در اسكناس‌های چاپ شده توسط بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران موارد متعددی از خصوصیات امنیتی وجود دارد كه تشخیص آنها با اندكی دقت به راحتی امكان پذیر خواهد بود.
در بیشتر موارد بهتر است به یك خصیصه اكتفا نكرده، بلكه موارد بیشتری را جهت حصول اطمینان بیشتر بررسی نمائید.
البته باید این امر را نیز در نظر گرفت كه نگهداری و استفاده از اسكناس‌های جعلی پیگرد قانونی دارد.
** مشخصات اسكناس دو هزار تومانی
- نخ امنیتی
نخ امنیتی این اسكناس از نوع پنجره ای با روكش فلزی است و آرم بانك مركزی نیز در زمینه آن به چشم می خورد، این نخ درون خمیره كاغذ می باشد و فقط بخش هایی از آن در سطح كاغذ نمایان است.
- ریز چاپ برجسته
ریز چاپ برجسته با نوشته 'بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران' كه با استفاده از وسایی بزرگ نمایی (ذره بین) به سادگی قابل رؤیت می باشد.
- ریز حروف برجسته منفی، مثبت
ریز حروف برجسته جمله 'جمهوری اسلامی ایران ' بصورت مثبت و منفی در طرح گنجانده شده كه با استفاده از ذره بین به سادگی قابل رؤیت می باشد.
- نشانه برجسته برای تشخیص نابینایان
علامت مخصوص در گوشه اسكناس بطور برجسته برای شناسایی آن توسط افراد نابینا بصورت سه دایره كه به آسانی قابل لمس می باشد.
- واتر مارك
تصویر حضرت امام (ره) بصورت سه بعدی در خمیره كاغذ وجود دارد كه برای رؤیت آن باید اسكناس را در مقابل تابش نور مستقیم قرار داد.
- طرح زمینه خطی
كلیه طرح های زمینه این اسكناس بصورت خطی و با رنگ های متفاوت می باشد.
- تصویر مكمل
این قسمت از اسكناس در مقابل نور، نمایشگر عدد 20000 است.
- ریز متن برجسته
ریز متن برجسته عدد 20000 روی گنبد كه با ذره بین قابل رؤیت می باشد.
- چاپ برجسته
بخش هایی از این اسكناس دارای چاپ برجسته می باشد كه برجستگی این سطوح در مقایسه با چاپ های دیگر به سادگی بوسیله انگشتان دست قابل لمس است.
- طرح مخفی
با تغییر زاویه اسكناس به نحوی كه روی اسكناس بصورت افقی در مقابل چشم قرار گیرد در سمت چپ تصویر حضرت امام (ره) طرح مخفی بصورت عدد 20000 نمایان می گردد.
- مركب فلورسنت
با تابش نور ماورای بنفش به قسمت روی اسكناس؛ رنگ امضاء وزیر امور اقتصادی و دارایی و رئیس كل بانك مركزی از مشكی به سبز فسفری تغییر می یابد.
قسمت هایی از طرح متمركز شده در وسط اسكناس به رنگ فسفری آبی و سبز تغییر می كند.
الیاف نامرئی در خمیره كاغذ نیز به رنگهای فسفری آبی، قرمز، سبز و زرد نمایان خواهند شد.
رنگ شماره سریال از قرمز به طلایی تغییر خواهد كرد، ضمن آن كه با تابش نور ماورای بنفش به قسمت پشت اسكناس بخشهایی از بالای میدان نقش جهان همچنین خطوط محوطه میدان و گنبد مسجد به فیروزه ای فسفری تغییر رنگ خواهند داد.
** مشخصات امنیتی اسكناس 000 100 ریالی
چاپ بر جسته روی اسكناس در سه رنگ قهوه ای، سبز یشمی و سبز روشن بوده و شامل پرتره حضرت امام (ره)، بوردر و نوشته ها می باشد كه با انگشتان دست به راحتی قابل لمس است.
ریز چاپ روی اسكناس به شكل ریز چاپ برجسته و ریز نوشته می باشد.
علامت مخصوص روشندلان به صورت چهار دایره برجسته در گوشه سمت چپ و پایین اسكناس به رنگ قهرهای چاپ شده است.
كلیه نقوش اسكناس به صورت خطی و با استفاده از سیستم طراحی امنیتی، طراحی شده اند كه شامل طرح های گیلوش و مدالین ( طرح هندسی تكراری ) و ریز نوشته ها می باشد.
بخشی از عدد ارزشی اسكناس به عنوان طرح مكمل در روی اسكناس و بخش دیگر در پشت ان چاپ شده است.
ریز چاپ برجسته در پشت اسكناس كه بر روی گنبد آرامگاه سعدی قرار دارد.
مشخصه طرح مخفی در بوردر پایین اسكناس به صورت برجسته چاپ شده است كه با قرار دادن اسكناس در راستای چشم به شكل تقریبا افقی و در مقابل نور، عدد لاتین 100000 ریالی قابل لمس است.
چاپ برجسته پشت اسكناس در سه رنگ قهوه ای، سبز زیتونی تیره و سبز روشن و شامل آرامگاه سعدی، بوردر و نوشته های اسكناس می باشد كه با انگشتان دست براحتی قابل لمس است.
تصویر سه بعدی حضرت امام (ره) به عنوان واتر مارك در خمیره كاغذ قرار گرفته است.
واتر مارك بسیار روشن عدد لاتین 100000 در زیر واتر مارك تصویر اصلی (الكترو تایپ).
نخ امنیتی پنجره ای از نوع هولوگرام با عرض 5/2 میلیمتر شامل آرم بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران در طول نخ كه در مقابل نور با تغییر زاویه بصورت هفت رنگ دیده می شود و عدد لاتین 100000 در روی آن قابل مشاهده خواهد بود.
** ایران چك
از مهمترین مشخصه های ایران چك ها این است كه زمانی ایران چك ها كپی می شود تمام ویژگی های امنیتی خود را از دست می دهد.
همچنین از دیگر ویژگی های امنیتی ایران چك ها واترمارك یعنی(تصویر مخفی در وسط كاغذ) است و همچنین نخ امنیتی كه اگر در داخل دستگاه كپی قرار بگیرد این نخ به رنگ سیاه در می آید.
رنگ این ایران چك ها بنفش و در ابعاد 75 در160 میلیمتر است.
** مشخصات روی چك:
مزین به تصویر بارگاه حضرت امام رضا (ع) در سمت راست، واترمارك تصویر فردوسی در سمت چپ و در خمیره و كاغذ كه در مقابل نور از دو طرف ایران چك قابل رؤیت می باشد.
نخ امنیتی پنجره‌ای كه از نوع هولوگرام و با نوشته 500,000 به صورت بی رنگ در بطن نخ می باشد.
نخ امنیتی پنهان كه درون كاغذ قرار گرفته و از نوع فلورسنت و با نوشته بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران است.
فیبرهای مرئی كه در سطح چك پراكنده است و بدون هیچگونه ابزاری قابل مشاهده است.
طرح مخفی در قسمت كتیبه بالا، عبارت (IRAN CHEQUE 500000) كه با تغییر زاویه دید در حالتی كه ایران چك به صورت افقی در مقابل چشم قرار گیرد قابل رؤیت می باشد.
كلیه نقاطی كه به رنگ بنفش و آبی روی ایران چك نشان داده شده است چاپ برجسته می باشند كه با انگشتان دست به سهولت قابل لمس و شناسائی است.
دارای شماره امنیتی فارسی در قسمت بالا سمت راست كه در مقابل اشعه ماوراء بنفش به رنگ طلایی تغییر می یابد.
همچنین دارای شماره سریال (MICR) با قابلیت كنترل ماشینی درقسمت پائین سمت چپ می باشد.
برای چاپ آرم بانك مركزی در قسمت وسط سطح چك از مركب حرارتی استفاده شده به گونه ای كه با لمس انگشتان دست و افزایش گرما طرح مذكور ناپدید و پس از سردشدن مجدد ظاهر می گردد.
طرح see through (نوع اول) در سمت چپ ایران چك عدد 500,000 در پشت و روی چك بصورت عمودی و ناقص چاپ گردیده كه با قراردادن چك در مقابل نور عدد 500,000 بطور كامل رؤیت می‌شود.
مركب ضد كپی - درطرح see through (نوع دوم) واقع در زیربارگاه حضرت امام رضا(ع) مركب نارنجی رنگ در كپی رنگی از ایران چك به رنگ قهوه‌ای كم رنگ تغییر می یابد.
** مشخصات پشت ایران چك:
در سمت چپ قسمت وسط عدد 50 بصورت نامرئی وجود دارد كه با تابش اشعه ماوراء بنفش قابل رویت است.
قسمت هایی از پشت چك در مقابل اشعه ماوراء بنفش به رنگ سبز روشن تغییر می‌یابد.
