افرادي مانند ابوسفيان، عكرمه بن ابي‌جهل، صفوان بن اميه، سعيد بن عاص، خالد بن وليد، عباس بن ابي‌ربيعه، بشر بن سعد، سهيل بن عمرو، حكيم بن خرام، صهيب بن سنان، ابواعور اسلمي، مطيع بن اسود و... اين عهدنامه را امضا كردند.1

پس از امضاي اين عهدنامه، آن را به ابوعبيده جراح سپردند. ابوعبيده نيز آن را به سفارش آنان در محلي از كعبه دفن كرد و تا زمان خلافت خليفه دوم همچنان دفن بود.

1. نک: غديرشناسي، صص 65 ـ 68، به نقل از: بحارالانوار، ج 28، صص 103 ـ 105.

13. چرا در روز غدير، دين كامل شد؟

كمال دين، به نبوت و امامت بستگي دارد؛ زيرا پيامبران، دين الهي را به مردم ابلاغ مي‌كنند و ملت و دولت توحيدي تشكيل مي‌دهند و عامل محدثه و آورنده دين هستند و جانشينان آن حضرت، دين را به نسل‌هاي بعدي منتقل مي‌كنند. در غديرخم، بيعت با ولايت تحقق يافت و اصل امامت در پرتو اصل نبوت جوانه زد و دين تكميل شد، چنان‌كه در قرآن آمده است: «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الإِسْلاَمَ دِينًا؛ امروز (روز غدير) دين را براي شما كامل كردم و نعمت من بر شما تمام شد و رضايت دادم كه اسلام دين شما باشد». (مائده: 3)

فصل سوم: غدير و مسئله امامت

در مسئله ولايت و امامتِ پس از پيامبر خدا، دو نظريه درميان عالمان اسلامي وجود دارد: نظريه انتخاب مردم (نظريه معروف اهل سنت) و نظريه نص (نظريه شيعه).

غدير، تجلي‏گاه نظريه نص در برابر نظريه انتخاب است. شيعه معتقد است ولايت و امامت علي(ع) كه در اين حديث آمده، به امر خداست و هيچ ولايت و امامتي بي‏اذن خدا مشروعيت ندارد و حق تعيين امام، تنها با خداست.