اختلالات غدد در بیماران دیالیزی                                                                                              دكتر سيد رامين محمدي

                                                                                                                                  فوق تخصص نفرولوژ‍ي

با شروع کاهش عملکرد کلیوی اختلال در ارگان های مختلف بدن شروع می شود و از جمله این ارگان ها غدد درون ریز بدن می باشند که شناخت تغییرات آن از اهمیّت زیادی برخوردار است.

مقادیر گروهی از هورمون های بدن همانند انسولین، کاتکول آمین ها، مقدار کورتیزول آزاد سرم، پرولاکتین، هورمون رشد و هورمون پاراتیروئید افزایش می یابد و در مقابل مقادیر سرمی بعضی کاهش می یابد که از این گروه می توان از هورمون تستوسترون و ویتامین D₃ نام برد.

اختلالات كلسيم، فسفر و استئوديستروفي در بيماران دياليزي                      رضا سباغ ابريشمي

                                                                                      كارشناس پرستاري سازمان تامين اجتماعي

استخوان يكي از بزرگترين اعضاء موجود در بدن است. اگر چه استخوان ممكن است عضوي استاتيك به نظر برسد اما در واقع در سرتاسر حيات به صورت يك بافت زنده و فعال از نظر متابوليكي عمل مي كند. اين عضو به طور خارق العاده اي براي انجام عملكردهاي حياتي زير طراحي شده است:

1- فراهم آوردن حمايتي براي بدن

2- حفاظت از سيستم خونساز و ساختمانهاي موجود در داخل جمجمه ، لگن و قفسه سينه

3- امكان پذير ساختن حركت از طريق فراهم آوردن اهرمها ، مفاصل و نقاط چسبندگي براي عضلات

4- عمل كردن بعنوان ذخيره اي براي يونهاي ضروري مثل كلسيم ، فسفر ، منيزيم و سديم

فشردن قفسه سينه (احیای نوزاد)

در چه مواردي شروع فشردن قفسه سينه ضرورت دارد ؟

هنگاميكه علي رغم 30 ثانيه تهويه با فشار مثبت موثر ضربان قلب نوزاد هنوز كمتر از 60 بار در دقيقه است .

فشردن قفسه سينه چيست ؟

شامل فشردن منظم استخوان جناغ است كه :

• قلب را در مقابل مهره هاي پشتي فشار مي دهد
• فشار داخل قفسه سينه را افزايش مي دهد
• خون را به طرف اندامهاي حياتي بدن هدايت مي كند
• براي فشردن قفسه سينه به چند نفر نياز است ؟
• وجود دو نفر ، يك نفر براي فشردن قفسه سينه و يك نفر براي ادامه تهويه كمكي
• براي شروع فشردن قفسه سينه ، چگونه دستهايتان را بر روي قفسه سينه قرار مي دهيد ؟
• دو روش متفاوت وجود دارد :
• 1. روش شست : دستها دور سينه نوزاد حلقه و شست بر روي جناغ و انگشتان در زير پشت نوزاد قرار گرفته و فقرات نوزاد را مي گيرند . شستها در كنار هم و يا در نوزادان كوچك روي هم قرار مي گيرند و شست بايد از محل بند اول انگشت خم شود و فشار بطور عمودي داده شود .

آسم چیست؟
آسم بیماری‌ شایعی است که راه‌هایی هوایی را درگیر می‌کند. هر از چند گاهی این راه‌های هوایی منقبض و باریک (تنگ) می‌شوند و این امر سبب بروز علایم می‌شود. این که در هربار این تنگی راه‌هوایی چقدر است و چه مدت طول می‌کشد، می‌تواند بسیار متفاوت باشد.
آســــم می‌تواند در هر سنی شروع شود اما اغلب در سنین مدرسه آغاز می‌گردد. گاهی آسم در چند عضو یک خانواده دیده می‌شود ولی برخی از افراد مبتلا به آسم هیچ گونه سابقه‌ی خانوادگی ندارند.

از مانيتورهاي قلبي فقط براي تشخيص ريتم مناسب هستند و براي تشخيص MI يا براي تفسير پيچيدة EKG مناسب نيستند. هر جاكه ممكن باشد و شرايط مريض اجازه بدهد بايستي EKG 12 ليدي گرفته شود كه شامل اطلاعات اضافي نه فقط يك ريتم تنها است. براي مثال يك موج P ممكن است فقط در چند ليد قابل ديدن باشد. براي انجام يك آناليز سیستمیك از ريتم قلبي يك پروتكل 5 مرحله‌اي بوسيلة Resuscitation council پيشنهاد شده است.

برون ده قلبي مهمترين ايندكس و وظيفه قلبي عروقي است. برون ده قلبي حجمي از خون است كه در هر دقيقه به بافت‌ها مي رسد. آن برابر است با مقدار خون خارج شده از بطني چپ درهر ضربه (حجم ضربه‌اي) ضربدر تعداد ضربان قلب (HR ). در يك فرد متوسط، حجم ضربه‌اي 70ccو ضربان قلب تقريباً 70 بار در دقيقه است. اين برون ده قلبي 4900cc در دقيقه را مي‌دهد. اين وضعيت با فعاليت تغيير پيدا مي‌كند و در طول ورزش شديد به min/ 25L وحتي بيشتر در ورزشكاران مي‌رسد. تغيير در حجم ضربه‌اي يا ضربان قلب بر برون ده قلبي تأثير مي‌گذارد و اين مهم است كه يك برون ده قلبي كافي براي اكسيژن رساني به بافت‌ها وجود دارد. وقتي كه CO كاهش پيدا مي‌كند، ظرفيت اكسيژن تازه كاهش پيدا مي‌كند. به خاطر نياز قلب به پاسخ‌گويي به نيازهاي متغير بدن ، گره AV , SA زيرنظر سيستم اتونوم هستند كه ازدو زیر شاخه تشكيل شده است: سيستم پاراسمپاتيك و سمپاتيك كه از نظر عملكردي و آناتومي جدا از هم هستند.

قبل از فهميدن ريتم‌هاي غيرطبيعي قلب، آن مهم است که به درستي بدانيم كه چگونه ريتم سينوسي شكل مي‌گيرد. (ريتم طبيعي قلب). اندازه‌گيري‌هاي مشخص را مي‌توان براي قسمتهاي مختلف EKG بكار برد. موج P كه دپلاريزاسيون دهليزها را نشان مي‌دهد كمتر از 0.11 (كمتر از 3 مربع كوچك) طول مي‌كشد. فاصله P-R از شروع موج P تا شروع موج QRS اندازه گيري مي‌شود كه بطور طبيعي آن0.21s )0.12- 3تا 5 مربع كوچك) طول مي‌كشد. كمپلكس QRS كه انتشار جريان الكتريكي را در ميوكارد بطن‌ها نشان مي‌دهد بايستي كمتر از0.12. (كمتر از 3مربع كوچك) طول بكشد. موج Q اولين انحناي رو به پائين در كمپلكس QRSاست. موج R اولين انحناي رو به بالاي موج QRS است و موج S، موج منفي است كه موج R را دنبال مي‌كند. ريتم سينوسي به عنوان سرعتي بين 60-100bpm تعريف مي‌شود و داراي يك موج P، كمپلكس QRS و موج T در پارامترهاي تعريف شده مي‌باشد. ضربان قلب منظم است و كمپلكس‌ها همان هستند كه در بالا توضيح داده شدند. كلمه سينوسي نشان مي‌دهد كه محل شروع ضربان قلب گره SA است.

قلب براي پمپ كردن خون به درون گردش خون از سيستم هدايت الكتريكي استفاده مي‌كند، آن شامل گره سينوسي دهليزي، گره دهليزي بطني، دستة هيس، شاخه LBB , RBB و فيبرهاي پوركنژ مي‌باشد. فعاليت الكتريكي قلب را مي‌توان با نگاه كردن به الكتروكارديوگرام نشان داد. يك ايمپالس بوسيلة گره SA آغاز مي‌شود

ارگان كوچك ماهيچه‌اي است كه تقريباً به اندازة يك مشت بزرگسال حجم دارد. آن در قسمتي قرار گرفته است كه به نام فضاي توراسيك معروف است. كه دقيقاً بين دو ريه و بالاي ديافراگم قرار گرفته است. بطور متوسط قلب 75 بار در دقيقه در طول عمر يك فرد مي‌زند و بيش از 6500 ليتر خون را در روز پمپ مي‌كند. آن دو عملكرد اصلي دارد:

آشنایی با روش کار پمپ انفوزیون ®Volumed:

دستگاه را به برق متصل کنید و کنار تخت بیمار قرار دهید. ابتدا سرم مورد نظر را آماده کرده و پس از هواگیری، آن را به پایه­ی سرم دستگاه آویزان کنید. بعد از آن مانیتورینگ قطرات سرم واقع در سمت چپ دستگاه (گیره و سیم مشکی) را به چمبر ست سرم (اتاقک قطرات) قسمت خالی آن وصل کنید. ست سرم را از داخل دستگاه در جهتی که فلش مشخص نموده عبور دهید و درب آن را محکم ببندید. سپس ست را به داخل گیرنده­ی حباب هوا واقع در پهلوی راست دستگاه وارد نمایید و پس از آن به آنژیوکت بیمار متصل سازید. (مطابق شکل(.