلان شخص را که در این ایام وفات کرده و پرسیدم از حال (و آنچه براو گذشته بعد از مردن گفت من در سختی و بلا بودم تا اینکه دو رکعت نمازی که فلانی خواند - و اسم شما را برد - آن دو رکعت مرا از عذاب نجات داد خدا رحمت کند پدرش را به این احسانی که از او به من رسید. مرحوم حاج ملافتحعلی فرموده آنگاه آن شخص از من پرسید که آن نماز چه نمازی بود؟ پس من او را خبر دادم به طریقه مستمره خود برای اموات (نماز شب اول قبر را برای اموات میخواندم(3)).
1) منازل الاخره، ص 22.
2) همان، ص 22.
3) منازل الاخره، ص 23 بنقل از دارالسلام نوری ج 2 ص 315.
ادامه مطلب
استاد شهید مطهری، بر قراری عدالت اجتماعی اثر تربیتی نماز
اسلام می گوید من پرستش را که در آن حقوق اجتماعی محترمنباشد اساساً قبول ندارم آن وقت یک نمازگزار وقتی میخواهد نماز بخواند اول فکر میکند این خانهای که من در آن هستم به زور از مردم گرفتهام یا نه؟ اگر به زور گرفتهام نمازم باطل است پس اگر می خواهد نماز بخواند مجبوراست که این خانه را طوری ترتیب بدهد که برایش حلال باشد یعنی از صاحب اصلیش خریده باشد و یا صاحب اصلیش را راضی نگهدارد. فرش زیر پایش همینطور، لباسی که به تن دارد همینطور و حتی اگر حقوقی از فقرا به او تعلق گرفته است، خمس یا زکات آنرا باید بدهد (والا) باز نمازش باطل است(1) پس از بیانکلام استاد شهید مطهری در کتاب پرستش آگاهانه نظر مؤلف این کتاب (دکتر رضوان طلب) در ادامه بحث برقراری عدالت اجتماعی بوسیله نماز چنین است:
همانگونه که در فقه، نماز با لباسی که از درآمدهای غیر مشروع تهیه شده یا در مکانی که صاحب آن رضایت ندارد مردود شمرده شده است در روایات نیز از نماز کسی که پدر و مادر از او راضی نباشد(2) کسی که از مسلمانی غیبت کرده باشد(3) و زنی که همسرش از او ناراضی باشد و کسی که حقوق فقرا را به آنان ندهد و امام جماعتی که مردم از او ناراضی باشند(4) و کسی که لب به مسکرات بیالاید(5) غیر قابل قبول خوانده شده است(6).
از این مطلب روشن شد که اسلام فقط نجات فردی هر شخص بوسیله عبادت و نماز را لحاظ نکرده بلکه هدفنهایی از دین مبین اسلام نجات جامعه بشری از مفاسد و معاصی و اینکه همه انسانها به صورت دسته جمعی پاک شوند و محیطی پاک هم برای رشد و ترقی انسانهای دیگر بوجود آورند و این چنین خواهد بود که عدالت اجتماعی بوجود خواهد آمد والا صرف شعار و ایجاد برنامههای صوری که امروزه در اکثر مجامع وکشورها مشاهده می شود نمیتواند برقرارکننده عدالت اجتماعی باشد و تا بشر به عبادت و پرستش خدا روی نیاورد مشکلات او نیز تمام نخواهد شد چون برطرف نشدن خیلی از مشکلات در اثر خودخواهی انسانها و مقید نبودن به عبادت و پرستش خداوند است.
1) گفتاریهای معنوی. ص 83.
2) بحارالانوار، ج 74، ص 61.
3) بحارالانوار، ج 75، ص 2578.
4) بحارالانوار، ج 77، ص 50.
5) بحارالانوار، ج 84، ص 317.
6) پرستش آگاهانه، ص 42.
ادامه مطلب