در این پست با توجه به تاثیر موضوع عشق و عاشقی دوره نوجوانی بر زندگی تحصیلی و شغلی آینده نوجوانان ، تصمیم گرفتم یكی از تجارب شغلی خودم را در مورد نحوه برخورد با موضوع دوستی های دختر و پسر و عشق احساسی و ناپایدار دوره نوجوانی با كاربران عزیز و همكاران مشاور در میان بگذارم. لذا از تمامی عزیزان انتظار نقد و بررسی داشته و خواهشمندم با ارائه اطلاعات و تجارب خود در این زمینه بنده را همراهی نمایند.

موارد عشقی فرضی دوره نوجوانی از ایمیل های نو جوانان

1.پسر نوجوان...... ساله هستم. از دوسال پیش عاشق دختری هستم كه كمی پایینتر از كوچه ما زندگی می كنند. پدر ایشان فوت كرده و مادرش كارمند می باشد. از لحاظ مالی وسطح اجتماعی خانواده پایین تر از ما هستند. نظر پدر و مادرم در این مورد كاملاً منفی است و با اینكه می دانم طرف قبلاً با چند نفر رابطه عاشقانه داشته اما باز هم به شدت عاشقش هستم و می خواهم بلاخره با او ازدواج كنم. در طی این دو سال همیشه فكرم مشغول این موضوع بوده و از لحاظ درسی نیز شدیداً افت داشته ام تا حدی كه حاضرم درس را ترك كرده و شغلی پیدا كنم تا بتوانم با او ازدواج نمایم با توجه به اینكه از خدمت سربازی هم معاف می باشم. بر سر دو راهی سختی قرار دارم ، نه می توانم آرزوی والدینم را در مورد دانشگاه و شغل خوب بر آورده سازم و نه شغل و امكانات (حتی اجازه از والدین) دارم كه بتوانم با معشوقه ام ازدواج كنم .............

.2 پسر نوجوان....... ساله و از حدود چهار سال پیش عاشق دختر همسایه هستم. به خاطر مشكلات روحی و خانوادگی كه داشتم ، پدر و مادرم رضایت دادند به این كار بپردازم تا مشكلاتم فراموش شود اما متاسفانه بعد از چهار سال مشكلاتم صد چندان گردید...... روابطمان خیلی نزدیك بود به طوری كه به راحتی با با هم به مهمانی می رفتیم ، وقتی والدین طرف جایی می رفتند از من می خواستند به منزلشان بروم تا دخترشان تنها نماند........... به تدریج مشكلات روحی ام فراموش می شد چون همه فكرم متوجه او بود و به خاطر زرنگی و نفوذی (به خاطر ناپختگی بنده) كه بر من داشت حتی موجب شده بود وضع درسی ام خوب شود ، حاضر بودم برایش و به خاطرش هر كاری بكنم. به خاطر اینكه وضع مالی ما خوب بود علاوه بر اینكه در هر موقعیتی برایش كادوی گران قیمت می خریدم هزینه سایر ریخت و پاش هایش نیز با من بود كه البته همه این فداكاری هایم در برابر یك لبخند ساده معشوقعه ام بسیار نا چیز بود (عشق واقعی یعنی همین) . اما پدرم با ازدواج دایم مان بشدت مخالف بود و به این موضوع تنها به صورت یك مسكن برای درمان مشكلات روحی من می نگریست........... تا اینكه روزی به صورتی كاملاً اتفاقی عكس معشوقه ام را در گوشی یك جوان ناشناس دیدم كه می گفت به تازگی با این دختر دوست شده ام........ وقتی موضوع برایم ثابت شد به كلی داغون شدم و زندگی خود و خانواده ام را به هم ریختم به حدی كه به حال اغماء افتاده و چند روزی در بیمارستان بستری گردیدم؛ با این همه كه می دانم به بازی گرفته شده ام اما به علت عشق شدید به آن دختر حاضرم گذشته را فراموش كرده و با او ازدواج كنم اگر چه او حالا مرا نمی خواهد و مطمئنم این كار غیر ممكن است. در بن بست سختی قرار دارم ...... كسی مرا درك نمی كند.........

.3پسر نوجوان ........... ساله هستم. از یكسال پیش عاشق دختری شدم كه دوستم معرفی كرد چون خودش دوست دختر داشت گفت بهتره تو هم با یكی سرگرم باشی اما در حال حاضر این دوستی به عشقی تبدیل شده كه شب و روز فكرم را به خود مشغول داشته است. ارتباط ما بیشتر از طریق چت بوده و گاهی هم من به ایشان زنگ میزنم و بعضی مواقع نیز از طریق دوستم برایم پیام می فرستد. وقتی به مطالعه می پردازم پس از چند لحظه قیافه او و حرفهایش و صفا و صمیمیت و معصومیتش افكارم را از درس و مشق پرواز می دهد و در رویای شیرین ازدواج و آینده غوطه ور می سازد و زمانی به خود می آیم كه دیگر زمان مطالعه تمام و موقع خواب شبانه فرا رسیده است. ........ به طوری كه وضع درسی ام در عرض این یكسال بشدت افت كرده...... با برادر بزرگم در این مورد مشورت كرده ام ایشان می گوید این وضعیت گذراست و وقتی بزرگ شدی مطمئاً هر كدام دنبال زندگی خودتان خواهید رفت. اما من فكر نمی كنم هرگز بتوانم او را فراموش كنم از طرف دیگر می بینم در حال حاضر با این وضعیت حواس پرتی سرنوشت تحصیل و آینده شغلی ام خراب می شود وضع به همین صورت ادامه یابد نخواهم توانست به رشته دانشگاهی و شغل مورد علاقه ام دست یابم؛ مانده ام چه كار كنم .........

با توجه به چند مورد فوق باید قبول كنیم كه محبت ، عشق و دوستی های این چنینی دوره نوجوانی صرفنظر از درستی یا نادرستی ، پختگی یا ناپختگی ، واقعی یا غیر واقعی بودن آن ، تاثیر شگرفی بر سلامت روانی خانواده ها و فرزندان و سرنوشت آینده هر دو طرف دختر یا پسر بر جای میگذارد كه تاثیرات سوء ناشی از آن با توجه به قرار گرفتن نوجوانان در سنین و شرایط بسیار حساس زندگی برخی مواقع جبران ناپذیر خواهد بود. در ادامه بهتر است نگاه مختصری به معنی و مفهوم و انواع سبك های عشق و دلبستگی داشته باشیم.

معنی و مفهوم عشق

ارائه ی تعریف دقیق از عشق کار چندان ساده ای نیست و هرکس با توجه به درجات تجارب خود از روابط و دلبستگی با دیگران می تواند تعریفی شخصی از آن ارائه نماید. افراد در بیان مفهوم عشق از محبت و صمیمیت ساده تا علاقه ی شدید و تا حد ایثار و فدا کاری در برابر معشوق را عنوان می کنند.بعضی روابط عاشقانه در محبت و صمیمیت خلاصه می شود ، برخی علاوه بر صمیمیت توام با غریزه ی جنسی و شهوت نیز می باشد. و در بعضی روابط علاوه بر صمیمیت و شهوت نوعی تعهد و احساس وظیفه و مسئولیت در روابط عاشقانه نیز به چشم می خورد. آنچه مسلم است روابط اجتماعی سالم دختر و پسر مورد نظر ما هیچیک از عناصر صمیمیت ، شهوت و تعهد را در بر ندارد چرا که منظور ما تنها تعامل ساده ی اجتماعی دو انسان از دو جنس مختلف بدون هیچ نوع دلبستگی و عشق می باشد.

انواع و سبک های عشق و دلبستگی

وجود یا عدم وجود سه عنصر صمیمیت ، شهوت و تعهد ماهیت روابط صمیمانه و سبک ودرجه ی روابط عاشقانه ی بین دو انسان را به شرح زیر مشخص می کند:

.1علاقه مندی: که در آن فقط صمیمیت وجود دارد و با شهوت و تعهد همراه نیست.

.2 دلباختگی: همان عاشق شدن در اولین نگاه است. در دلباختگی شهوت وجود دارد ولی این رابطه آنقدر عمیق نمی باشد که در آن تعهد و صمیمیت ایجاد شود.

.3 عشق تهی: تعهد بدون صمیمیت و شهوت است.مانند زن و مردی که با هم سازگار نبوده و بنا به عللی حاظر به طلاق هم نیستند. و یا نسبت به فرزندان احساس تعهد می کنند.

.4 عشق خیالی (رمانتیک): ترکیبی از شهوت و صمیمیت و رابطه ی عمیق بدون تعهد است.

.5عشق ابلهانه (هالیوودی): یعنی عشق دیوانه وار شامل تعهد و شهوت بدون شناخت واقعی از یکدیگر.

.6عشق رفاقتی (افلاطونی): صمیمیت و محبت بدون شهوت .این عشق رابطه ی دوستانه ی طولانی مدت است بدون میل جنسی.

.7 عشق کامل: رابطه ای ایده آل شامل صمیمیت ، شهوت و تعهد.

در ادامه بحث عشق و روابط ناپایدار دختر و پسر در دوره نوجوانی در این جلسه به روش های برخورد با مسئله می پردازیم. ابتدا باید عرض كنم عشق پاك و خالصانه بین دو انسان بالغ قابل احترام و حتی وسیله ای برای تكامل معنوی و رسیدن به خداست . در افسانه های كهن سرزمین ما عشق لیلی و مجنون یا شیرین و فرهاد و غیره هیچ وقت از نوع ناپایدار مورد بحث ما نبوده است (و خدای نا كرده دوستان بحث بنده رو بعنوان دشمنی با عشق تلقی نكنند بلكه بنده روش های برخورد خودم با مشكل مراجعانم را كه برای رهایی خود و خانواده شان از معضلات عشق احساسی و زود گذر نوجوانی مراجعه می كنند بازگو می كنم).متاسفانه در جامعه ما تحقیق در این زمینه ها محدود است و بنده فقط میتوانم حدس بزنم كه كمتر از 5 درصد عشق های نوجوانان منجر به ازدواج و تشكیل خانواده در جوانی و بزرگسالی می شود. با توجه به سه نمونه ذكر شده در پست قبلی تنها چیزی كه از این جریان عاید دختر یا پسر نوجوان می شود افت تحصیلی ، افسردگی ، تغییر مسیر زندگی خود و حتی گاهی خانواده می باشد كه میتوان با تدابیر مناسب نوجوانان را در گذر سالم از این مرحله بحرانی یاری نمود.

شرایط برخورد با مسئله

.1اگر این رابطه با آگاهی خانواده طرفین و متناسب بودن سایر شرایط و شناخت كافی و اطمینان صد درصد طرفین و خانواده از ازدواج در آینده ، صورت گرفته نیاز به برخورد ندارد.

.2اگر این رابطه بدون هدفی خاص و اتفاقی و پر كردن اوقات فراغت و همرنگ شدن با سایرین و از روی هوس و میل جنسی و انگیزه های زود گذر شكل گرفته و نتیجه آن قابل پیش بینی است باید روشی برای ترك آن تدارك دیده شود.

.3باید توجه داشت میل و علاقه و روابط دختر و پسری امروزی نوجوانان بصورت یك مشكل رفتاری و عادت نامطلوب در می آید كه برای رفع آن باید برنامه ترك عادت تنظیم گردیده و با نظارت یك فرد آگاه به مورد اجرا در آید. (با توجه به اینكه در اكثر موارد مشكل دو طرفه می باشد طرف دیگر حاضر به كنار آمدن با مسئله نمی باشد و چه بسا مشكلات جدی پیش آید)

.4قبل از شروع به كار باید موضوعات انگیزه ترك مسئله ، اعتماد به نفس و اراده كافی نوجوان برای مقابله با مشكل حل و فصل و تقویت گردد.

مرحله اول:

ابتدا صادقانه به این سوالات در مورد خودتان پاسخ دهید

.1من خودم در كنترل افكار و رفتار خودم در سن ........... تا چه حدی توانایی دارم؟

.2اعتماد به نفس من در چه حدی است؟(توضیح دهید)

.3آیا سرنوشت و آینده من دست خودم هست یا دیگران؟(توضیح دهید)

.4من برای حل مشكل خودم به حمایت های ....................... نیاز دارم.

.5اراده من برای تصمیم گیری و اجرای تصمیمات خودم ..................... است.

.6من می توانم - نمی توانم با برنامه ریزی اشتباهات و عقب افتادگی های گذشته ام را جبران نمایم.

.7به نظر من عشق میان دو نفر نتیجه یك اتفاق و تصادف ساده است - نیست ، كه اگر این اتفاق در موقعیت زمانی و مكانی دیگری اتفاق می افتاد الآن عاشق كس دیگری بودم.

.8به نظر من عشق میان دو نفر نتیجه سر نوشت است - نیست.

.9به نظر من عشق میان دو نفر اولین و آخرین تصمیم است - نیست .

.10ضرب المثل قدیمی (ماهی را هروقت از آب بگیری تازه است ) را قبول دارم - ندارم.

.11این جمله "بزرگترین عشق رسیدن به كمال و همان خداوند است و عشق دنیوی ابزار آن می باشد" را قبول دارم - ندارم.

.12با این جمله "انسان بعد از عقد و ازدواج هم می تواند عاشق همسر و فرزند خود باشد .یعنی بعد از ازدواج هم عشق شكل می گیرد" موافقم - مخالفم.

مرحله دوم:

پاسخ های خود به سوالات فوق را با یك مشاور یا فرد آگاه در جریان گذاشته و سعی كنید بطور منطقی و دلایل موجه به پاسخ های مثبت برسید. اگر پاسخ هایتان بعد از راهنمایی و مشاوره هنوز منفی میباشد به نتیجه ای نخواهید رسید و اگر پاسخ هایتان تا آخر كار با دلیل و منطق مثبت باقی بماند مطمئن باشید در ترك عشق ناخواسته توفیق خواهید یافت.

مرحله سوم:

هرگاه به پاسخ های مثبت سوالات فوق رسیدید كار شما تازه شروع شده است.

.1سعی كنید سرگرمی جدیدی برای پر كردن جای خالی طرف در فكر وذهن خود تدارك ببینید.

.2تمامی مسیر ها به سمت طرف مقابل را مسدود نموده یا تغییر دهید.

.3دلایل منطقی خود جهت ترك رابطه را به طرف با احترام ذكر كرده و به تدریج رابطه را قطع كنید.

.4مواظب باشید از چاله رها شده و به چاه نیفتید یعنی جای خالی یك رابطه عشقی را با شروع دیگر ( به این فكر كه اینبار مشكلی پیش نمی آید) پر نكنید.

.5ترك این رابطه نیاز به مراقبت بالینی دارد. از یك بزرگتر كمك بگیرید تا به اعمال و رفتارتان كنترل داشته باشد یا چند روز یكبار به یك مشاور گزارش عملكرد بدهید (مانند اكثر مراجعان بنده) و بازخورد و راهنمایی لازم را دریافت نمایید.

.6 زود دلسرد و مایوس نشوید با داشتن صبر و تحمل و تداوم برنامه به نتیجه مطلوب خواهید رسید و بتدریج در سایر زمینه های زندگی رشد قابل ملاحظه ای خواهید داشت.

.7این كار با توجه به شدت روابط در عرض سه هفته تا سه ماه نتیجه خواهد داد به شرط اینكه تداوم برنامه حفظ و مراقبت بالینی به همراه داشته باشد.