صورت اجتماعى نماز
انتخاب جهت واحدى در اسلام براى نماز، براى آن است كه وحدت احساسى ميان جماعت نمازگزاران حاصل شود، و شكل كلى نماز و عبادت چنان است كه احساس مقام يا برترى نژادى را در ميان عبادت كنندگان بر مى اندازد، و روح تساوى اجتماعى را به جاى آن مى نشاند و تقويت مى كند. تصور كنيد كه اگر چنان شود كه در زمان ما همه فرق مسلمين ، روزانه براى نماز شانه به شانه در كنار يكديگر در يك صف بايستند، چه انقلاب روحى عظيمى حاصل خواهد شد! از يگانگى من جهان شمولى كه همه من ها را آفريده و نگاهدارى مى كند، وحدت اساسى نوع بشر نتيجه مى شود. تقسيم نوع بشر به نژادها و ملتها و قبيله ها، بنا به گفته قرآن ، تنها براى شناختن و شناخته شدن است . صورت اجتماعى نماز در اسلام ، گذشته از جنبه ادراكى و معرفتى آن ، براى اين است كه وحدت اساسى نوع بشر، با ويران شدن سدّ و بندهايى كه ميان انسانى و انسان ديگر موجود است ، به صورت حقيقتى از زندگى پديدار شود و پايدار بماند.[1]
[1] . احياى فكر دينى ، علامه اقبال لاهورى ، ص 109.
ادامه مطلب
پاس داشت حریم نماز
پاس داشت حریم نماز
دیگر وظیفه مؤمنان در قبال نماز پاسداشتحریم نماز است; نیکوداشت نماز جایگاه ویژهای در زندگی برای آن قائل بودن، به جای آوردن آن با آداب واجب ومستحب از مصادیق آن است . نگهداری حریم نماز نقطه مقابل استخفاف است; یعنیسبک شمردن نماز و شان و منزلتی برای آن ندیدن! که امام صادق (علیه السلام)فرمود: «ان شفاعتنا لنتنال مستخفا بالصلوة» . (1) که ترجمه آن این دو بیت است:
گویم ز امام صادق این طرفه حدیث
تا شیعه او به لوح دل بنگارد
فرمود که بر شفاعت ما نرسد
هر کس که نماز را سبک بشمارد
قرآن کریم از این «حریم نگهداری» ، تعبیر به حفظ کرده است:
«حافظوا علی الصلوات والصلوة الوسطی . . . ; (2) در انجام همه نمازها و نماز وسطی کوشا و مراقب باشید» . در این آیه بر مراقبت همه نمازها، به ویژهنماز وسطی تاکید شده است . این که «صلوةوسطی» کدام است؟ اقوال گوناگونی بین مفسران هست، (3) نماز ظهر، نماز عصر، نماز مغرب، نماز عشا، نماز صبح، نماز جمعه، نماز شب، نماز وتر و . . . اینها برخی از اقوالی است که در مصداق «صلوة وسطی» گفته شده است، ولی با توجه به شان نزول آیه بعید نیست که مقصود از آن نماز ظهر باشد . در شان نزول آیه آمده است: جمعی از منافقانبه بهانه گرمی هوا در نماز جماعت ظهر شرکت نمیکردند و این سبب شده بود کهاز جمعیت نماز جماعت پیامبر (ص) کاسته شود تا جایی که گاه پشتسر پیامبر یک صف یا دو صف بیشتر نبود . آیه شریفه تذکر به مؤمنان است که حریم نماز رانگهدارید و با ترک جماعتحریم این عبادت بزرگ را نشکنید . (4)
در سه آیه از قرآن نیز «محافظتبر نماز» از ویژگیهای مؤمنان شمرده شده است:
«والذین هم علی صلواتهم یحافظون; (5) مؤمنان کسانیاند که بر نمازهای خویش مراقباند» .
راغب در معنای حفظ گوید: «ثم یستعمل فی کل تفقد و تعهد و رعایة . . .» . (6)
این واژه در مورد تفقد، پیمان داری و مراقبتبه کار میرود .
پی نوشت ها:
1) بحارالانوار، ج82، ص235 .
2) بقره (2) آیه 238 .
3) در تفسیر مجمع البیان شش قول، در تفسیر فخر رازی هفت قول، در تفسیر قرطبی ده قول، در تفسیر روح المعانی سیزده قول نقل شده است! !
4) تفسیر مجمع البیان، ج1 - 2، ص342 .
5) انعام (6) آیه 92; معارج (70) آیه34 و مؤمنون (23) آیه9 .
6) المفردات فی غریب القرآن، ص124 .
ادامه مطلب
نماز سپر دفاعی در مقابل مصایب و مشکلات
نماز سپر دفاعی در مقابل مصایب و مشکلات
2- سوره غافر (40) آیه 60.
3- حسن راشدی، همان، ج 2، ص 84، به نقل از الکسیس کارل ، راه و رسم زندگی، ص 170.
4- سید حسین موسوی راد لاهیجی، نماز از دیدگاه قرآن و حدیث، ص 19.
ادامه مطلب
نماز و معنا بخشیدن به زندگی
نماز و معنا بخشیدن به زندگی
نماز پیوند انسان را با آن ذات فنا ناپذیر برقرار نموده و به او جاودانگی را نوید می‌دهد، در واقع نماز دستی است از سوی انسان به سوی آنکه متناسب با نیاز و خواست اوست، رشته‌های چنین ارتباطی از زمین تا آسمان، برقرار می‌شود و علاوه بر اتصال روح به مطلق وجود، او را از محتوا و معنا، سرشار و اقناع می‌کند، زیرا هر نوع ارتباطی، بر روح انسان تأثیر معینی بر جای می‌گذارد و به همین میزان و متناسب با آن «تصویر فرد از خویشتن» نیز تغییر می‌یابد. نماز بر مایه‌های درون نمازگزار می‌افزاید و آن را سرشار از غنا و سرمایه‌های معنوی می‌سازد و هر اندازه کیفیت نماز متعالی باشد، سرمایه‌هایی که عاید جان آدمی می‌شود، ارزشمندتر و بیشتر خواهد بود، تا جایی که اولیای خدا، با نماز و یاد خدا، خود را نیازمند به چیز دیگری نمی‌یافتند.
با این وصف، از جمله عواملی که زندگی را از حالت روزمرگی و پوچی، خارج نموده و به آن شادابی، تنوع و تحول خاصی می‌بخشد، ملاقات منظم و با برنامه محب و محبوب می‌باشد.فاصله هر نماز تا نماز بعد و انتظار رسیدن وقت ملاقات با محبوب، به انسان بهانه‌ای برای زیستن و دلیلی برای بودن می‌بخشد و گفتگوهای رازگونه عاشق و معشوق، در آدمی این احساس را زنده می‌کند که تا زمانی که کسی را برای گفتگو و ارتباط حاضر می‌بیند، زندگی قابل زیستن است به ویژه آنکه طرف گفتگو، هستی آفرین و خالق مهربان باشد(2).چنین نمازی به او تفهیم می‌کند که: «الذینَ یَذْکُرُونَ اللهَ قیاماً‌و قُعُوداً و عَلی جُنُوبِهِمْ وَ یَتَفَکَّرُونَ فی خَلْقِ السَّمواتِ و الأرضِ ربّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً‌سبحانک فقنا عذابَ النّارِ»«آنهائی که در حال ایستاده و نشسته و خفتن، خدا را یاد می‌کنند و دائم فکر در خلقت آسمان و زمین کرده و گویند پروردگارا این دستگاه با عظمت را بیهوده نیافریده‌ای پاک و منزهی ما را به لطف خود از آتش دوزخ نگاه دار(3)»عالم هستی بیهوده و بی‌معنا خلق نشده و چون آن هم مخلوق خداست دوست داشتنی می‌باشد و انسان نیز به عنوان زیر مجموعه عالم هستی، بیهوده خلق شده و در خلقت او منظوری اساسی و مهم، که همانا قرب و نزدیکی به او با عبادت و راز و نیاز است، نهفته می‌باشد.
2- محمد رضا شرفی، همان، شماره 2، 1380، ص 2 .
3- سوره آل عمران (3)، آیه 191.
ادامه مطلب
درباره وبلاگ
آرشیو ماهانه
آرشیو موضوعی
آمار وبلاگ
دیگر امکانات
دستور آسان نماز شب از زبان حجت الاسلام عالی وصیت شهدا