خوش آمدید

برجي با نماي چرمي! حتي اگر هم به واقعيت منجر نشود باز هم آنقدر هيجان‌انگيز و جذاب است كه مي‌شود براي دقايقي مطالب خواندني درخصوص آن خواند. صحبت از برج Kuro Maku است كه مهم‌ترين مشخصه جالب توجه آن نماي چرمي آن است! طراحي نماي اين سازه براساس جمله معروف «شما همان چيزي هستيد كه مي‌پوشيد» انجام شده است. اما هدف از طراحي چنين برجي چه چيزي بوده است؟ طراحان اصلي آن كه گروهي از طراحان گروه معماري UK هستند معتقدند با تكيه بر چنين طرح‌هايي مي‌توان تأثير همه‌جانبه مد و خلق ايده‌هاي نوين در زمينه طراحي لباس را به نمايش گذاشت. نكته جالب توجه اين است كه اين سازه پوشيده از نماي چرمي در حقيقت يك موزه عظيم است كه مي‌تواند آوردگاهي كامل براي طراحان مد از سراسر جهان باشد. البته در گذشته نيز موارد زيادي درخصوص به خدمت گرفتن معماري نوين براي توسعه صنعت مد و طراحي‌هاي متنوع لباس ديده شده است اما به نظر مي‌رسد برج كروماكو كه براي ساخته شدن در توكيو ارائه شده و با بهره‌گيري از جديدترين فناوري‌هاي ساختمان‌سازي بنا مي‌شود چيز متفاوتي باشد!

عقيده كلي و مشتركي كه تقريبا در ميان اكثر كارشناساني كه طراحي اين برج را از زواياي گوناگون مورد بررسي قرار داده‌اند ديده مي‌شود، اين است كه برج كروماكو پيوند دهنده‌اي فناورانه ميان صنعت مد، پوشاك، معماري نوين و فضاي شهري است. اين تركيبي هيجان‌انگيز است كه در كمتر سازه‌اي تاكنون مشاهده شده است. برج كه در حقيقت موزه‌اي عمودي شكل است ارتفاعي بالغ بر يكصدمتر داشته و سراسر آن مجموعه‌اي ارزشمند و ديدني از گالري‌هاي هنري ويژه طراحي لباس است كه همه آنچه در يك قرن گذشته در خصوص اين صنعت در دنيا رقم خورده است را نشان مي‌دهد. طراحان برج معتقدند، توكيو در سال‌هاي آتي و زماني كه كار ساخت برج چرمي به پايان برسد دربرگيرنده يكي از متفاوت‌ترين سازه‌هاي دنيا خواهد بود. توكيو از جمله ابرشهرهايي است كه در دو دهه گذشته پيشرفت‌هاي چشمگيري در زمينه ساختمان‌سازي مدرن داشته است. شايد يكي از مهم‌ترين دلايل بهره‌گيري از پيشرفته‌ترين روش‌هاي ساختمان‌سازي در اين كشور قرار داشتن آن روي كمربند زمين لرزه است كه خود موجب شده تا طراحان بنا در اين كشور چاره‌اي نداشته باشند تا از به‌روزترين تكنيك‌ها در ارائه بناهاي مورد نظر خود استفاده كنند. از سوي ديگر به نظر مي‌رسد طراحي برج كروماكو براي اين ابرشهر نشاني روشن از عبور توكيو از مرزها و محدوديت‌هاي سنتي شهرسازي و ورود به دنيايي جديد باشد و اين دقيقا تحقق شعاري است كه مي‌گويد شما همان چيزي هستيد كه مي‌پوشيد.

جداي از اين‌كه برج كروماكو يكي از خلاقانه‌ترين طرح‌هاي ساختمان‌سازي در دنيا به شمار مي‌آيد، به دليل توجه به فاكتورهاي زيست محيطي مي‌توان آن را سازه‌اي عنوان كرد كه دوستدار محيط زيست نيز است. طراحان برج در بالاترين بخش آن باغ نسبتا بزرگي پيش‌بيني كرده‌اند كه نه تنها به زيبايي بنا كمك مي‌كند، بلكه در افزايش پوشش سبز توكيو و كمك به پالايش هوا نيز تأثير محسوسي دارد.

قسمت‌هاي اصلي برج كروماكو در برگيرنده 7‌ گالري مختلف است كه 2 مورد از آنها گالري‌هاي موقتي و مابقي گالري‌هاي دائمي هستند. در اين گالري‌ها و با توجه به فصول مختلف سال و طرح‌هايي كه هر از گاهي در متن توجه علاقه‌مندان به لباس قرار مي‌گيرد، طرح‌هاي متنوعي به نمايش گذاشته مي‌شود. يكي از تفاوت‌هاي اصلي اين برج با بسياري از برج‌هاي جهان در اين است كه ارتفاع طبقات در آن با يكديگر متفاوت است. در اين برج تنها 26 طبقه ديده مي‌شود كه البته بين آنها ارتباطات خاصي ديده مي‌شود. به عنوان مثال و بخصوص در قسمت مركزي سازه سه يا چهار طبقه تشكيل دهنده يك گالري بزرگ هستند كه به وسيله پلكان‌هايي مدرن يا آسانسور به يكديگر مرتبط شده‌اند. گالري‌هايي كه در اين برج ساخته مي‌شوند عمدتا ارتفاع قابل توجهي دارند و همين فضاي بزرگ، امكان قابل توجهي در اختيار طراحان قرار مي‌دهند تا از طيف گسترده و متنوعي از پلكان‌ها براي برقراري ارتباط ميان طبقات مختلف استفاده كنند. از آن گذشته بخش‌هاي قابل توجهي از برج نيز براي تعويض لباس اختصاص يافته است و مشتريان در آن مي‌توانند انتخابي با دقت و با بررسي جزئيات كامل داشته باشند. در كل مي‌توان گفت اين بنا بجز قسمت‌هاي اداري، 4 رستوران دارد.

پوشش لاستيكي كه سراسر نماي برج را مي‌پوشاند در قسمت‌هاي مختلف از پستي و بلندي‌هاي نامنظمي برخوردار است كه همين ابتكار عمل بر زيبايي كلي بنا مي‌افزايد.

البته گرچه اين سازه از بسياري جهات به عنوان بنايي مدرن در نظر گرفته مي‌شود اما ابتكار عملي كه در قالب استفاده از نماي چرمي شكل در آن ديده مي‌شود خود مشكلاتي نيز ايجاد مي‌كند. يكي از اين موارد به فصل تابستان و زماني باز مي‌گردد كه دماي هوا تا حد قابل توجهي افزايش پيدا مي‌كند. در چنين شرايطي كه معماران تلاش مي‌كنند حداكثر توانمندي خود را در تبادل گرماي درون ساختمان با محيط اطراف به كار گيرند، به نظر مي‌رسد در اين سازه چنين كاري با موانع زيادي همراه باشد. از آن گذشته به دليل آن كه تقريبا تمامي برج پوشيده از نماي چرمي است، عملا نور خورشيد راهي براي نفوذ در آن نخواهد داشت و از اين رو نمي‌توان بر روي نور خورشيد و استفاده از آن به عنوان بخشي از منبع روشنايي قسمت‌هاي مختلف سازه و در نتيجه كاهش استفاده از منابع انرژي چندان حساب كرد.

البته سازه آنقدر زيبا و مملو از ابتكار عمل‌هاي معماري نوين است كه شايد بتوان از اين معايب چشم‌پوشي كرد. سازه از پايداري كلي نيز برخوردار است.

اين نكته كه ساختمان كلي سازه به طور يكدست سر به آسمان كشيده شايد با توجه به فاكتورهاي تعيين كننده‌اي بوده است كه براي به حداقل رساندن اثرات مخرب زمين لرزه تعيين شده است. تاكنون تاريخ مشخصي براي آغاز پروژه ساخت اين بنا اعلام نشده است اما به نظر مي‌رسد با توجه به اين‌كه تاكنون ايده مشابهي براي مركزيت دادن به صنعت مد و طراحي لباس در يك سازه فوق مدرن ارائه نشده و از سوي ديگر توكيو همواره تلاش مي‌كند تا با استفاده از تازه‌ترين پيشرفت‌هاي جهاني در زمينه معماري، الگوهاي نويني را به دنيا صادر كند به نظر مي‌رسد كار ساخت برج كروماكو بزودي در اين ابرشهر آغاز شود. با توجه به موفقيت‌هاي اوليه‌اي كه درخصوص طراحي برج به دست آمده و همچنين استقبال كارشناسان و گروه‌هاي معماري در سراسر جهان پيش‌بيني مي‌شود در سال‌هاي آينده نسخه‌هاي مختلفي از اين بنا در نقاط ديگري از جهان كه صنعت مد و طراحي لباس در آنها از رونق قابل توجهي برخوردار است ساخته شود.

فاطمه پورمزرعه