گناهان و نافرماني ها، موجب سلب بركت در مال و عمر و زندگي است. همچنان كه در پيدايش و استمرار بركت، نيت ها و كردار آدمي نقش به سزايي دارد.
-------------------------
آن گاه كه در سايه سار معنويت و تقوا، بركات معنوي بر مردم باريدن گيرد، بركت هاي مادي نيز كم كم رخ مي نمايند و در اين گونه موارد ظاهر مي شوند:
1. فزوني در نان و غذا: رسول خدا(ص) مي فرمايد: «گرده ها و قرص هاي نان خود را كوچك بگيريد؛ زيرا با هر قرص كوچك ناني، بركت وجود دارد».
2. بركت در مال: با بخشش و انفاق مال، بركت مال فزوني مي يابد و علي(ع) هم در اهميت اين امر مي فرمايد: «بركة المال في الصدقه».
3. فرزند صالح: داشتن فرزندان صالح، از مظاهر خير و بركت است. امام باقر(ع) درباره خيرآوري فرزند مي گويد: «هيچ فرزندي بر عبدالمطلب هديه نشد كه بركتش از علي(ع) بيشتر باشد؛ مگر پيامبر خدا(ص)». اين بركت ها در سايه عبادت و حق گرايي و وظيفه شناسي تداوم مي يابد. دعا و ارتباط با خداوند، بركت هاي زندگي را زياد مي كند. احترام به بزرگ ترها نيز در افزايش رزق و روزي تأثيرگذار است. در برخي روايت ها آمده است: «سه چيز است كه در آن بركت وجود دارد: معامله مدت دار، قرض به هم دادن و مخلوط كردن گندم و جو براي مصرف خانه، نه براي فروش».
* عوامل بركت زدا
--------------------
گناهان و نافرماني ها، موجب سلب بركت در مال و عمر و زندگي است. در آيه اي آمده است: «ولكن كذّبوا فَاَخذناهم بما كانوا يكسبون»(اعراف: 96)، «آنان، يعني قوم هود، صالح، شعيب، نوح و لوط آيات الهي و پيامبران را تكذيب كردند و ما هم آن ها را به كيفر اعمال زشت خويش رسانديم». در بيان اين آيه مرحوم طبرسي مي نويسد: آنان مردمي بودند كه مرتكب گناه شدند و پيامبران را تكذيب كردند، خداوند هم درهاي بركت آسماني خود را به روي آنان بست و به خاطر كردار بدشان آنان را گرفتار تنگ دستي و مجازات كرد. ترك نماز، از عوامل بركت زداست.
حضرت زهرا(س) درباره رخت بربستن بركت از عمر و مال انسان بي نماز مي فرمايد: «يرْفَعُ اللّه ُالْبَرَكَةَ مِنْ عُمْرِهِ وَ يرْفَعُ اللّهُ الْبَرَكَةَ مِنْ رِزْقِه». هر گاه كم فروشي در ميان مردم رواج يابد، خداوند آنان را به خشك سالي و قحطي دچار مي سازد، چنان كه حضرت علي(ع) درباره زيان هاي كم فروشي مي فرمايد: «اذا طُفِفَتِ الْمِكْيالُ، اَخَذَهُمُ اللّه بِالسَّنينَ وَ النَّقْصِ». هم چنين اگر زكات مال پرداخت نشود، به فرمايش حضرت امير(ع): اذا مَنَعوُ الزَّكاةَ، مَنَعَتِ الاْرَضُ بَرَكاتِها مِنَ الزَّرْعِ و الثِّمارِ وَالْمَعادِنِ. هرگاه كه مردم زكات خود را نپردازند، زمين بركت خود را از زراعت و ميوه ها و معدن ها دريغ مي دارد.
* اسباب بركت زدا در روايت ها
-----------------------------------
ترك امر به معروف و نهي از منكر، عامل ديگر از بين رفتن بركت است، همان گونه كه پيامبر گرامي اسلام(ص) مي فرمايد: تا زماني كه مردم امر به معروف و نهي از منكر كنند و بر كارهاي خير به يكديگر ياري رسانند، نعمت ها و خيرات از آن ها رخت برنمي بندد، اما اگر اين دو را ترك كنند، بركات از آن ها گرفته خواهد شد. هم چنين از ديدگاه امام علي(ع) خيانت، يكي ديگر از عوامل بركت زداست و ايشان مي فرمايد: «اذا ظهرتْ الخِياناتُ، ارتفعتْ البركاتُ؛ زماني كه خيانت ها آشكار شود، بركات از بين خواهد رفت». در حقيقت، گناهان اخلاقي و اقتصادي و اجتماعي، فاجعه هاي دردناك و هستي سوز جامعه بشري هستند كه باعث خشم خداوند مي شوند. رسول گرامي اسلام در هشداري مي فرمايد: هرگاه خداوند بر امتي خشمگين شود و آن گاه بر آنان عذاب نازل نگرداند؛ نرخ هاي آنان را بالا مي برد، عمرهاي آن ها را كوتاه مي كند، تجارت شان را به سود نمي رساند، ميوه هاي درختان شان را سالم و بي آفت نمي كند، چشمه ها و نهرهاي آن ها را پر آب نمي گرداند و باران را از آنان دريغ مي دارد. رباخواري، رشوه خواري و ديگر درآمدهاي نامشروع عامل ديگر بركت زدايي شمرده مي شود، چنان كه امام موسي بن جعفر(ع) مي فرمايد: «به درستي كه حرام بركت ندارد و اگر هم نشو و نماي ظاهري داشته باشد، بركتي در آن نيست». نكته مهم اين است كه شرط دست يابي به بركت هاي آسماني و زميني، داشتن ايمان و تقواي بالاست و در پرتو تقرب الهي و اطاعت و فرمان برداري از تعاليم انسان ساز اسلامي و دوري از كج روي ها و سركشي ها است كه خداوند خيرات و بركات خويش را به بندگان هديه مي كند.
* عوامل بركت زا
---------------------
بركت؛ به معناي فزوني، بسياري، خجستگي، يمن، نيك بختي و سعادت است. نظام طبيعت و عالم هستي را نظام علت و معلول و عالم سبب و مسبب دانسته اند. در پيدايش و استمرار بركت، نيت ها و كردار آدمي نقش به سزايي دارد. خداوند متعال در قرآن به زيبايي به اين اصل اشاره مي كند كه: وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُري آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَيهِمْ بَرَكاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ اْلأَرْضِ. و اگر مردم شهرها ايمان آورده و به تقوا گراييده بودند، قطعا بركاتي از آسمان و زمين بر ايشان مي گشوديم. علامه طبرسي در تفسير اين آيه مي نويسد: خداوند مي فرمايد: از شرك و گناهان بپرهيزيد تا ما درهاي بركات و خيرات تكامل بخش را، از آسمان به وسيله آمدن باران و از زمين به خاطر روييدن گياهان و به وجود آمدن ميوه ها نازل گردانيم. همان گونه كه حضرت نوح(ع) به امت خويش وعده داد و گفت: «يرْسِلِ السَّماءَ عَلَيكُمْ مِدْرارًا»(نوح: 11) البته بركات آسمان به«دعا» و بركات زمين به«آسان انجام شدن حوائج و نيازمندي» هم تفسير شده است. اگر اعمال بندگان بر اساس معيارهاي الهي شكل گيرد، رضايت خداوند را به همراه خواهد داشت و بركت هاي بي پايان الهي نصيب شان خواهد شد. امام رضا(ع) مي فرمايد: خداوند متعال به يكي از پيامبران وحي فرستاد كه: «هرگاه من اطاعت شوم، راضي مي گردم و آن گاه كه رضايت داشتم، بركت مي دهم و بركت من هم بي پايان است». گفتني است در سايه اجراي عدالت، جامعه به كمال معنوي مي رسد و در اين صورت، عنايت الهي شامل حال آنان مي گردد و پس از آن، بارش بركات را شاهد خواهيم بود، چنان كه حضرت علي(ع) به اين مهم اشاره مي كند كه: «بِالعَدْلِ تَتَضاعَفُ الْبَرَكاتُ؛ به سبب عدل، بركات چند برابر مي شود». از اين سخنان بر مي آيد كه در بركت، جنبه الهي و معنوي هم بسيار تأثيرگذار است و اين به فزوني، تعالي و ماندگاري نعمت كمك مي كند و در نهايت، انسان را به سلامت دنيوي و سعادت اخروي نزديك مي سازد.
منبع: سايت حوزه
