افغانستان كشوري واقع در آسياي ميانه است كه حدفاصل آسياي ميانه، جنوب غربي
آسيا و خاورميانه محسوب مي‌شود و پايتخت آن كابل است. كشور افغانستان كه
دين اصلي آن اسلام است، تا پايان سال 2009 ميلادي بيش از 35 ميليون جمعيت
داشته است. يكي از اولويت‌هاي اصلي كه دولت افغانستان اين روزها دنبال
مي‌كند، توسعه خدمات ارتباطي و مخابراتي با هدف كاهش شكاف ديجيتالي در اين
كشور است.
رشد و توسعه نظام ارتباطي افغانستان به دليل كوهستاني بودن اين كشور طي سال‌هاي گذشته بسيار بوده است كه اكنون با استفاده از فناوري‌هاي مدرن با سرعت زياد در فرآيند رشد قرار دارد و بيشتر از 80 درصد اين كشور زير پوشش شبكه مخابراتي GSM هستند.
در افغانستان بيش از 50 هزار نفر صاحب تلفن هستند و جالب‌تر آنكه 80 برابر خطوط ثابت تلفني، از تلفن‌همراه در اين كشور استفاده مي‌شود. در افغانستان حدود يك ميليون نفر كاربر اينترنتي وجود دارد. وزارت ارتباطات افغانستان از دو سال قبل سرمايه‌گذاري‌هاي گسترده خود روي پروژه فيبر نوري را آغاز كرده است كه با تكميل اين پروژه، افغانستان به خطوط جهاني فيبر نوري و اينترنت پرسرعت متصل مي‌شود.
اين كشور در عرصه مخابرات پيشرفت چشمگيري كرده است كه فعاليت ۶ شركت مخابراتي خصوصي و دولتي اين موضوع را تاييد مي‌كند.
حزب طالبان در طول سال‌هاي گذشته كنترل و مديريت رسانه‌ها و سيستم‌هاي ارتباطي افغانستان را به طور كامل در دست داشت و بر اساس تصميمات خود، در سال 1996 استفاده از تلويزيون در اين كشور را ممنوع كرد و سرانجام قانون ممنوعيت فعاليت رسانه‌هاي چاپي در زمينه تفسير اخبار و انتشار تصاوير را به اطلاع عموم رساند.
در آن زمان فقط ايستگاه‌هاي راديويي قادر بودند برنامه‌هاي مذهبي و تبليغاتي را پخش كنند كه البته در اين رسانه نيز پخش موسيقي ممنوع بود. اما پس از براندازي طالبان در سال 2001 ميلادي، رسانه‌ها و سيستم‌هاي ارتباطي افغانستان جان تازه گرفتند و توانستند با كنار گذاشتند محدوديت‌هاي پيش‌رو، خدمات گسترده‌تري را در اختيار مردم بگذارند.
در سال 2002 افغانستان 31 ميليون نفري تنها 20 هزار خط تلفن ثابت، 30 هزار شماره تلفن همراه و 35 هزار خط تلفن ماهواره‌اي داشت، اما در سال 2006 اين كشور داراي 3 اپراتور تلفن همراه با يك ميليون مشترك بود و 150 شهر اين كشور نيز تحت پوشش قرار گرفته بودند. در حال حاضر آمار رسمي سايت وزارت ارتباطات افغانستان نشان مي‌دهد كه تنها در عرض دو سال تعداد مشتركان استاندارد شبكه مخابراتي GSM در اين كشور به بيش از 5 ميليون و 400 هزار نفر و تعداد مشتركان استاندارد پيشرفته‌تر شبكه CDMA كه هنوز در ايران در دسترس نيست به 53 هزار نفر رسيده است.
در اين كشور تلفن‌هاي ثابت محبوبيت زيادي ندارند و هزينه نسبتاً پايين مكالمه با تلفن همراه و تحت پوشش قرار گرفتن 70 درصد كل خاك اين كشور باعث شده تنها 45 هزار خط تلفن ثابت در افغانستان و جود داشته باشد. هزينه مكالمه با تلفن همراه در افغانستان با توجه به ضعف زيرساخت‌ها و مشكلات امنيتي و اقتصادي موجود در حد قابل قبولي است. اپراتور بابت هر دقيقه مكامله تلفن همراه از مشتركانش حدود 90 تومان دريافت مي‌كند. اين نرخ در كليه نقاط اين كشور ثابت است و از مشتركانش هزينه جابجايي دريافت نمي‌كند.
هزينه ارسال هر پيامك در قالب شبكه اين اپراتور نيز كمتر از 50 تومان است. ارسال پيامك براي شماره‌هاي تلفن هر ماه در كشورهاي ديگر و براي شماره‌هاي اپراتور روشن در ديگر كشورها 200 تومان هزينه در بر دارد.
اما به جز خدمات تلفن ثابت و همراه، خدمات اينترنتي نيز در اين كشور توسعه فراوان يافته است. براي نخستين بار با براندازي دولت طالبان كاربران افغانستان در سال 2001 توانستند از طريق سيستم Dial-Up وارد اينترنت شوند. اما در آن زمان از خدمات اينترنتي افغانستان استقبال چنداني نشد؛ تا آنجا كه دولت افغانستان در پايان سال 2004 ميلادي اعلام كرد كه به‌ازاي هر هزار شهروند افغاني يك نفر از اينترنت استفاده مي‌كند و در مجموع 30 هزار نفر از مردم اين كشور در دنياي آنلاين حضور دارند.
در حال حاضر شركت‌هاي Afghan Wireless، اتصالات، روشن و Afghan Telecom خدمات مخابراتي و ارتباطي در اين كشور را ارايه مي‌دهند. آخرين گزارش رسمي كه دولت افغانستان منتشر كرده حاكي از آن است كه در اين كشور دست‌كم 22 مركز عرضه كننده خدمات اينترنتي به صورت فعال حضور دارند و تا پايان سال 2007 ميلادي در مجموع 535 هزار كاربر اينترنتي وجود داشته است.
شركت‌هاي اصلي كه هم‌اكنون خدمات اينترنتي را با سرعت و قيمت‌هاي مختلف به دست مردم اين كشور مي‌رسانند شامل GTSC، Insta Telecom، Danesh Net، Neda، Ts2، Bently Walker و WafaNet مي‌شوند.
يكي از مشكلات اصلي كه كاربران افغاني همواره با آن مواجه بوده‌اند، هزينه استفاده از خدمات اينترنتي در اين كشور است. دولت افغانستان به منظور حل اين مشكل از چند سال قبل قراردادي را با دو شركت چيني با نام‌هاي ZPE و هواوي منعقد كرده است كه بر اساس آن مي‌كوشد امكان دسترسي مردم به خطوط پرسرعت اينترنت بي‌سيم با قيمت ارزان را فراهم كند.
اين دو شركت كه هم‌اكنون وظيفه نصب و راه‌اندازي برج‌هاي ارتباطي اينترنت بي‌سيم در كشور افغانستان را برعهده دارند، تلاش مي‌كنند امكان ارايه خدمات اينترنت پرسرعت با قيمت ارزان را فراهم كنند.
يكي ديگر از پروژه‌هايي كه دولت افغانستان هم‌اكنون در دست دارد، راه‌اندازي خطوط فيبر نوري در اين كشور است. افغانستان از دو سال قبل سرمايه‌گذاري‌هاي گسترده خود براي توسعه خطوط فيبر نوري را آغاز كرده و هم‌اكنون موفق شده است در بيشتر شهرهاي بزرگ خود اين طرح را تكميل كند.
بر اساس اين طرح، در آينده نزديك مردم افغانستان مي‌توانند با هزينه بسيار پايين از خدمات اينترنت پرسرعت بهره‌مند شوند. البته بايد توجه داشت كه كشور افغانستان هم‌اكنون با مشكلات سياسي و امنيتي فراوان مواجه است و همين مسئله موجب شده تا از سرعت توسعه خطوط فيبر نوري در اين كشور كاسته شود.
ضريب نفوذ اينترنت در افغانستان بر اساس آدرس‌هاي اينترنتي رسمي اين كشور در فضاي مجازي پنج سال قبل 08/0 درصد بوده است كه دولت اين كشور هم‌اكنون مي‌كوشد اين رقم را افزايش دهد. يكي از اولويت‌هاي كنوني كه دولت افغانستان در جريان افزايش حضور مردم خود در دنياي مجازي در نظر گرفته، دسترسي كليه ساكنان شهرها و روستا‌هاي كوچك به اينترنت تا سال 2013 است.
دولت افغانستان هم‌اكنون تلاش فراوان مي‌كند تا با به‌روزرساني زيرساخت‌هاي ارتباطي خود سازگاري بيشتري با سيستم جديد IPv6 پيدا كند. وزارت ارتباطات افغانستان به منظور پيشبرد اهداف خود در اين زمينه "بنياد توسعه مخابرات " را با هدف افزايش دسترسي روستاييان به اينترنت راه‌اندازي كرده است كه بر اساس قوانين به‌تصويب رسيده، 5/2 درصد درآمدهاي اين بنياد به گسترش خطوط اينترنتي در مناطق روستايي افغانستان اختصاص ميابد.
طبق آمارهاي موجود، در سال 2006 ميلادي تنها 300 هزار كاربر اينترنتي در اين كشور حضور داشتند كه در آن زمان جمعيت كشور افغانستان بيش از 27 ميليون نفر گزارش مي‌شد. اين رقم به اين معني بود كه از هر 90 شهروند افغاني يك نفر از اينترنت استفاده مي‌كردند. در سال 2008 ميلادي تعداد جمعيت اين كشور به 7/32 ميليون نفر رسيد و در مقابل 580 هزار كاربر اينترنتي در اين كشور حضور داشت و بر اين اساس گفته شد كه از هر 56 ساكن كشور افغانستان، يك نفر در اينترنت حضور داشته‌اند.
اتحاديه جهاني مخابرات(ITU) در پايان سال 2008 ميلادي ضريب نفوذ اينترنت در اين كشور را 5/1 درصد اعلام كرد كه اين رقم نشان دهنده بهبود وضعيت دسترسي مردم افغانستان به اينترنت بود.
وزير ارتباطات افغانستان در سال 2008 گزارش داد كه اين كشور براي اولين بار از طريق شبكه فيبرنوري به پاكستان و از آنجا به شبكه جهاني اينترنت متصل شده است. "اميرزي سنگين " در آن زمان اعلام كرده بود كه با اتصال شبكه نوري به پاكستان، سهولت در عرضه خدمات تلفن، نمابر، اينترنت و فناوري‌هاي نوين اطلاعاتي و ارتباطاتي در اين كشور ايجاد مي‌شود.
اين پروژه با سرمايه‌گذاري يك و نيم ميليارد دلار به انجام رسيده بود كه تا آن زمان بزرگترين پروژه افغانستان در حوزه اينترنت محسوب مي‌شد. ارايه خدمات اينترنتي كه به لحاظ موقعيت نامناسب جغرافيايي افغانستان و مناطق كوهستاني آن از طريق ماهواره صورت مي‌گيرد. هزينه استفاده از خدمات اينترنتي ماهواره‌اي در سال 2008 ساعتي 60 افغاني (هر افغاني حدود 50 تومان) بوده كه اين رقم هم‌اكنون به 10 افغاني كاهش يافته است.
طبق آمار رسمي موجود، ساكنان شهر كابل پايتخت كشور افغانستان هم‌كنون مي‌توانند با سرعت متوسط 15/0 مگابيت در ثانيه اطلاعات خود را روي اينترنت منتشر و با سرعت 68/0 مگابيت در ثانيه اطلاعات مورد نظر را از اينترنت بارگذاري كنند. برترين مراكز عرضه كننده خدمات اينترنتي در افغانستان كه امكان اتصال به اين شبكه مجاري را با بيشترين سرعت و كمترين هزينه فراهم مي‌كنند شامل RUSINFONET با متوسط سرعت 16/0 مگابيت ارسال و 54/0 مگابيت دريافت، و شركت Io Global Services Pvt با سرعت متوسط 07/0 مگابيت ارسال و 57/0 مگابيت دريافت مي‌شوند.فارس ادامه مطلب
رشد و توسعه نظام ارتباطي افغانستان به دليل كوهستاني بودن اين كشور طي سال‌هاي گذشته بسيار بوده است كه اكنون با استفاده از فناوري‌هاي مدرن با سرعت زياد در فرآيند رشد قرار دارد و بيشتر از 80 درصد اين كشور زير پوشش شبكه مخابراتي GSM هستند.
در افغانستان بيش از 50 هزار نفر صاحب تلفن هستند و جالب‌تر آنكه 80 برابر خطوط ثابت تلفني، از تلفن‌همراه در اين كشور استفاده مي‌شود. در افغانستان حدود يك ميليون نفر كاربر اينترنتي وجود دارد. وزارت ارتباطات افغانستان از دو سال قبل سرمايه‌گذاري‌هاي گسترده خود روي پروژه فيبر نوري را آغاز كرده است كه با تكميل اين پروژه، افغانستان به خطوط جهاني فيبر نوري و اينترنت پرسرعت متصل مي‌شود.
اين كشور در عرصه مخابرات پيشرفت چشمگيري كرده است كه فعاليت ۶ شركت مخابراتي خصوصي و دولتي اين موضوع را تاييد مي‌كند.
حزب طالبان در طول سال‌هاي گذشته كنترل و مديريت رسانه‌ها و سيستم‌هاي ارتباطي افغانستان را به طور كامل در دست داشت و بر اساس تصميمات خود، در سال 1996 استفاده از تلويزيون در اين كشور را ممنوع كرد و سرانجام قانون ممنوعيت فعاليت رسانه‌هاي چاپي در زمينه تفسير اخبار و انتشار تصاوير را به اطلاع عموم رساند.
در آن زمان فقط ايستگاه‌هاي راديويي قادر بودند برنامه‌هاي مذهبي و تبليغاتي را پخش كنند كه البته در اين رسانه نيز پخش موسيقي ممنوع بود. اما پس از براندازي طالبان در سال 2001 ميلادي، رسانه‌ها و سيستم‌هاي ارتباطي افغانستان جان تازه گرفتند و توانستند با كنار گذاشتند محدوديت‌هاي پيش‌رو، خدمات گسترده‌تري را در اختيار مردم بگذارند.
در سال 2002 افغانستان 31 ميليون نفري تنها 20 هزار خط تلفن ثابت، 30 هزار شماره تلفن همراه و 35 هزار خط تلفن ماهواره‌اي داشت، اما در سال 2006 اين كشور داراي 3 اپراتور تلفن همراه با يك ميليون مشترك بود و 150 شهر اين كشور نيز تحت پوشش قرار گرفته بودند. در حال حاضر آمار رسمي سايت وزارت ارتباطات افغانستان نشان مي‌دهد كه تنها در عرض دو سال تعداد مشتركان استاندارد شبكه مخابراتي GSM در اين كشور به بيش از 5 ميليون و 400 هزار نفر و تعداد مشتركان استاندارد پيشرفته‌تر شبكه CDMA كه هنوز در ايران در دسترس نيست به 53 هزار نفر رسيده است.
در اين كشور تلفن‌هاي ثابت محبوبيت زيادي ندارند و هزينه نسبتاً پايين مكالمه با تلفن همراه و تحت پوشش قرار گرفتن 70 درصد كل خاك اين كشور باعث شده تنها 45 هزار خط تلفن ثابت در افغانستان و جود داشته باشد. هزينه مكالمه با تلفن همراه در افغانستان با توجه به ضعف زيرساخت‌ها و مشكلات امنيتي و اقتصادي موجود در حد قابل قبولي است. اپراتور بابت هر دقيقه مكامله تلفن همراه از مشتركانش حدود 90 تومان دريافت مي‌كند. اين نرخ در كليه نقاط اين كشور ثابت است و از مشتركانش هزينه جابجايي دريافت نمي‌كند.
هزينه ارسال هر پيامك در قالب شبكه اين اپراتور نيز كمتر از 50 تومان است. ارسال پيامك براي شماره‌هاي تلفن هر ماه در كشورهاي ديگر و براي شماره‌هاي اپراتور روشن در ديگر كشورها 200 تومان هزينه در بر دارد.
اما به جز خدمات تلفن ثابت و همراه، خدمات اينترنتي نيز در اين كشور توسعه فراوان يافته است. براي نخستين بار با براندازي دولت طالبان كاربران افغانستان در سال 2001 توانستند از طريق سيستم Dial-Up وارد اينترنت شوند. اما در آن زمان از خدمات اينترنتي افغانستان استقبال چنداني نشد؛ تا آنجا كه دولت افغانستان در پايان سال 2004 ميلادي اعلام كرد كه به‌ازاي هر هزار شهروند افغاني يك نفر از اينترنت استفاده مي‌كند و در مجموع 30 هزار نفر از مردم اين كشور در دنياي آنلاين حضور دارند.
در حال حاضر شركت‌هاي Afghan Wireless، اتصالات، روشن و Afghan Telecom خدمات مخابراتي و ارتباطي در اين كشور را ارايه مي‌دهند. آخرين گزارش رسمي كه دولت افغانستان منتشر كرده حاكي از آن است كه در اين كشور دست‌كم 22 مركز عرضه كننده خدمات اينترنتي به صورت فعال حضور دارند و تا پايان سال 2007 ميلادي در مجموع 535 هزار كاربر اينترنتي وجود داشته است.
شركت‌هاي اصلي كه هم‌اكنون خدمات اينترنتي را با سرعت و قيمت‌هاي مختلف به دست مردم اين كشور مي‌رسانند شامل GTSC، Insta Telecom، Danesh Net، Neda، Ts2، Bently Walker و WafaNet مي‌شوند.
يكي از مشكلات اصلي كه كاربران افغاني همواره با آن مواجه بوده‌اند، هزينه استفاده از خدمات اينترنتي در اين كشور است. دولت افغانستان به منظور حل اين مشكل از چند سال قبل قراردادي را با دو شركت چيني با نام‌هاي ZPE و هواوي منعقد كرده است كه بر اساس آن مي‌كوشد امكان دسترسي مردم به خطوط پرسرعت اينترنت بي‌سيم با قيمت ارزان را فراهم كند.
اين دو شركت كه هم‌اكنون وظيفه نصب و راه‌اندازي برج‌هاي ارتباطي اينترنت بي‌سيم در كشور افغانستان را برعهده دارند، تلاش مي‌كنند امكان ارايه خدمات اينترنت پرسرعت با قيمت ارزان را فراهم كنند.
يكي ديگر از پروژه‌هايي كه دولت افغانستان هم‌اكنون در دست دارد، راه‌اندازي خطوط فيبر نوري در اين كشور است. افغانستان از دو سال قبل سرمايه‌گذاري‌هاي گسترده خود براي توسعه خطوط فيبر نوري را آغاز كرده و هم‌اكنون موفق شده است در بيشتر شهرهاي بزرگ خود اين طرح را تكميل كند.
بر اساس اين طرح، در آينده نزديك مردم افغانستان مي‌توانند با هزينه بسيار پايين از خدمات اينترنت پرسرعت بهره‌مند شوند. البته بايد توجه داشت كه كشور افغانستان هم‌اكنون با مشكلات سياسي و امنيتي فراوان مواجه است و همين مسئله موجب شده تا از سرعت توسعه خطوط فيبر نوري در اين كشور كاسته شود.
ضريب نفوذ اينترنت در افغانستان بر اساس آدرس‌هاي اينترنتي رسمي اين كشور در فضاي مجازي پنج سال قبل 08/0 درصد بوده است كه دولت اين كشور هم‌اكنون مي‌كوشد اين رقم را افزايش دهد. يكي از اولويت‌هاي كنوني كه دولت افغانستان در جريان افزايش حضور مردم خود در دنياي مجازي در نظر گرفته، دسترسي كليه ساكنان شهرها و روستا‌هاي كوچك به اينترنت تا سال 2013 است.
دولت افغانستان هم‌اكنون تلاش فراوان مي‌كند تا با به‌روزرساني زيرساخت‌هاي ارتباطي خود سازگاري بيشتري با سيستم جديد IPv6 پيدا كند. وزارت ارتباطات افغانستان به منظور پيشبرد اهداف خود در اين زمينه "بنياد توسعه مخابرات " را با هدف افزايش دسترسي روستاييان به اينترنت راه‌اندازي كرده است كه بر اساس قوانين به‌تصويب رسيده، 5/2 درصد درآمدهاي اين بنياد به گسترش خطوط اينترنتي در مناطق روستايي افغانستان اختصاص ميابد.
طبق آمارهاي موجود، در سال 2006 ميلادي تنها 300 هزار كاربر اينترنتي در اين كشور حضور داشتند كه در آن زمان جمعيت كشور افغانستان بيش از 27 ميليون نفر گزارش مي‌شد. اين رقم به اين معني بود كه از هر 90 شهروند افغاني يك نفر از اينترنت استفاده مي‌كردند. در سال 2008 ميلادي تعداد جمعيت اين كشور به 7/32 ميليون نفر رسيد و در مقابل 580 هزار كاربر اينترنتي در اين كشور حضور داشت و بر اين اساس گفته شد كه از هر 56 ساكن كشور افغانستان، يك نفر در اينترنت حضور داشته‌اند.
اتحاديه جهاني مخابرات(ITU) در پايان سال 2008 ميلادي ضريب نفوذ اينترنت در اين كشور را 5/1 درصد اعلام كرد كه اين رقم نشان دهنده بهبود وضعيت دسترسي مردم افغانستان به اينترنت بود.
وزير ارتباطات افغانستان در سال 2008 گزارش داد كه اين كشور براي اولين بار از طريق شبكه فيبرنوري به پاكستان و از آنجا به شبكه جهاني اينترنت متصل شده است. "اميرزي سنگين " در آن زمان اعلام كرده بود كه با اتصال شبكه نوري به پاكستان، سهولت در عرضه خدمات تلفن، نمابر، اينترنت و فناوري‌هاي نوين اطلاعاتي و ارتباطاتي در اين كشور ايجاد مي‌شود.
اين پروژه با سرمايه‌گذاري يك و نيم ميليارد دلار به انجام رسيده بود كه تا آن زمان بزرگترين پروژه افغانستان در حوزه اينترنت محسوب مي‌شد. ارايه خدمات اينترنتي كه به لحاظ موقعيت نامناسب جغرافيايي افغانستان و مناطق كوهستاني آن از طريق ماهواره صورت مي‌گيرد. هزينه استفاده از خدمات اينترنتي ماهواره‌اي در سال 2008 ساعتي 60 افغاني (هر افغاني حدود 50 تومان) بوده كه اين رقم هم‌اكنون به 10 افغاني كاهش يافته است.
طبق آمار رسمي موجود، ساكنان شهر كابل پايتخت كشور افغانستان هم‌كنون مي‌توانند با سرعت متوسط 15/0 مگابيت در ثانيه اطلاعات خود را روي اينترنت منتشر و با سرعت 68/0 مگابيت در ثانيه اطلاعات مورد نظر را از اينترنت بارگذاري كنند. برترين مراكز عرضه كننده خدمات اينترنتي در افغانستان كه امكان اتصال به اين شبكه مجاري را با بيشترين سرعت و كمترين هزينه فراهم مي‌كنند شامل RUSINFONET با متوسط سرعت 16/0 مگابيت ارسال و 54/0 مگابيت دريافت، و شركت Io Global Services Pvt با سرعت متوسط 07/0 مگابيت ارسال و 57/0 مگابيت دريافت مي‌شوند.فارس
