نماز و طهارت روح

ازامام صادق (علیه السلام) نقل شده است که فرمود: «اوّل ما یحاسب به العبد عن الصّلوة فاذا قبلت قبل منه سائر عمله و اذا ردّت علیه ردّ علیه سائر عمله، فاذا صلّیت فاقبل بقلبک الی الله عزّ و جلّ فانّه لیس من عبدٍ مؤمنٍ یُقبل بقلبه علی الله عزّ و جلّ فی صلوته و دعائه إلّا اقبل الله علیه بقلوب المؤمنین الیه و أیّده مع مودتّهم ایّاه بالجنّة». [1]

اول چیزی که انسان به آن محاسبه میشود؛ نماز است. اگر نماز قبول شد، سایر اعمالهم از نمازگزار قبول میشود و اگر رد شد، اعمال دیگر نیز مردود است. پس هرگاه نماز میخوانی، با قلب خود متوجه خدای سبحان باش تا دعا و نماز تو قبول شود و خدا با قلوب مؤمنان به تو رو کند.

قرآن کریم نماز و نمازگزار را به خوبی معرفی فرموده است؛ نمازگزار کسی است که مسائل مالی برعهد او نیست، طمع و آز در درون او نیست. وقتی که طبیعت دنیاپرست انسان راخالق انسان تبیین میکند که: «انّ الانسان خلق هلوعاً اذا مسّه الشّرّ جذوعاً و اذا مسّه الخیر منوعاً الّا المصلّین» [2] . ابتدا مفاسد طبیعت انسان را تشریح میکند؛ آنگاه میفرماید: نمازگزاران از این رذایل محفوظند. معلوم میشود نماز انسان را از این رذایل محفوظ و تطهیر میکند. بنابراین، فضیلت و کمال انسان از نماز خواهد بود؛ زیرا نماز بسیاری از فضایل را برای انسان تحصیل، و بسیاری از رذایل را برطرف میکند.

امیرالمؤمنین (علیه السلام) در نهجالبلاغه از رسولالله (صلی الله علیه و آله)نقل فرموده که: مندر عجبم از کسی که چشمهای درِ منزل اوست و شبانهروز پنج بار در آن چشمه شستشو میکند، با این حال، باز آلوده است. چون نماز مثل چشم زلال است که انسان نمازگزار در وقتهای پنجگانه در آن شستشو میکند. [3]

نماز کوثریاست که انسان را تطهیر میکند. قهراً اگر ما از نماز این طهارت را در خود احساس نکردیم، باید بپذیریم آن نماز واقعی را نخواندهایم. ممکن است نماز صحیح باشد، لکن مقبول نیست؛ زیرا نمازی مقبول است که روح انسان را تطهیر کند. آنگاه گذشته از اقبال الهی و بهشت خداوند متعال، دلهای دیگران را متوجه شما میکند و شما محبوب دیگران میشوید.

چه ذخیرهای بالاتر از اینکه دلهای مؤمنان به طرف انسان متوجه باشد؟ زیرا در مشکلات، مؤمنین یار انسانند. دعای مؤمنان نسبت به انسان مؤثر است. اگر انسان بخواهد مؤمنان مشکل او را حل کنند، برای او دعا و طلب آمرزش کنند، باید قلب خودش را مخصوصاً در حال نماز متوجه خداوند سازد.

وقتی انسان در نماز قلب را مهار میکند که چشم و گوش را در بیرون مهار کرده باشد. اگر در بیرون نماز، چشم و گوشش را حفظ کرد، در نماز دشمنی درونی هجوم نمیآورد. مهم آن است که انسان در بیرون، نماز خود را حفظ کند.

پی نوشت ها:

[1] - کافی، ج3. ص 268.

[2] - سور معارج، آیات 19 تا 22.

[3]- تعاهدوا امر الصّلوة و حافظوا علیها و استکثروا منها... و شبهها رسولالله (صلی الله علیه و آله)بالحمّة (الجمّة) تکون علی باب الرّجل، فهو یغتسل منها فی الیوم و اللّیلة خمس مرّات فما عسی أن یبقی علیه من الدّرن؟ (نهجالبلاغه، خطب 199).