دروغ مفهومي است انتزاعي و
انسانها تنها به دو دليل دروغ مي گويند: يا براي رسيدن به لذت بيشتر، يا
اجتناب از افزايش درد و رنج. عده ي بسيار زيادي از افراد بي هيچ دليل خاصي و
تنها به خاطر تمايلات فردي، روزانه دروغ هاي بيشماري را بر سر زبانهايشان
جاري مي سازند. در مورد سوابق شغلي دروغ مي گويند، وقتي خانم سوال مي کند
که لباس جديدش زيباست (با پوزش از خانم ها) حتي بدون اينکه نيم نگاهي
بيندازند، حرف او را تائيد مي مي نمايند و …
در اين ميان برخي از افراد
نيز هستند که تصور مي کنند اگر دروغ نگويند نمي توانند به چيزي که مي
خواهند برسند. يک چنين دروغ هايي مي تواند مضر باشد. با اين مقدمه اکنون مي
پردازيم به چگونگي شناسايي دروغگو و به شما ياد مي دهيم که چگونه مي
توانيد يک چنين مسئله اي را به راحتي و تنها با نگاه کردن به چشم هاي طرف
مقابل تشخيص دهيد.
چشم آيينه ي تفکراتي است که در ذهن جريان دارد.
بازتاب کليه ي فرايندهاي ذهني را مي توان بطور مستقيم در چشم مشاهده نمود.
تحقيقاتي که در حوزه اعصاب و زبان شناسي انجام گرديده حاکي از اين امر است
که چشم نسبت به تفکرات مختلف ذهني از خود واکنش هاي متفاوت نشان مي دهد. به
عنوان مثال اگر از شخصي بخواهيد تا "يک گاو زرد” را در ذهن خود مجسم کند،
مي بينيد که چشم هاي خود را ابتدا به سمت بالا و سپس به طرف چپ متمايل مي
کند. اين فرايند نشان دهنده ايجاد تصوير خيالي در ذهن فرد است.
البته
بايد دقت داشته باشيد سرنخ هايي که از حالات چشم بدست مي آوريد تنها نشان
مي دهند که مغز در پاسخ به سوال شما چه واکنشي نشان مي دهد، نه اينکه چه
رشته افکاري به صورت حقيقي در ذهن جريان دارد. حال با تشريح مثالي که پيشتر
به آن اشاره کرديم موضوع را بسط مي دهيم. زمانيکه از فرد مي خواهيد تا يک
گاو زرد را مجسم کند، اين امکان وجود دارد که او ياد زماني بيفتد که تصوير
يک گاو زرد را نقاشي کرده بوده که سبب مي شود جهت مخالف (سمت بالا و راست)
را نگاه کند . ..
اين اطلاعات چه کمکي در زمينه شناسايي افراد دروغگو مي
کند؟
خوب فرض کنيد که شوهر شما دير به خانه
آمده و از قبل به شما گفته که قصد دارد تا با دوستانش براي نوشيدن يک آب
ميوه بيرون برود. زمانيکه به خانه بر مي گردد از او سوال مي کنيد: "خوش
گذشت ؟” زمانيکه او پاسخ مي دهد: "بله، خيلي خوب بود” شما متوجه مي شويد که
به سمت چپ نگاه مي کند. يک چنين مسئله اي نشان مي دهد که اين پاسخ ساختگي
است چراکه جهت چشم هايش نشان از تصوير سازي خيالي در ذهنش دارد. از سوي
ديگر نگاه کردن به سمت راست نشانگر يادآوري خاطرات است و نشان مي دهد که او
زماني را با دوستانش سپري کرده و آلان در حال يادآوري آنهاست پس راست مي
گويد. دليل وجود ندارد که در مورد اين مطلب که به او خوش گذشته يا نه به
شما دروغ بگويد، بنابراين شما به راحتي از روي اين قضيه مي توانيد تشخيص
دهيد که آيا با دوستانش براي صرف نوشيدني بيرون رفته بوده يا خير. ..
به
سمت بالا و چپ
نشانگر: ساختن بصري تصوير
اگر از کسي
بخواهيد تا "يک بوفالوي بنفش” را مجسم کند، در حين فکر کردن به بوفالو چشم
هايش به سمت بالا و چپ گرايش پيدا مي کند و از نظر ديداري آنرا در ذهن خود
به تصوير مي کشد.
به سمت بالا و راست
نشانگر: يادآوري بصري تصوير
اگر
از کسي بپرسيد: "اولين خانه اي که در آن زندگي ميکرديد چه رنگي بود؟” در
حالي که درگير فکر کردن هستند، چشم هايشان ابتدا به سمت بالا و سپس راست
متمايل مي گردد و در طي اين پروسه به ياد مي آورند که زمان بچگي خانه ي
آنها چه رنگي بوده.
سمت چپ
نشانگر: ساخت آواهاي شنيداري
اگر از کسي
بخواهيد تا "بلندترين صدايي که ممکن است وجود داشته باشد” را در ذهن خود
مجسم کند، زمانيکه ذهن آنها در حال ايجاد اين صداست، چشم ها به سمت بالا
متمايل مي شوند.
سمت راست
نشانگر: به ياد آوردن آواهاي شنيداري
اگر
از کسي سوال کنيد: "صداي مادربزرگت را به ياد مي آوري” جهت چشم هايشان در
طي فرايند يادآوري به سمت راست متمايل مي گردد.
به سمت پايين و چپ
نشانگر: بساوايي / بويايي
اگر
از کسي بپرسيد : "آيا بوي آتشي که در اردوگاه به پا شده بود را به خاطر مي
آوري؟” چشمان آنها به سمت مذکور متمايل مي گردد. جهت چشم هنگام به خاطر
آوردن احساسات، بو، و مزه اينچنين است.
به سمت پايين و راست
نشانگر: مکالمه دروني
اين
مطلب نشان مي دهد که فرد در حال صحبت کردن دروني با خودش است.
نکات نهايي
- نگاه مستقيم به سمت جلو و يا نگاهي که
چشم ها در آن خيره و بدون حرکت هستند هم مي تواند نشان دهنده ي دسترسي
بصري باشد
- ممکن است که در افراد چپ دست کليه نکات ذکر شده عملکرد
قرينه داشته باشند .
- مانند کليه ي علائم دروغگويي، براي برخورداري از
تشخيص صحيح بايد ابتدا از رفتارهاي اوليه فرد دروغگو مطمئن شويد و بعد از
روي حالت چشمانشان نتيجه بگيريد که در حال دروغ گفتن است.