خوش آمدید

دلا دقیقه شناسی و نکته‌پردازی

ز من مخواه و مجو از درخت خشک ثمر

که از مفارقت خواجه میرزا علیم

چنان ملول کز ادراک من نمانده اثر

ز من اعزه چو تاریخ فوت او جستند

به عون هم نفسان سکه‌دار گشت این زر

سمی شاه ولایت علی نوشت یکی

نگاشت سرور حاتم نهاد شخص دگر

اگرچه وقت حساب از غبارخانه فکر

یکی زیاد برآمد برون یکی کمتر

به یک عدد که در اول فزود در ثانی

درست گشت دو تاریخ طبع حیلت‌گر

محیط دولت اقبال خواجه میر حسن

که بود تاجر فرزانه‌ای چو او نادر

چو بی‌ثباتی ویرانهٔ جهان دانست

زدود نقش فریبش ز صفحهٔ خاطر

وزین سراچه فانی قدم کشید و رسید

ز سیر عالم باقی به نعمت وافر

چو خواست دل که برد ره به گنج تاریخش

وزین مقوله شود نکته‌ای بر او ظاهر

به رمز نکته‌رسی گفت خواجه میر حسن

گذشت از سر ویرانه جهان آخر

چون خواجه امیر آن مه خورشید نظیر

در میغ فنا کرد نهان روی منبر

تاریخ وفاتش ز خرد پرسیدم

گریان شد و گفت حیف از خواجه امیر

ای چراغ منتظر سوزان که می‌باید مرا

بهر برخورداری از هر وعده‌ات عمری دگر

وی خدیو صبر فرمایان که می‌باید تو را

بینوائی بر در از ایوب صبر اندوزتر

با وجود آن که دست درفشانت مسرفی است

کز عطای اوست کان در خوف و دریا در خطر

در بنای مستقیم الجود میریزد مدام

از نی کلکت شکر همچون نبات از نیشکر

محتشم که امسال افلاسش فزونست از قیاس

از شما انعام خواهد بیشتر از پیشتر

پیشت آمد به هر حال کردن اندک زری

با تمنای مطول با متاع مختصر

از برای او به جای زر فرستادی نبات

تا زبانش دیرتر در جنبش آمد بهر زر

سرکهٔ مفت از عسل با آن که شیرین‌تر بود

این نبات مفت بود از زهر قاتل تلخ‌تر

میر عالی رتبه آن مهر سپهر عز و جان

در دری قیمت آن دریا دل والاگهر

زبدهٔ آل نبی سید قوام‌الدین که بود

بی‌نظیر از حسن سیرت در بسیط بحر و بر

چون به آهنگ ریاض خلدو گلزار جنان

بست ازین غم خانه رخت و کرد ازین منزل سفر

میر عالی‌رتبه یک تاریخ او شد در حساب

در دری قیمت او را گشت تاریخ دگر

هر هنر من که زانگیز طبع

در نظر عقل شود جلوه‌گر

خصم بداندیش حسد پیشه را

ناوکی از رشک رسد بر جگر

طوطی شیرین عمل نطق من

کام جهان را چو کند پرشکر

چاشنی آن به مذاق حسود

چون رسد از زهر بود تلخ‌تر

ز آب و هوای چمن طبع من

چون شود اشجار سخن پرثمر

بی جهتی ناخن دخل غنیم

میوه خراشی کند از هر شجر

طایر عنقا لقب درک من

بیضهٔ معنی چو کشد زیر پر

خصم سیه‌رو کندش زاغ نام

روح قدس گر زند از بیضه سر

جنبش دریای خیالات من

افکند از تک چو به ساحل گوهر

مدعی آن لل شهوار را

گاه خزف خواند و گاهی حجر

ابر مطیر شکرین کلک من

بر چمن دهر چو ریزد مطر

دوست خورد نیشکر از فیض آن

زهر گیا دشمن حیوان سیر

محتشم اندر نظر عیب جو

عیب تو این است که داری هنر

گوشوار گوش دوران درةالتاج جهان

قرةالاعیان محمدمؤمن آن عالی گوهر

چون فتاد از موج بحر آفرینش بر کنار

با قدومی از نجوم آسمان مسعودتر

گوهر بحر سعادت خواندمش کان گنج را

تارک ارای قبایل یافت صراف نظر

این هم از اقبال او دیدم که از دریای فکر

چون فروشد عقل کارد در دریای دگر

گوهر بحر سعادت بود یک تاریخ او

تارک آرای قبایل گشت تاریخ دگر

ابوالفتح بیک آن گرامی جوان

که رخت بقا سوی عقبی کشید

غریو از جهان خاست کان شاخ گل

به آن تازگی پا ز دنیا کشید

چو تاریخ او خواستم عقل گفت

ابوالفتح بیک از جهان پا کشید

محتشم تا کی کشم از ناسزاگویان عذاب

آخر از بی‌طاقتی تیغ جزا خواهم کشید

گر حسام هجو خواهم داشت زین پس در غلاف

برخلاف ماسلف آزارها خواهم کشید

می‌زند چون تیغ طعنم خواه دشمن خواه دوست

می‌کشم تیغ زبان ورنه جفا خواهم کشید

تا غنیمان را کنم هریک به کنجی منزوی

خویش را بیرون ز کنج انزوا خواهم کشید

بر عقاب طبع چون خواهم زدن با یک ستیز

نیک و بد را بر عقابین پر هجا خواهم کشید

هرکه بی‌اندیشه است از قلزم اندیشه‌ام

کشتی عیشش به گرداب فنا خواهم کشید

در قفای من زبان هر که می‌گردد به خبث

من به تیغ هجو بیرون از قفا خواهم کشید

چون به زور طبع قلاب نفس خواهم فکند

پیر و برنا را به کام اژدها خواهم کشید

تا ز تیغ بیم گردد زهرهٔ بیگانه چاک

انتقام اول ز خویش و آشنا خواهم کشید

تا بساط این و آن بر هم خورد زابیات هجو

لشگر آفت به میدان بلا خواهم کشید

دیدهٔ اغیار خواهم کند و در چشم امید

یار را هم داروی خوف و رجا خواهم کشید

بهر دشمن دار عبرت خواهم اندر شهر زد

دوست را هم کرسی از زیر پا خواهم کشید

خلوت افروز گوشهٔ وحدت

علم افراز عالم توحید

آن که بود از صلاح بهر فلاح

در بلاد سداد سد سدید

وان سبک روح حلم پیشه که بود

در گران لنگری فرید و وحید

در بحر صلاح روحی بیک

که چه او صالحی زمانه ندید

ناگه از دست ساقی دوران

جام مردآزمای مرگ چشید

چون شهید است هرکه مرد غریب

اجلش جامهٔ حیات درید

به که گوئیم بهر تاریخش

حشر او باد با حسین شهید