خوش آمدید

از سوي ديگر همه مادران چه غريزي و چه علمي از خواص شير براي فرزندانشان آگاه هستند. با اين حال گاهي ممكن است مشكلاتي براي مادر پيش آيد كه او را مجبور كند شير دادن را قطع كرده و به فكر راه ديگري براي تغذيه نوزادش بيفتد.

يكي از اين دست مشكلات كه مادران شيرده ممكن است با آن روبه‌رو شوند، ماستيت يا التهاب سينه است؛ با بروز اين عارضه، بسياري از مادران تصور مي‌كنند شيردهي بايد قطع شود و تا پايان درمان نبايد به فرزندشان شير دهند، اين در حالي است كه متخصصان تاكيد مي‌كنند هنگام بروز ماستيت شيردهي را قطع نكنيد و كودك را از اين منبع غذايي بي‌نظير محروم نسازيد و فقط زماني كه آبسه ايجاد مي‌شود بايد شير را دوشيده و آن را دور بريزيد.

دكتر الهه ثناگو، جراح و متخصص بيماري‌هاي زنان و زايمان با اشاره به اين‌كه حدود 30 درصد خانم‌ها ممكن است با اين مشكل روبه‌رو شوند به جام‌جم مي‌گويد: ماستيت به معناي عفونت و التهاب بافت سينه است كه در اغلب موارد حدود 3 تا 4 هفته پس از زايمان روي مي‌دهد.

با اين‌كه نزديك به يك‌سوم مادراني كه به فرزندشان شير مي‌دهند ممكن است با اين مشكل روبه‌رو شوند، ولي خيلي از آنها علت اصلي بروز آن را نمي‌دانند. به همين دليل شايد ندانسته با قطع شيردهي يا در پيش گرفتن رفتارهايي اشتباه، شرايط را نه تنها بهتر نكرده، بلكه مشكلات بيشتري نيز براي خود و فرزندشان ايجاد كنند.

دكتر ثناگو در اين باره با اشاره به علل ايجاد ماستيت توضيح مي‌دهد: ورود ميكروب از دهان و حلق نوزاد به سينه مادر علت اصلي ايجاد ماستيت است. مادران بايد به اين نكته توجه كنند كه در اوايل دوران شيردهي، احتمال ايجاد خراش و شقاق نوك سينه به علت عدم شيردهي مناسب و صحيح، زياد است و به همين دليل مادر نيز بيشتر مستعد روبه‌رو شدن با اين مشكل خواهد بود، بخصوص در شرايطي كه دهان كودك دچار قارچ نيز باشد.

به گفته وي، در دهان و حلق كودك ميكروب‌هايي وجود دارد كه آنها هم مي‌تواند سبب بروز ماستيت شود؛ پس به خاطر داشته باشيم وجود قارچ براي بروز اين مشكل الزامي نيست.

ماستيت چه علائمي دارد و چطور بايد متوجه شد كه مادر با اين مشكل روبه‌رو شده است؟ اين مهم‌ترين سوال و دغدغه مادران شيرده است؛ در واقع آنها مي‌خواهند با شناخت علائم بروز ماستيت، بموقع آن را درمان كرده و اين دوره را با كمترين مشكل به پايان برسانند.

دكتر ثناگو در پاسخ به اين سوال مي‌گويد: علائم اين مشكل به صورت قرمزي و بزرگ شدن بافت سينه بروز مي‌كند كه در اغلب موارد نيز يكطرفه است. علاوه بر اين موارد، درد شديد سينه و تب نيز از ديگر نشانه‌هايي است كه در اثر اين مشكل مادران را درگير خواهد كرد. به گفته اين پزشك متخصص زنان و زايمان، علائم ماستيت طيف گسترده‌اي دارد، به اين معنا كه مي‌تواند خفيف يا بسيار شديد و حتي ناتوان‌‌كننده باشد. در 10 درصد موارد نيز چرك و عفونت در بخشي از بافت سينه جمع شده و به آبسه تبديل مي‌شود.

اگر چنين مشكلي براي مادر ايجاد شود، حتماً بايد به پزشك مراجعه كرده و با مشورت او به درمان اقدام كند. البته بسياري از مادران به اشتباه تصور مي‌كنند در صورت بروز ماستيت نبايد به نوزاد شير دهند. آنها معمولاً با تصور اين‌كه شيردهي در اين دوران مي‌تواند موجب انتقال عفونت به نوزاد شود، روند شيردهي را قطع مي‌كنند، در حالي كه اين شيوه به هيچ وجه مورد تاييد متخصصان نيست.

دكتر ثناگو نيز با تاكيد بر اين‌كه در اين دوران شيردهي حتماً بايد ادامه يابد، توضيح مي‌دهد: در صورت بروز ماستيت حتماً بايد به پزشك مراجعه كنيد و طبق نظر او براي درمان از آنتي‌بيوتيك‌هاي خوراكي يا وريدي كمك بگيريد. ولي نكته مهمي كه نبايد فراموش شود، ادامه شيردهي در اين دوران است. وي با اشاره به اين كه به طور معمول نوزاد سينه‌اي را كه مشكل دارد، قبول نمي‌كند، مي‌گويد: اگر به دليل بزرگ و سفت شدن سينه، نوزاد حاضر نمي‌شود از سينه بيمار تغذيه كند، مادر حتماً بايد شير آن سينه را بدوشد و آن را تخليه كند؛ از اين شير هم مي‌توان براي تغذيه نوزاد استفاده كرد و هم مي‌شود آن را دور ريخت.

به گفته اين پزشك متخصص، مادران بايد بدانند شيردهي موجب تسريع بهبودي اين بيماري مي‌شود و در صورتي كه شير در سينه جمع شود، نه تنها كمكي به درمان نمي‌كند، بلكه مي‌تواند احتمال بروز آبسه را افزايش دهد. البته بايد توجه داشت هنگام بروز آبسه، حتماً بايد شير مادر دوشيده شده و دور ريخته شود؛ به اين معني كه در اين شرايط، نوزاد نبايد از شير مادر استفاده كند.

دكتر ثناگو با اشاره به اهميت ادامه سير درمان تاكيد مي‌كند: پس از شروع درمان و با گذشت حدود دو تا سه روز، علائم ماستيت نيز بهبود خواهد يافت، ولي توصيه مي‌شود خانم‌ها حتماً طول درمان و مصرف دارو را كه حدود دو هفته ادامه مي‌يابد كاملاً رعايت كنند.

به گفته وي، در صورتي كه مادران پاسخ مناسبي به درمان ندهند، احتمال وجود آبسه وجود دارد كه اين مورد هم با معاينه پزشكي يا سونوگرافي سينه تشخيص داده مي‌شود.

اين پزشك متخصص در مورد درمان آبسه نيز مي‌گويد: با اين‌كه ماستيت را بخصوص زماني كه علائم خفيف باشد، مي‌توان سرپايي درمان كرد، ولي در مورد آبسه حتماً لازم است فرد در بيمارستان بستري شود. به گفته دكتر ثناگو، ماستيت در دوران شيردهي خطري براي مادر و نوزاد ايجاد نمي‌كند و با درمان‌هاي مناسب بهبود يافته و عارضه‌اي نيز برجاي نمي‌گذارد.

اگر مي‌خواهيد هيچ وقت با اين مشكل روبه‌رو نشويد، بهتر است شيوه‌هاي پيشگيري از بروز آن را نيز بشناسيد و بدانيد چطور مي‌توان احتمال روبه‌رو شدن با ماستيت در دوران شيردهي را كاهش داد. دكتر ثناگو ضمن بيان اين‌كه شيردهي صحيح يكي از شيوه‌هاي پيشگيري از بروز اين مشكل است، مي‌گويد: آموزش صحيح شيردهي در بدو تولد نوزاد و جلوگيري از ايجاد شقاق و درمان آن مي‌تواند احتمال بروز ماستيت را كاهش دهد.