در شرايطي كه جهان متوجه تحولات شمال آفريقا و كشورهاي عربي حوزه خليج فارس است دگرگوني در ساختار امنيتي و اطلاعاتي آمريكا، توجه محافل رسانه اي و سياسي را به خود مشغول داشت.

در جديدترين تغييرات در ساختار سياسي و امنيتي آمريكا، اوباما رئيس جمهور آمريكا «ژنرال ديويد پترائوس»، فرمانده نيروهاي ائتلاف در افغانستان را به عنوان رئيس آينده سازمان سيا منصوب كرد.
وي همچنين «لئون پانتا»، رئيس كنوني سازمان سيا را جانشين رابرت گيتس، وزير دفاع، ساخت. اوباما همچنين رايان كراكر، سفير پيشين آمريكا در عراق را به عنوان سفير آينده كشورش در افغانستان منصوب كرد. وي جانشين «كارل آيكنبري» مي شود. كراكر اولين سفير آمريكا در افغانستان در پي سقوط حكومت طالبان بود. اوباما همچنين ژنرال «جان آلن» از نيروهاي تفنگداران دريايي ايالات متحده را به عنوان جانشين ژنرال پترائوس برگزيده است. ژنرال آلن، معاون ستاد فرماندهي مركزي آمريكا است كه مسئوليت عمليات در آسياي ميانه و خاورميانه را برعهده دارد.
بررسي اين تغييرات نشان مي دهد كه اوباما دو محور اساسي را در دستور كار قرار داده است. اولاً تغييرات در ساختار نظامي و امنيتي آمريكا كه همواره دو بازي اصلي آمريكا در عرصه بين الملل بوده و واشنگتن با تكيه بر آنها اهداف خويش را محقق مي سازد.
ثانياً، رويكرد همه جانبه به مسئله افغانستان و در حاشيه آن پاكستان كه از ابتداي رياست جمهوري اوباما بر آن تأكيد شده است.
هر چند كه اوباما تلاش مي كند تا اين انتصاب ها را امري عادي و نيز نشانه اي بر تحرك آمريكا براي حضور فعال در معادلات جهاني اعلام دارد اما روند تحولات نشانگر مجموعه اي از چالشها است كه اوباما را به اين رويكرد وادار ساخته است. با توجه به اين شرايط، اقدام كنوني اوباما مي تواند برگرفته از اهدافي خاص باشد از جمله:
الف) كارنامه اطلاعاتي آمريكا در عرصه داخلي و جهاني با چالشهاي بسياري مواجه شده است. افشاي اسناد توسط ويكي ليكس، برملا شدن رسوايي هاي اطلاعاتي و نظامي آمريكا در اقصي نقاط جهان، ناتواني دستگاه هاي اطلاعاتي از روند تحولات جهاني، رسوايي هاي مكرر آمريكا با برملا شدن تلاش اين كشور براي انجام كودتا در ساير كشورها از جمله اين چالشها است. در حوزه نظامي نيز آمريكا در حالي همچنان به روند گذشته ادامه مي دهد كه تلاش دارد تا پنتاگون را وارد ساختار اطلاعاتي نمايد چنانكه بخش هايي از اين پروژه در عراق اجرا شده است. حضور پترائوس به عنوان يك كهنه سرباز با 37 سال سابقه نظامي گري در سازمان سيا و ورود پانتا به عنوان يك مأمور اطلاعاتي با سابقه به پنتاگون مي تواند گامي براي ترميم نقص هاي نظامي و اطلاعاتي هر كدام از اين مراكز باشد. آنچه مسلم شده، نگاه اوباما به جهان نگاه جنگ طلبانه است كه با اين تغييرات عملاً وارد مرحله جديدي مي شود. بسياري از ناظران سياسي دگرگوني در ساختار سياسي و اجتماعي كشورهاي عربي منطقه را دليل دگرگوني در ساختار نظامي و اطلاعاتي آمريكا مي دانند به ويژه آمريكا به دليل ضعف اطلاعاتي و ناهماهنگي آن با ساختار نظامي نتوانست در شناخت و مديريت تحولات منطقه چنداني دستاوردي داشته باشد.
ب) محور مهم تحركات آمريكا را بازيگري در افغانستان تشكيل مي دهد. واشنگتن در حالي از امسال بايد خروج از افغانستان را آغاز كند : 2014 خروج كامل- كه در افغانستان و منطقه اهدافي ويژه را طلب مي كند. در افغانستان به دنبال امضاي توافقنامه استراتژيك با كابل است. در اين چارچوب واشنگتن نيازمند جلب رضايت دولت كرزاي، روساي قبايل، طالبان، كشورهاي منطقه از جمله پاكستان است. واشنگتن همچنين بايد كارنامه اي نسبتاً موفق هنگام آغاز خروج نمايش دهد. ورود كراكر كهنه كار كه سابقه كار در افغانستان پس از سقوط طالبان و سفيري در پاكستان و كشورهاي عربي حوزه خليج فارس در كنار دوراني نسبتاً موفق با پترائوس در عراق را در كارنامه دارد، مي تواند براي ترميم چهره آمريكا در افغانستان و انجام مجموعه اي از رايزني ها براي امضاي توافقنامه استراتژيك باشد. وي و پترائوس به عنوان بازي سياسي و نظامي آمريكا در عراق توانستند توافقنامه بغداد : واشنگتن را به امضاي عراق برسانند. آنها در مقابله با شبه نظاميان در قالب تشكيل شوراي بيداري نيز فعاليت داشته اند. اكنون شرايط افغانستان براي آنها شبيه عراق است. در شرايطي كه پترائوس شهريورماه به سيا مي رود، در اين مدت، طرفين براي تحقق اين توافقنامه فعاليت مي كنند.
نكته مهم آنكه با توجه به ورود كراكر به افغانستان، پانتا به وزارت دفاع و پترائوس در سيا مي توان گفت كه محور تحركات آمريكا در افغانستان و پاكستان در مسير اطلاعاتي و جاسوسي در كنار نظامي گري خواهد بود چنانكه برخي منابع خبري، پاكستان را پس از افغانستان و عراق سومين جنگ كراكر و پترائوس مي دانند.
در نهايت مي توان گفت تغييرات صورت گرفته در تيم نزديكان اوباما بيش از هرچيز برگرفته از چالشهاي داخلي و جهاني وي است در حالي كه اوباما با اين تغييرات به دنبال رسيدن به حداقل موفقيت هايي براي كسب آرا در انتخابات 2012 است چنانكه برخي منابع خبري همزمان از انتصاب تيم جديدي براي بررسي روند سازش و مسئله فلسطين با محوريت تشكيل تيمي همسو با صهيونيست ها خبر داده اند.
نويسنده:قاسم غفورى
منبع: سايت بصيرت