خوش آمدید

آلودهٔ منت کسان کم شو

تا یک شبه در وثاق تو نانست

راضی نشود به هیچ بد نفسی

هر نفس که از نفوس انسانست

ای نفس به رستهٔ قناعت شو

کانجا همه چیز نیک ارزانست

تا بتوانی حذر کن از منت

کاین منت خلق کاهش جانست

زین سود چه سود اگر شود افزون

در مایهٔ نفس نقص نقصانست

در عالم تن چه می‌کنی هستی

چون مرجع تو به عالم جانست

شک نیست که هرکه چیزکی دارد

وانرا بدهد طریق احسانست

لیکن چو کسی بود که نستاند

احسان آنست و سخت آسانست

چندان که مروتست در دادن

در ناستدن هزار چندانست

برترین مایه مرد را عقلست

بهرین پایه مرد رد تقویست

بر جمادات فضل آدمیان

هیچ بیرون از این دو معنی نیست

چون از این هر دو مرد خالی ماند

آدمی و بهیمه هر دو یکیست

کافران را که آدمی نسبند

نص بل هم اضل از این معنیست

خسروا این چه حلم و خاموشیست

صاحبا این چه عجز و مایوسیست

آخر افسوستان نیاید از آنک

ملک در دست مشتی افسوسیست

اولا نایبی که نیست به کار

راست چون پیر کافر روسیست

ثانیا این کمال مستوفی

نیک سیاح روی و سالوسیست

ثالثا این قوام رعنا ریش

بر سر منهی و جاسوسیست

رابعا این کریم گنده دهن

مردکی حیلتی و ناموسیست

خامسا این محمد رازی

بتر از رهزنان چپلوسیست

سادسا این ثقیل مفسد عز

کز گرانی چو کوه بعلوسیست

همه ناز و کرشمه و کبرست

گوییا از نژاد کاووسیست

سابعا این فرید عارض لنگ

از در صدهزار طرطوسیست

ثامن‌القوم آن یمین سرخس

راست چون میل گور قابوسیست

کیست تاسع نتیجهٔ مخلص

که به رخ همچو زر بر موسیست

مردکی اشقراست و رومی روی

گویی از راهبان ناقوسیست

عاشر آن اکرم معاشر شر

گویی از گبرکان ناووسیست

اکرم اکرم نعوذ بالله ازو

هیکل مدبری و منحوسیست

چاکر خام قلتبانی اوست

هیچ گویی کمال عبدوسیست

ما فرحنا معین حدادی

هست محبوس و اهل محبوسیست

احمد لیث آن مخنث فش

که همه خز و توزی وسوسیست

از کمال خری و بی‌خردی

جل اسبش کتان قبروسیست

هریکی را از این رهی مذهب

کفر محض این نجیبک طوسیست

همه از روزگار معکوسست

هرچه در کار ملک معکوسیست

نشنیده‌ای که زیر چناری کدو بنی

برجست و بر دوید برو بر به روز بیست

پرسید از چنار که تو چند روزه‌ای

گفتا چنار عمر من افزون‌تر از دویست

گفتا به بیست روز من از تو فزون شدم

این کاهلی بگوی که آخر ز بهر چیست

گفتا چنار نیست مرا با تو هیچ جنگ

کاکنون نه روز جنگ و نه هنگام داوریست

فردا که بر من و تو زد باد مهرگان

آنگه شود پدید که نامرد و مرد کیست

نشوی سرور اندرین گیتی

گرچه در هر فنیت چالاکیست

بشنو از من اگر سری طلبی

کاین سخن سر علم افلاکیست

سینه بر خاک نه مربع‌وار

که قران در مثلث خاکیست

با فلک دوش به خلوت گله‌ای می‌کردم

که مرا از کرم تو سبب حرمان چیست

این همه جور تو با فاضل و دانا ز چه جاست

وین همه لطف تو با بی‌هنر و نادان چیست

فلکم گفت که ای خسرو اقلیم سخن

با منت بیهده این مشغله و افغان چیست

شکر کن شکر که در معرض فضلی که تراست

گنج قارون چه بود مملکت خاقان چیست

نیامدست مرا خویشتن دگر مردم

از آن زمان که بدانسته‌ام که مردم چیست

گرم نشان دهی از روی مردمی چه شود

چو بخت نیک نشانت دهم که مردم کیست

بازآمد آنکه دولت و دین در پناه اوست

دور سپهر بندهٔ درگاه جاه اوست

مودودشه موئید دین پهلوان شرق

کامروز شرق و غرب جهان در پناه اوست

گردون غبار پایهٔ تخت بلند اوست

خورشید عکس گوهر پر کلاه اوست

سیر ستارگان فلک نیست در بروج

بر گوشهای کنگرهٔ بارگاه اوست

چشم مسافران ظفر نیست بر قدر

بر سمت ظل رایت و گرد سپاه اوست

ای بس همای بخت که پرواز می‌کند

در سایه‌ای که بر عقب نیکخواه اوست

هم سبز خنگ چرخ کمین بارگیر اوست

هم دستگاه بحر بهین دستگاه اوست

بر آستان چرخ به منت قدم نهد

گردی که مایه و مددش خاک راه اوست

انصاف اگر گواه دوام است لاجرم

انصاف او به دولت دایم گواه اوست

روزش چنین که هست همیشه به گاه باد

کین ایمنی نتیجهٔ روز به گاه اوست

منصور باد رایت نصرت‌فزای او

کین عافیت ز نصرت تشویش کاه اوست

بوطیب آنکه سرد و جفا گفت مر مرا

بگذاشتم که مرد سفیهست و عقربی است

ور زانکه از سفه به همه عمر در جهان

دشنام من دهد چه کنم گرچه مصعبی است

از حرمت علیکم او تا به قد سلف

هرچ از تبار اوست پلیدست و روسبی است

به خدایی که معول به همه چیز بدوست

به رسولی که چو ایزد بگذشتی همه اوست

که به اقطاع نخواهم نه جهان بلکه فلک

نه فلک نیز مجرد فلک و هرچه دروست