ناحيه "44 چشمه " در حدود 230 كيلومتري پايتخت تاجيكستان و 12 كيلومتري غرب مركز ناحيه شهرتوس در نزديك مرز ازبكستان واقع شده كه از اماكن سياحتي، زيارتي و مكاني مقدس براي مردم منطقه محسوب مي‌شود.
44 چشمه نام محلي است كه تقريباً در يك منطقه كويري قرار گرفته و ابتدا به صورت 5 چشمه از عمق زمين خارج شده و سپس آب آنها به 39 جوي كوچك تقسيم مي‌شود و به همين دليل به 44 چشمه معروف شده‌اند.
آب جاري شده از اين چشمه ها پس از طي مسافت كوتاهي، با پيوستن به يكديگر كانال آبي به پهناي حدود 12 تا 13 متر را تشكيل مي‌دهد كه محيط مناسبي را براي پرورش انواع ماهيان بوجود آورده است.
مردمي كه به محل مي‌آيند، معتقدند كه استحمام در اين چشمه موجب شفاي درد‌ها و امراض مي‌شود.
مردم و بويژه ريش سفيدان محل معتقدند كه پيدايش اين چشمه‌ها در دشت بي‌آب و علف واقع در غرب ناحيه شهرتوس كه دماي هوا در آنجا در فصل تابستان به 50 درجه و حتي بيش از آن مي‌رسد از كرامات حضرت علي (ع) است و به همين دليل براي مردم مقدس است.
ساكنان مناطق اطراف و زائراني كه به اين محل سفر مي‌كنند معتقدند كه آب چهل و چهار چشمه تاجيكستان براي جلوگيري از ريزش موي سر، جلوگيري از خون دماغ، درمان مارگزيدگي، سرماخوردگي، استخوان درد، مالاريا، سردرد، فشار خون، بيماري‌هاي پوستي، نازايي، نارسايي كليه، بيماري‌هاي قلبي، جنون، درد گوش و چشم و برخي ديگر از بيماري‌ها مفيد است.
در نزديكي اين چشمه‌ها و بر روي تپه‌اي نه‌چندان بلند آرامگاهي واقع است كه ريش سفيدان محل آن را به "بابا‌قنبر " نسبت داده و مي‌گويند وي مهتر اسب حضرت علي (ع) بوده كه در سفري كه به اين منطقه داشته، چشم از جهان فرو بست و در همين محل مدفون شد.
اما به اعتقاد محققان و همچنين بر اساس نوشته هاي مورخان تاجيك كه اين اثر تاريخي را بررسي كرده‌اند، اين چشمه مدت‌ها پيش از ظهور اسلام در اين منطقه وجود داشت و مردم منطقه از اين محل به عنوان يك تفريح‌گاه استفاده مي كردند.
مورخ و عضو انستيتو باستانشناسي آكادمي علوم تاجيكستان در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاري فارس در اين زمينه، گفت: روايت مورد اشاره درباره پيدايش اين چشمه، تنها جنبه اعتقادي داشته و نتيجه ارادت مردم نسبت به بزرگان اسلام است.
"يوسف شاه يعقوب‌اف " افزود: مهم اين نيست كه اين چشمه چه زماني بوجود آمده است، بلكه نكته مهم آن است كه اعتقادات پاك و خالصانه و محبت انسان‌ها نسبت به شخصيت‌هاي برجسته جهان اسلام سبب شده است كه آنان با طي كردن صدها كيلومتر راه به اين منطقه بياباني خالي از سكنه مي‌آيند و با استحمام و شست‌وشوي خود در آب اين چشمه و بجا آوردن نماز و زيارت آرامگاه اين شخصيت اسلامي در بسياري از موارد به هدف و مراد خود مي رسند.
وي تصريح كرد: 44 چشمه از آثار طبيعي قبل از اسلام است كه بعد از ظهور و گسترش اسلام با فرهنگ اسلامي آميخته شد و همانگونه كه موضع "برخ ولي " در ناحيه "طويل‌دره " واقع در حدود 400 كيلومتري جنوب شرق دوشنبه، يكي از آثار قبل از اسلام اما از اماكن مقدس اسلامي براي مسلمانان شده است، 44 چشمه نيز به دليل اخلاص و اعتقاد مردم بوده و زيارتگاه علاقمندان تبديل شده است.
عضو انستيتو باستانشناسي آكادمي علوم تاجيكستان اضافه كرد: اسناد و آثار تاريخي حاكي از آن است كه اين چشمه در سال‌هاي 129 قبل از ميلاد در اين محل وجود داشته و بر اساس برخي از اسناد نيز سابقه اين چشمه به حدود چهار تا پنج هزار سال پيش مي‌رسد.
يعقوب‌اف اضافه كرد: بر اساس تحقيقات انجام شده آب اين چشمه از عمق 3400 متري خارج مي شود و داراي 16 نوع ماده معدني است.
كارشناس مسائل باستانشناسي تصريح كرد: آبدهي آب اين چشمه حدود 3 متر مكعب در ثانيه است.
اما "حاجي اسماعيل " از ساكنان و خادمان اين محل، برخلاف يعقوب‌اف معتقد است كه اين چشمه خاص مقدسات اسلامي و قدمگاه حضرت علي(ع) است.
وي در اين باره به خبرنگار خبرگزاري فارس گفت: در دوران اتحاد شوروي سابق به دليل اينكه زائران اين مكان مقدس بسيار زياد بودند، حاكمان وقت زيارت آن را ممنوع كرده بودند.
خادم اين مكان زيارتي افزود: در سال 1968 ميلادي با كوشش حاكم وقت شهرتوس اقداماتي در جهت ايجاد امكانات رفاهي براي آسايش مسافران و زائراني كه به اين محل سفر مي‌كنند، صورت گرفت.
به گفته حاجي اسماعيل پس از پايان جنگ داخلي تاجيكستان در 13 سال پيش كه ناحيه شهرتوس نيز همانند بسياري از نقاط كشور درگير آن بود و تامين امنيت اين محل، بار ديگر چهل و چهار چشمه به مكاني زيارتي و سياحتي براي مردم منطقه تبديل شد.
همچنين بر اساس تحقيقات انجام شده از سوي پژوهشگران 5 نوع ماهي و انواع مارهاي آبي در 44 چشمه زندگي مي كنند.
برخي از ماهي‌هاي اين چشمه حاوي مقداري نقره هستند، كه در حرارت 127 درجه به سم تبديل مي شوند و به همين دليل مصرف آن براي انسان خطرناك است لذا هيچ‌كس تمايلي به صيد اين ماهيان ندارد و يكي از عواملي كه موجب تقدس اين چشمه شده، همين امر است.
از چند سال پيش نيز يك شركت خصوصي از جمهوري اسلامي ايران در كارخانه بسته بندي آب معدني را در مجاورت 44 چشمه احداث كرد كه در هر شبانه روز 25 هزار بطري يك ليتري از آب اين معدن را بسته بندي و در سراسر تاجيكستان و خارج از آن توزيع مي‌كند.
همچنين 44 چشمه، جاذبه‌اي توريستي براي جهانگردان خارجي است، اما براي مردم آسياي مركزي و بخصوص تاجيكستان، قدمگاه حضرت امير المومنين علي (ع)و مكاني مقدس است.Fars
به سایت ما خوش آمدید . امیدوارم لحظات خوشی را درسایت ما سپری نمایید .
