آیا در حالت ترس از دشمن نماز شکسته می شود یا همیشه؟
با توجه به آيه نماز مسافر که عبارت «إِنْ خِفْتُمْ أَنْ يَفْتِنَكُمُ الَّذينَ كَفَرُوا» دارد آيا حکم اين نيست که در سفر، فقط در صورت ترس از آسيب دشمن مي توان نماز را شکسته خواند و پس از رفع خطر، نماز را کامل بخوانيد؟
شكسته خواندن نماز در سفر در صورت ترس از دشمن نيست، زيرا
- ابتداى آيه می گوید : «وَإِذَا ضَرَبْتُمْ فِى الاَرْضِ» که مسافرتهاى عادى را در نظر دارد نه فقط صورت ترس را.
- نماز خوف در جنگ در دو آيه بعد به طور جداگانه و با احكام خاص خودش بيان شده است و نماز خوف با نماز مسافر متفاوت است.
- مقيد ساختن حكم قصر به ترس از دشمن به یکی از سه جهت است:
ناظر به وضع مسلمانان در آغاز اسلام است و اين قيد غالبى است و در علم اصول اثبات شده كه چنين قيودى مفهوم ندارد، یعنی اينگونه نيست كه اگر اين قيد نباشد حكم هم نباشد
بعضى از مفسران معتقدند كه نماز قصر نخست به هنگام ترس از دشمن تشريع شده، سپس این حکم توسعه پيدا كرده است
تعلق حكم قصر به خوف به سبب تأكيد است، يعنى نماز قصر براى مسافر همه جا لازم است، ولى به هنگام خوف تأكيد بيشترى دارد.
با توجه به تفسير آيه، نماز مسافر اختصاص به صورت خوف ندارد؛ از آن جمله:
در تفسير الدّرالمنثور است که «يعلى بن اميه» گفت: از عمر بن الخطاب سؤال كردم خدا مىفرمايد: «ليس عليكم... ان خفتم...» يعنى اگر از فتنه انگيزى كافران مىترسيد عيبى ندارد كه قصر بخوانيد، در حالىكه مردم در امن به سر مىبرند (و باز هم قصر می خوانند). عمر گفت: من از همين مطلبى كه تو تعجب كردهاى تعجب كردم و از رسول الله (صلى الله عليه وآله) سؤال كردم. حضرت فرمود: صدقهاى است كه خدا به شما داده، شما هم صدقه خدا را قبول كنيد و ابن عباس مىگويد: بين مكه و مدينه در حالىكه ايمن بوديم... با پيغمبر (صلى الله عليه وآله) نماز را دو ركعتى خوانديم.
امام باقر(عليه السلام) فرمودند: «شكسته خواندن نماز در سفر واجب است؛ همانگونه كه تمام خواندن آن در وطن واجب است»
- وَ إِذا ضَرَبْتُمْ فِي الْأَرْضِ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُناحٌ أَنْ تَقْصُرُوا مِنَ الصَّلاةِ إِنْ خِفْتُمْ أَنْ يَفْتِنَكُمُ الَّذينَ كَفَرُوا إِنَّ الْكافِرينَ كانُوا لَكُمْ عَدُوًّا مُبينا ؛ (نساء : 101)
- الميزان، ج5، ص63؛ تفسير نمونه، ج4، ص94 ـ 96؛ طبرى، احكام القرآن، ج1ـ2، ص487 و حسينى جرجانى، آيات الاحكام، ج1، ص240 ـ 247
- فَصَارَ التَّقْصِيرُ فِي السَّفَرِ وَاجِباً كَوُجُوبِ التَّمَامِ فِي الْحَضَرِ ؛ (من لا يحضره الفقيه ؛ ج1 ؛ ص434)
- سعید شمس، پرسمان قرآني نماز، سبط اكبر، پاييز 1387ش، سوم، ص 306
آیا در حالت ترس از دشمن نماز شکسته می شود یا همیشه؟
ادامه مطلب
بعد از زلزله به آسیب دیده گان کمک کنیم یا نماز آیات بخوانیم؟
اگر زلزله بدون خسارت باشد با ترس از زلزله مجدد، در حال فرار هستیم و اگر با خسارت باشد باید جان آسیب دیده گان را نجات دهیم. حال چگونه نماز آیات بخوانیم؟
واجب بودن نماز آیات در آن لحظات در حال اختیار است. اما در حال اضطرار، که کاری مهمتر از نماز آیات پيش می آید، نماز آیات به زمان دیگری موکول می شود و طبق «آیه قرآن» ترک نماز، گناهى ندارد.
اين مسأله بر اساس قاعده «الاهمّ فَالاهم» كه يك قاعده شرعى و عقلى است، بنا گذاشته شده است. یعنی در تزاحم میان دو واجب كار مهمتر مثل حفظ جان مؤمن را باید انجام داد و واجب دیگر مثل نماز را باید رها كرد.
پس اگر خواندن نماز آيات، چه در حال زلزله و چه غير آن موجب عسر و حرج و يا ضرر مهم مالى و جانى، به انسان و يا فردى ديگر شود، لازم است كه آن را ترك كرده و پس از انتفاى ضرر، قضاى آن را به جا بياوريم. زيرا در دين اسلام عسر و حرج و يا ضرر و ضرار نفى شدهاند.
همچنین اگر بتوانیم نماز را به گونه ای بخوانیم که بتوانیم به دیگری کمک هم بکنیم یا فرار کنیم باید چنین کنیم. به همین جهت در نامهی امام رضا (ع) به على ابن الفضل آمده است كه مىتوان نماز آيات را سواره نيز خواند.
- « فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ باغٍ وَ لا عادٍ فَلا إِثْمَ عَلَيْهِ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحيم» (بقره : 173)
- الذكرى، شهيد اول، طبع قديم، چاپ سنگى، ص 32، خط كرمانى، سال 1272 ه. ق
- عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْفَضْلِ الْوَاسِطِيِّ أَنَّهُ قَالَ: كَتَبْتُ إِلَى الرِّضَا ع إِذَا انْكَسَفَتِ الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ وَ أَنَا رَاكِبٌ لَا أَقْدِرُ عَلَى النُّزُولِ فَكَتَبَ إِلَيَّ صَلِّ عَلَى مَرْكَبِكَ الَّذِي أَنْتَ عَلَيْهِ. (وسائل الشيعة ؛ ج7 ؛ ص502)
ادامه مطلب
نماز نخوانيم؟؟؟!!!
نماز نخوانيم
دور هم جمع شده بودند، هر كدام نظری ميدادند و روي آن پافشاري ميكردند.
يكي از ميان جمع بلند شد و گفت به هر حال حرف هاي خوبي ميزند اخلاقش هم مورد پسند اهل مكه قرار گرفته است و همه دوستش دارند من نظرم اين است كه همگي به دين او ايمان بياوريم. بلافاصله مردی با شنیدن این صحبت به شدت عصبانی شد و از جا برخواست، صورتش برافروخته شده بود، کاردش میزدی خونش در نمیآمد، با صدای بلند گفت: پس بت هایمان را چه کنیم؟
با این صحبت، چند نفر هم به نشانه تأیید سری تکان دادند.
پيرمردي قد خميده با صدايي خشدار گفت: من كه نميتوانم بت بزرگ را بشكنم. شخص دیگری گفت: پس رفتار دیروزمان را با محمد و یارانش چه کنیم؟ یادتان نیست با آنها چه کارها که نکردیم؟ چه آزار و اذیتها و چه نسبتهایی که به او ندادیم؟
یعنی از رفتار ما چشم پوشی میکند؟ من که خجالت میکشم نزد او بیایم.
هنوز حرفش تمام نشده بود كه جواني از وسط جمعيت با صدايي بلند گفت: این جور که من شنیدهام، محمد خیلی اهل عفو و گذشت است، پس نگران گذشته نباشید، بیایید با هم پيش او برويم و ايمان بياوريم براي قوم و قبيلهمان نيز بهتر است چون همه به او متمايل شدهاند.
حرفهای زیادی بینشان رد و بدل شد، کسانی که خیلی مخالف بودند آرام آرام داشتند صحبتهای دیگران را قبول میکردند، تا اینکه بالاخره تصمیم گرفتند نزد پیامبر بروند.
چند نفري دور پيامبر ص حلقه زده بودند، پيامبر با مهرباني و رویی باز آنها را تحويل گرفت.
نماينده شان لب به سخن گشود و گفت: ما ميخواهيم مسلمان شويم ولي شرط هايي داريم.!
يكي اين كه، بت بزرگمان را به دست خودمان نشكنيم. دوم اين كه تا يك سال مهلت داشته باشيم نماز نخوانيم.
بقيه افراد هم با تكان دادن سر، حرف او را تاييد كردند و از طرفي گمان ميكردند ولي پيامبر ص به خاطر بالارفتن تعداد مسلمانان هم كه شده، شرط هاي آنها را قبول ميكند ولي پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمودند: خیری در دینی که نماز در آن نیست پیدا نمیشود.
به همدیگر نگاهی کردند و رفتند.
کتاب پر پرواز ؛ اصغر آیتی و حسن محمودی ؛ ص 13 به نقل از الأمالي للطوسي ص: 504
نماز نخوانيم؟؟؟!!!
ادامه مطلب
نماز و ادب
نماز و ادب
در اسلام به ما سفارش شده كه در نماز با ادب بايستيم، دستها روى رانها، بدن آرام، نگاهها به محل سجده، لباسها نو و تميز، همراه با بوى خوش و معطّر. اگر با جماعت هستيم از سايرين جلو و عقب نيفتيم و خود را هماهنگ ديگران و مردم كنيم، مقام امام را نگهداريم، قبل از او كارى انجام ندهيم، به ركوع يا سجود نرويم و بهتر است حتّى قبل از كلام امام، ذكر نماز را به زبان جارى نكنيم. مجموعه اين دستورالعملها روحيه ادب و اطاعت را در انسان تقويت مىكند.
________________________________________
حجت الاسلام قرائتى ؛ یکصد و چهارده نکته درباره نماز ؛ نکته ۴۹
نماز و ادب
ادامه مطلب