راه های رسیدن به حضور قلب
برای رسیدن به خشوع و حضور قلب در نماز و سایر عبادات، این امور را می توان توصیه کرد:
1. به دست آوردن آن چنان معرفتی که دنیا را در نظر انسان کوچک، و خدا را در نظر او بزرگ کند تا بدین رو هیچ کار دنیوی نتواند به هنگام راز و نیاز با معبود نظر او را به خود جلب و از خدا منصرف سازد؛
2. توجه به کارهای پراکنده و مختلف معمولا مانع تمرکز حواس است و هر قدر انسان توفیق یابد که مشغله های مشوش و پراکنده را کم کند، به حضور قلب در عبادات خود کمک کرده است.
3. انتخاب محل و مکان نماز و سایر عبادات نیز در این مؤثر است. به همین دلیل، نماز خواندن در برابر اشیا و چیزهایی که ذهن انسان را به خود مشغول می دارد، مکروه است و همچنین در برابر درهای باز و محل عبور و مرور مردم، در مقابل آیینه و عکس و مانند اینها. از همین روی، معابد مسلمین هر قدر ساده تر و از زرق و برق و تشریفات خالی تر باشد، بهتر است.
4. پرهیز از گناه نیز عامل مؤثری است؛ زیرا گناه قلب را از خدا دور ساخته و از حضور قلب می کاهد.
5. دانستن معنای نماز و فلسفه افعال و اذکار آن؛
6. انجام مستحبات و آداب مخصوص نماز و آنچه در مقدمات و اصل نماز وارد شده است؛
7. از همه اینها گذشته، این کار - مانند هر کار دیگر - نیاز به مراقبت، تمرین و استمرار دارد تا به تدریج دریچه های فکر بر غیر خدا کاملا بسته شود(1).
1) بنگرید به: تفسیر نمونه، ج 14، ص 193 - 195 و 204 - 205.
منبع : تفسیر موضوعی قرآن کریم «بررسی دوازده موضوع از منظر قرآن» نویسنده : حسین عبدالمحمدی
ادامه مطلب
حضور قلب در نماز
برای بهره مند شدن از آثار و برکات نماز، رعایت آداب باطنی آن ضروری است.
توضیح اینکه، نماز دارای دو بعد است: یکی بعد ظاهری که به منزله پیکر نماز است. دیگری بعد باطنی که روح و حقیقت آن است و هر یک از این دو بعد، احکام و آداب و یژه ای دارد. در اولین گام برای بهره بردن از برکات نماز رعایت احکام فقهی آن ضروری است. گاه انسان در اثر کم توجهی به احکام فقهی نماز متوجه می شود که همه نمازهایش باطل بوده است! گام دوم، رعایت آداب باطنی نماز است. و از مهم ترین این آداب، حضور قلب وخشوع در نماز می باشد. این سخن، سخنی به گزاف نیست که بهره هر کسی از نماز به اندازه حضور قلب اوست(1).
خداوند خواندن نماز را نشانه مؤمنان نمی شمارد، بلکه خشوع در نماز را از ویژگی های آنان می داند.
قد أفلح المؤمنون الذین هم فی صلاتهم خاشعون(2).
به راستی که مؤمنان رستگار شدند؛ آنهایی که در نمازشان با خشوع هستند.
سر محرومیت از برکات و آثار نماز این است که ما آن را با حضور قلب و توجه نمی خوانیم. کار برخی از نمازگزاران شبیه کار کسانی است که تنها حرکت های نمایشی انجام می دهند. این گونه نماز خواندن هرگز نمی تواند معراج آدمی باشد و او را به قرب الهی برساند.
1) برای آگاهی بیشتر ر.ک: مصباح یزدی، محمد تقی، به سوی او، ص 225 - 359.
2) مؤمنون (23)، 1 - 2.
منبع : تفسیر موضوعی قرآن کریم «بررسی دوازده موضوع از منظر قرآن» نویسنده : حسین عبدالمحمدی
ادامه مطلب
چرا خداوند برای نماز قبله قرار داد و چرا قبله را به سمت کعبه قرار داد؟
بر اساس احادیث اهلبیت (علیهم السلام) و نیز درکِ عقلی خود، به بعضی از حکمت‌ها و فایده‌های وجوب خواندن نماز به سوی قبله اشاره می‌کنیم:
1.توجه به مرکز توحید
انسان چون دارای جسم است هنگام نماز ناچار است به یک طرف متوجّه باشد و خداوند خواسته به سوی کعبه که قدیمى ترین مرکز توحید است بایستد. مکانی که اولین عبادتگاه جهان است. (خانه اى که به دست حضرت آدم ساخته شده است و به دست حضرت ابراهیم (علیه السلام) تجدید بنا شده و مورد توجّه تمام پیغمبران خدا بوده است.)
2.اتحاد مسلمانان
از حکمت های نماز به سمت قبله، ایجاد نوعی یگانگی و وحدت در بین مسلمانان است. شما مسجدی را تصور کنید که هر کس به یک طرفِ دلخواه نماز بخواند حالا آن را مقایسه کنید با وضع فعلی که همه رو به یکسو نماز می‌خوانند. کدام زیباتر است و کدام در تقویت وحدت و همدلی بین آنها مؤثرتر است؟
3.نمایش شکوه و عظمت مسلمانان
شکوه و عظمت مسلمانان زمانی آشکار میگردد که همه آنها متحد و یک‌شکل به یک سمت به انجام عملی همانند نماز مشغول گردند؛ شاید تصاویر باشکوه و غرور انگیز نماز مسلمانان در کنار مسجدالحرام یا سایر اماکن اسلامی را دیده باشید که این نشان دهنده عظمت امت اسلام است و مایۀ احساس ناتوانی در دشمنان.
4.پیشرفت علمی مسلمانان
يكى از بركات دستور به نماز خواندنِ رو به قبله اين بود که موجب گسترش و پيشرفت دانش‌های جغرافيا، هيئت، هندسه و رياضى و اختراع قبله‌نما در بین مسلمان گرديد؛ زيرا براى قبلهيابى و تشخيص جهت آن، نيازمند اين علوم بودند.
5.مرور ارزش های الهی
ايستادن رو به قبله، يادآور خاطرهها و ارزشهاى بسيارى است: مكه قربانگاه اسماعيل(ع)، زادگاه علىبن ابىطالب(ع)، پايگاه قيام حضرت مهدى(عج)، محل آزمايش حضرت هاجر و حضرت ابراهيم(ع) و عبادتگاه تمامى پيامبران و اولياست و ممکن است حکمت رو به قبله شدن به یاد ماندن و مرور اين ارزشها باشد.
مرکز تخصصی نماز
ادامه مطلب
بهترین کار ها نزد خدا وند چیست؟
ادامه مطلب
درباره وبلاگ
آرشیو ماهانه
آرشیو موضوعی
آمار وبلاگ
دیگر امکانات
دستور آسان نماز شب از زبان حجت الاسلام عالی وصیت شهدا