خوش آمدید

تعریق شبانه مشکلی است که در آن فرد موقع خواب، احساس گرما و حرارت زیادی می‌کند و در اثر این گرما چنان عرق می‌کند که بالش، ملحفه و تشک او از عرق خیس می‌شود.

تبیان: پزشکان اغلب با بیمارانی مواجهه می شوند که از تعریق شبانه (night sweat) شکایت دارند. تعریق شبانه مشکلی است که در آن فرد موقع خواب، احساس گرما و حرارت زیادی می کند و در اثر این گرما، خیلی عرق می کند، طوری که بالش، ملحفه و تشک او از عرق خیس می شود و این تعریق زیاد در اثر گرمای هوای اتاق نیست. پس تعریق شبانه همان تعریق زیاد در خواب است.

اگرچه تعریق شبانه مشکلی آزاردهنده است، ولی معمولا در اثر یک بیماری رخ نمی دهد.

اگر هوای اتاق خواب شما گرم باشد و یا موقع خواب لباس زیادی بپوشید، مطمئناً در خواب عرق خواهید کرد و این مسئله طبیعی است.

تعریق شبانه در حقیقت مشکلی است که در آن فرد در طی خواب، احساس گرما و حرارت زیاد می کند و در اثر این گرما، خیلی عرق می کند، طوری که بالش، ملحفه و تشک او از عرق خیس می شود و این تعریق زیاد در اثر گرمای هوای اتاق نیست.

در یک مطالعه روی 2267 بیمار، 41 درصد آن ها بیان کردند که در طی یک ماه قبل دچار تعریق زیاد در خواب شده اند. لذا این مشکل در بین افراد شایع است.

توجه به این مسئله مهم است که جدا کردن و تشخیص حالت گرگرفتگی (احساس گرما و قرمزی صورت و یا بالاتنه) از تعریق زیاد شبانه سخت است.

علل زیادی باعث تعریق زیاد در خواب می شوند. پزشک باید در مورد وضعیت سلامتی و بیماری های شما سوال کند و آزمایش های لازم را تجویز نماید تا تشخیص دهد که آیا یک بیماری باعث تعریق زیاد شبانه در شما شده است یا نه؟

در اینجا برخی از علل تعریق زیاد در خواب را بیان می کنیم.

1- داروها: مصرف برخی داروها نیز باعث تعریق شبانه می شود.

داروهای ضدافسردگی از رایج ترین داروهایی هستند که منجر به تعریق شبانه می شوند. 8 تا 22 درصد افرادی که از داروهای ضد افسردگی استفاده می کنند، دچار تعریق شبانه می شوند.

سایر داروهای مربوط به بیماری های روانی نیز باعث تعریق شبانه می شوند.

داروهای کاهش دهنده تب مثل آسپیرین و استامینوفن نیز گاهی اوقات باعث تعریق زیاد می شوند. داروهای زیادی هستند که می توانند باعث گرگرفتگی و تعریق شوند.

هورمون درمانی یعنی مصرف داروهایی که میزان هورمون های بدن را تنظیم می کنند نیز باعث تعریق شبانه می شود.

داروهای کاهش دهنده قند خون نیز باعث تعریق شبانه می شوند.

2- بیماری های مغز و اعصاب: برخی بیماری های عصبی مانند دیس رفلکسی اعصاب خودکار (در اثر تحریک در پایین سطح ضایعه نخاعی در بیماران نخاعی به وجود می آید)، سیرنگومیلی (کیست پر از مایع در نخاع) ، سکته مغزی، آسیب اعصاب خودکار می توانند باعث تعریق زیاد شوند. البته این موارد شایع نیست.

3- بیماری های عفونی: سل یک بیماری عفونی است که باعث تعریق زیاد در خواب می شود. همچنین عفونت های باکتریایی مثل اندوکاردیت (عفونت دریچه های قلب)، استئومیلیت (عفونت استخوان) و آبسه (دمل چرکی) نیز باعث تعریق شبانه می شوند. تعریق شبانه یکی از علائم بیماری ایدز نیز است.

تب مالت یا بروسلوز نیز یک عفونت باکتریایی است که باعث تعریق زیاد در خواب می شود.

4- سرطان ها: تعریق شبانه یکی از علائم زودرس برخی سرطان هاست. بیشترین سرطانی که باعث تعریق شبانه می شود، سرطان بافت لنفاوی یا لنفوم است، مثل لنفوم هوچکین و لنفوم غیر هوچکین. اما افرادی که نمی دانند دچار سرطان هستند، علائم دیگری نیز دارند مثل کاهش وزن بی دلیل و تب.

لوسمی که نوعی سرطان خون است نیز باعث تعریق شبانه می شود.

5- هیپوگلیسمی: کاهش قندخون یا هیپوگلیسمی نیز باعث تعریق زیاد می شود. بیماران دیابتی که انسولین و یا داروی قند مصرف می کنند، ممکن است در خواب دچار کاهش قندخون و در نتیجه تعریق شوند.

6- اختلالات هورمونی: تعریق زیاد یا گرگرفتگی می تواند در اختلالات هورمونی مختلفی دیده شود، مثل سندرم کارسینوئید، پرکاری تیروئید و فئوکروموسیتوم.

فئوکروموسیتوم، توموری خوش خیم در غده فوق کلیه است که باعث ترشح بیش از حد هورمون های اپی نفرین و نوراپی نفرین می شود. بالا رفتن این هورمون ها در خون باعث رنگ پریدگی، تند شدن ضربان قلب، تعریق زیاد، ضعف، سردرد و افزایش فشار خون می شود.

7- سندرم کارسینوئید مجموعه ای از علائم ناشی از ترشح هورمون سروتونین و سایر مواد از تومورهای کارسینوئید دستگاه گوارش است. علائم آن شامل گرگرفتگی صورت، اسهال، تعریق زیاد، تندی ضربان قلب و افت ناگهانی فشارخون است.

یائسگی: گرگرفتگی در اثر یائسگی می تواند در شب رخ دهد و باعث تعریق زیاد در زنان یائسه گردد. این موضوع یکی از علل شایع تعریق در زنان است.

8- تعریق زیاد ناشناخته: تعریق زیاد ناشناخته حالتی است که در آن بدن همیشه و بدون علت مشخصی، عرق زیادی تولید می کند.

* چه موقع نزد پزشک برویم؟

اول باید مطمئن شوید که هوای اتاق خواب شما گرم نباشد، یا لباس زیادی موقع خواب نپوشید و یا رختخواب شما گرم نباشد (جنس ملحفه و تشک و بالش). اگر این موارد وجود نداشت و تعریق زیاد در خواب ویژگی های زیر را داشت، نزد پزشک بروید:

- همیشه دچار تعریق شبانه بودید.

- مانع از خوابیدن شما می شد.

- همراه با تب و سایر علائمی مانند کاهش وزن بی دلیل بود.

شهید تندگویان در مرحله‌ای از گزینش اعزامش به انگلیس در پاسخ به سؤال مصاحبه کننده مبنی بر این که عکس‌العمل وی در برابر دختران عریان و نیمه عریان انگلیسی چه خواهد بود، جواب آموزنده‌ای داد.

 باشگاه خبرنگاران نوشت: محمدجواد تندگویان وزیر نفت ایران در کابینهٔ شهید محمدعلی رجایی بود که در سال 1359 توسط نیروهای ارتش عراق اسیر شد و پس از سال‌ها اسارت به شهادت رسید، به همین خاطر باشگاه خبرنگاران برای حفظ یاد و خاطره آن شهید والامقام گوشه‌هایی از خاطرات این وزیر شهید را منتشر می‌کند.

* شروع مبارزه از مسجد

محمدجواد تندگویان مبارزه مکتبی را از مسجد آموخت و تا پایان عمر با برکتش در هیچ گروه و دسته‌ای عضو نشد؛ مبارزات او جنبه حق طلبانه داشت و هیچ سند قابل ملاحظه‌ای از وابستگی گروهی به طور واضح از ایشان موجود نیست. عوامل ساواک با شکنجه‌های زیاد قصد احراز وابستگی ایشان را به گروه‌های انقلابی داشتند و در حقیقت باورشان نمی‌شد که این جوان از روی آموزه‌های مکتبی و درس‌هایی که خود از اسلام و زندگی ائمه(ع) گرفته بود، در مسیر نهضت قرار گرفته و هیچ‌گونه آموزشی برای مبارزه با رژیم از هیچ گروه خاصی ندیده بود.

شهید «محمد جواد تندگویان» مبارزه با ظلم طاغوت را از مسجد و با آموزه‌های دینی آغاز کرد و تا آخر دقایق عمر از مبارزه مکتبی دست نکشید؛ به گونه‌ای که برخی از همراهان ایشان، در دوره اسارت، به یاد دارند که تا آخرین لحظات و دست از دعا و نیایش و حق‌خواهی و حق‌طلبی به وسیله همین آموزه‌های مکتبی برنداشت.

* شاگرد اول

زبدگی و هوش سرشار این شهید از همان دوران تحصیلات ابتدایی زبانزد خاص و عام بود، هر چند دوران تحصیلات «تندگویان» از سال‌های اول ابتدایی تا دوران تحصیلات دانشگاهی هیچگاه رنگی از رفاه نداشت، اما «محمد جواد» همواره کسب مقام بهترین را در زمینه‌های علمی و پرونده خود داشت.

در فاصله بین سال‌های 1332 تا 1336 اوضاع سیاسی اقتصادی کشور دگرگون شده و در این سال‌ها اتفاقاتی روی داده بود که بالاخره منجر به بروز قیام 15 خرداد 1342 شد.

جمله این اتفاقات تاثیرات بدی را بر وضع خانواده‌های جنوب شهر مثل «خانی آباد» تهران داشت. این وقایع بر وضع زندگی شهید و خانواده‌اش نیز بی‌تاثیر نبود. رکود کسب و کار از یک طرف و مخالفت با رژیم شاه و بحران مالی خانواده از طرف دیگر، همچنان به خانواده «محمد جواد» در آن‌ سال‌ها فشار می آورد، اما در همین سال‌ها وی با کسب معدل 20، دوره دبستان را پشت سر گذاشت و این در حالی بود که در منطقه جنوب شهر این معدل در پایان دوره دبستان در آن موقع، نادر به نظر می‌رسد و «محمدجواد» در همین ایام نفر اول مناطق جنوب شهر تهران شناخته شد. (سید علی اصغر تقوی، پژوهشگر)

* مادر شهید: برای من و خواهرش یک معلم واقعی بود

از کودکی عادت داشت که هر چیزی که می‌نوشت، آن را با بسم‌الله الرحمن الرحیم شروع می‌کرد؛ اولین نامه‌ای را که فرستاد نیز با همین عنوان آغاز کرد و بعد نوشت:

دانی چگونه باشد از دوستان جدایی؟                 چون دیده‌ای که ماند خالی ز روشنایی

من خیلی به او وابسته بودم،‌ بچه بسیار خوب و با تقوا، اهل نماز و روزه بود و در سن دوازده سالگی در منزل دعای کمیل می‌خواند و ما هم با او دعا می‌خواندیم. برای من، خواهرش و خواهر من یک معلم واقعی بود. جواد از شاگردان ویژه دکتر شریعتی بود. شاگرد شهید مطهری هم بود.

در زندان قصر دوستان و آشنایان زیادی پیدا کرد، از جمله آقای پورنجاتی که هم سلولی او بود. در آنجا جلسات نماز و دعا برقرار می‌شد و کلاس‌های آموزش زبان انگلیسی برای دیگران تشکیل می‌داد؛ چون زبان انگلیسی را خوب می‌دانست. کلاس ششم که بود، در مسجد المصطفی (ص) در چهار راه حسن آباد عربی را آموخت و کاملا بر این زبان مسلط بود. از ابتدای دبیرستان نیز زبان انگلیسی را در کلاس‌های شکوه به مدت دوازده ترم گذراند و علت قبولی او در کنکور شرکت نفت هم، تسلطش بر زبان انگلیسی بود.(سیدعلی اصغر تقوی، پژوهشگر)

* توانمندی اعتقادی

او تربیت شده خانواده‌ای متوسط، مذهبی و معتقد بود. تمامی خصلت بچه‌های خوب شهری را داشت از جمله: صداقت و جوانمردی، صراحت و فروتنی و پافشاری بر مواضع اعتقادی، مطالعات نسبتا وسیع او در زمینه مسائل اسلامی، به ویژه آشنایی با تفسیر قرآن و نهج البلاغه و آثار برخی از اندیشمندان مسلمان، توانایی خاصی در بحث کردن به او بخشیده بود. علاقه زیادی هم به مرحوم دکتر شریعتی داشت خود جواد می‌گفت: دعوت دکتر به دانشکده نفت آبادان برای سخنرانی توسط او صورت گرفته است.(سرکار خانم اشرف السادات مینونشان، مادر شهید)

* برگزیده بانک ملی

بانک ملی از میان قبول شدگان در دانشگاه تهران، همه ساله 200 نفر را به عنوان سهمیه انتخاب می کرد و در مرحله بعد از میان آنها 7 نفر را از طریق آزمون اختصاصی انتخاب و برای طی دوره بانکداری به کشور انگلستان اعزام می کرد.

جواد به عنوان نفر سوم سهمیه انتخابی جهت اعزام به انگلستان انتخاب شد. آخرین مرحله مصاحبه بود که ایشان به دلیل اینکه مذهبی متعصب شناخته شد کنار گذاشته شد.

مصاحبه کننده از او پرسید: اگر در خیابان‌ها و یا پارک‌های لندن با یک دختر خانم عریان رو به رو شوی و یا در یکی از محافل تهران با یک دختر خانم نیمه عریان رو به رو شوی چه عکس‌العملی از خود نشان می‌دهی؟ جواد پاسخ داده بود: در صورتی که با چنین وضعی رو به روشوم، چون قادر نیستم مانع رواج منکرات شوم ابتدا سعی می‌کنم خودم را از مسیر دور کنم و به او نگاه نکنم‌ و بعد از خداوند درخواست می‌کنم مرا یاری دهد که بر نفس اماره‌ام مسلط شوم و طلب توفیق می‌کنم که حتی در عالم تصور و رویا هم به او نیندیشم.

به این ترتیب جواد در برابر نگاه تمسخر‌آمیز داوران، در گزینش بانک ملی مردود شناخته شد. زیر ورقه آزمون او این عبارت به چشم می‌خورد: نامبرده به علت تعصبات مذهبی صلاحیت اعزام به خارج از کشور را ندارد حتی وجودش در میان سهمیه بانک  نیز خالی از دردسر نیست.

* روح لطیف

شهید تندگویان روح لطیفی داشتند، خونگرم بودند با دوستان خود زیاد رفت و آمد می‌کردند. بسیار خانواده دوست بودند و همیشه سعی می‌کردند افراد خانواده را به دور هم جمع کنند. سن و سال و مقام برای ایشان مطرح نبود، با همه خوش برخورد بودند. در عین حال که حرف خودشان را می‌گفتند با همه یک کلام می‌شدند. حتی ارتباط ایشان با غیر مسلمانی که هم سلولی او در زندان ساواک بودند هم خیلی خوب بود. 

او روابط عمومی بسیار قوی‌ای داشت، با همه دوست می‌شد و هیچ کس را دشمن خودش نمی‌دانست با همه با رحم و دلسوزی برخورد می‌کرد.

جمله‌ای که ایشان دارند:‌ما چون عشایر ییلاق و قشلاق می‌کنیم و ارمغان ییلاق و قشلاق گرمی محافل خانواده مستضعفین است. (خانم مریم تندگویان، فرزند شهید)

محققان دریافتند نوجوانانی که خواب آلوده هستند، اکثراً رژیم غذایی مناسبی ندارند.

  به نقل از پایگاه خبری هلث دی‌نیوز آمریکا، این تحقیقات نشان داد افرادی که کمتر از 7 ساعت در شب می‌خوابند به احتمال زیاد کمتر از میوه‌ها و سبزیها استفاده می‌کنند.

«لورن هیل»، استاد دانشیار طب پیشگیری در«استونی بروک» در دانشگاه پزشکی گفت: نه تنها نوجوانان خواب آلود به طور متوسط غذایی که برای آنها بد است مصرف می‌کنند بلکه غذاهایی که برای آنها خوب هست هم کمتر می‌خورند.

وی توضیح داد: این در حالی است که ما می‌دانیم مدت زمان خواب با طیف وسیع از مشکلات بهداشتی در ارتباط است.

نویسندگان این تحقیقات، اطلاعات جمع‌آوری شده بیش از 13 هزار نوجوان را در 1996 در سراسر کشور بررسی کردند.

18 درصد نوجوانانی که کمتر از 7 ساعت خوابیده بودند، گفتند و دو یا چند بار در هفته «فست فود» خورده بودند، و از مواد غذایی سالم نظیر سبزی و میوه‌ها کمتر استفاده کرده بودند.

«آلیسون» محقق این تحقیقات و پزشک بیمارستان دانشگاه «استونی بروک» گفت: بین مدت زمان خوابیدن و انتخاب مواد غذایی ارتباط وجود دارد اما در این تحقیق رابطه علت و معلولی بررسی نشد.

جاسوسی سازمان امنیت ملی آمریکا از سوابق اینترنتی و شنود مکالمات تلفنی میلیون‌ها شهروند آمریکایی، موجب شگفتی مردم سراسر جهان شد، اما این اولین باری نیست که دولت آمریکا پایش را به حریم خصوصی شهروندان باز می‌کند.

هیچ چیز، تازه نیست. جاسوسی سازمان امنیت ملّی آمریکا از سوابق اینترنتی و شنود مکالمات تلفنی میلیون‌ها شهروند آمریکایی موجب شگفتی مردم سرتاسر جهان شد، اما این اولین باری نیست که دولت آمریکا پایش را به حریم زندگی خصوصی شهروندانش باز می‌کند.

از زمانی که دولتی‌های آمریکا با کمک گرفتن از شرکت‌های ارتباطی مبادرت به جمع‌آوری اطلاعات از شهروندان بدون حکم قانونی کردند، نزدیک به یک قرن می‌گذرد.

گزارش زیر نگاهی است به برخی از مهم‌ترین برنامه‌های جاسوسی آمریکا.

• رمزنگاری، سنگ‌بنای «اتاق سیاه» جاسوسی

1- برنامه «اتاق سیاه»

برنامه‌ای که خیلی‌ها آن را پیشینه برنامه جاسوسی آژانس امنیت ملی آمریکا می‌دانند در دهه 1920 شروع شد. در این سال گروهی از رمزگشاهای ارتش آمریکا که با اسم مستعار «اتاق سیاه» فعالیت می‌کردند پروژه‌ای را برای جاسوسی از ارتباطات کشورهای دیگر آغاز کردند.

• داستان رمز شناسی که مدیر جاسوسی شد

مدیر پروژه اتاق سیاه، «هربرت اُ یاردلی» بود که یکی از بزرگترین رمزشناسان همه اعصار به حساب می‌آید. ایده این پروژه، نظارت بر تلگراف‌های بین‌المللی ارسال به آمریکا و از آن بود تا هر اطلاعات مربوط به امنیت ملّی آمریکا رصد شود ـ اما آنها ابتدا باید به آن تلگراف‌ها دسترسی پیدا می‌کردند، بنابراین از رؤسای شرکت‌های تلگراف درخواست کردند به آنها مجوز داده شود این تلگراف‌ها را ببینند.

• همه موافق جاسوسی، جز یک نفر

ظاهراً شرکت‌هایی مانند «وسترن یونیون» با دادن اطلاعات به آمریکا مخالف بودند. طبق گفته «جیمز بامفورد»، روزنامه‌نگاری که گزارش‌های زیادی درباره آژانس امنیت ملی آمریکا منتشر کرده، «یاردلی» بعداً نوشت: «پس از آنکه تمامی مردها کارتهای ما را روی میز گذاشتند، کارلتون از شرکت وسترن یونیون ظاهرا تمایلی به اینکه کارهای مدنظر ما را انجام دهد، نداشت.»

• الان پیامهای فیسبوک چک می‌شوند، آن موقع تلگرافها...

برنامه «اتاق سیاه» در آن زمان الگویی مشابه برنامه‌های فعلی داشت: گروهی به نام امنیت ملّی مسئول نظارت بر ارتباطات می‌شوند و با همکاری شرکت‌های خصوصیِ مالکِ زیرساخت‌هایِ ارتباطی، به آنها دسترسی پیدا می‌کنند. در حالی که الان پیامهای فیس‌بوک شهروندان چک می‌شود در آن زمان این تلگراف‌های «وسترن یونیون» بودند که زیر ذره‌بین قرار داشتند.

تأمین منابع مالی این برنامه در سال 1929 به پایان رسید و «یاردلی» کتابی به نام «اتاق سیاه آمریکایی» نوشت که فعالیت‌های این گروه را افشا کرد.

• جاسوسی که افشاگر شد

«یاردلی که احتمالاً اولین افشاگر فعالیت‌های جامعه اطلاعاتی آمریکا به شمار می‌رود در وب‌سایت آژانس امنیت ملی و در روایت‌های رسمی آمریکا چهره‌ای مذموم است. در این روایت‌ها او کارمندی لجباز و خو کرده به رفاه توصیف شده که بعد از بیکار شدن از کار، این کتاب افشاگرانه را نوشت.

از یاردلی، جاسوسی که افشاگر شد، در اسناد رسمی آمریکا استقبال نشده است.

آژانس امنیت ملی آمریکا این کتاب را یک «نابخردی تاریخی» می‌داند که آمریکا را به خطر انداخت. اما این افشاگری باعث نشد آمریکا برنامه‌های جاسوسی‌اش را قطع کند.

2- «شامروک» (SHAMROK)   

عملیات «شامروک» در سال 1945 به عنوان یک برنامه ارتش آغاز شد. در خلال جنگ جهانی دوم، ارتش آمریکا به تلگراف‌های سه شرکت ارتباطی اصلی آن زمان یعنی شرکت‌های RCA GLOBAL ، ITT و وسترن یونیون دسترسی قانونی داشتند. اما پس از آنکه جنگ جهانی دوم به پایان رسید وآمریکا هم در آن پیروز شد این دسترسی، غیرقانونی اعلام شد، اگرچه ظاهراً دولت کماکان علاقه‌ای نداشت برنامه‌های استراق سمعش را متوقف کند.

چنانکه در کتاب «دولت قانون‌گریز: جرائم آژانس‌های اطلاعاتی آمریکا»، نوشته «هالپرین» آمده «آژانس امنیت علائم ارتش» از شرکت‌ها خواست به آنها اجازه دهند به خطوط ارتباطی بین‌المللی نظارت کنند. شرکت‌ها با این درخواست ارتش موافقت کردند اما در یک جای کار این اجازه دور زده شد.

• آژانس غیرمشهور و شنود 150 هزار پیام در یک ماه

چنانکه نویسنده این کتاب می‌نویسد دولت ظاهراً هرگز به این شرکت‌ها اطلاع نداد که فعالیتش تنها به اهداف خارجی محدود نخواهد بود، بلکه تلگراف‌های آمریکایی‌ها را هم تجزیه و تحلیل و منتشر خواهد کرد.

در سال 1952 آژانس امنیت ملی آمریکا تأسیس شد و اختیار برنامه شرموک را به دست گرفت و به زودی این آژانس که خیلی از آمریکایی‌ها اسمش را هم نشنیده بودند 150 هزار پیام در یک ماه را شنود می‌کرد.

در خلال جلسه‌های استماع سال 1975 که وجود آژانس امنیت ملی آمریکا در خلال  بررسی رفتارهای سوء سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا افشا شد، «لو آلن» مدیر وقت این آژانس گفت که کنگره آمریکا در سال 1959 قانونی را به تصویب رسانده که به این آژانس اجازه می‌دهد تا بدون افشای اطلاعاتی که مخل وظایفش باشد، بتواند فعالیت کند. معنای دیگر این سخن این بود که این آژانس باید بتواند هر کاری را که تمایل دارد، انجام دهد.

• نصب تجهیزات مرموز در شهرهای آمریکا

به گفته یک محقق مجلس نمایندگان آمریکا که برنامه شرموک را کشف کرد آژانس امنیت ملی از این اختیارات برای نصب تجهیزات مرموزی در برخی از شهرهای آمریکا، اعم از نیویورک، سانفرانسیسکو، واشنگتن و سن‌آنتانیو استفاده کرد. کارمندان آژانس به شرکت‌های تلگراف می‌رفتند و با اجازه این شرکت‌ها، اما بدون حکم قانونی، تلگراف‌ها را کپی می‌کردند.

این برنامه که غیرقانونی بود اما با همکاری کامل دولت آمریکا و شرکت‌های ارتباطی بزرگ آن زمان پیش می‌رفت برای 30 سال ادامه پیدا کرد. برنامه مذکور تا سال 1975 ادامه داشت تا اینکه کمیته کلیسا آن را افشا کرد.

3- مینارت (MINARET)

• جاسوسی از سیاه‌پوستان و فعالان ضدجنگ

یک سیستم ذخیره برنامه‌های الکترونیک که در سال 1963 آژانس امنیت ملی آن را خریداری کرده بود.

پروژه «مینارت» که از خانواده شرموک بود واکنشی به جنبش های اجتماعی شکل گرفته در آمریکا در خلال دهه 1960 بود. آژانس امنیت ملی آمریکا از این برنامه برای شناسایی دشمنان داخلی، یعنی افراد جنبش‌های سیاه‌پوستان و فعالان ضد جنگ استفاده می‌کرد.

در این زمان، آژانس امنیت ملی آمریکا به ابزاری برای سایر سازمان‌های فدرال مانند اف‌بی‌آی و سیا تبدیل شده بود که اسامی «خرابکاران» را برای رصد کردن به این آژانس می‌دادند. آژانس امنیت ملی برای شنود تلفن‌های افراد نیازی به حکم قانونی نداشت و با رضایتمندی این کار را انجام می‌داد.

• برای کنترل مواد مخدر جاسوسی می‌کنیم

آژانس امنیت ملی در این سالها با «اداره مواد مخدر و داروهای خطرناک» هم همکاری می کرد و این همکاری،  پوشش خوبی برای رصد و دستگیری صدها آمریکایی  بود. آقای آلن، رئیس وقت آژانس اغلب از عبارت «کنترل قاچاق» برای توجیه فعالیت‌های سازمان تحت امرش استفاده می‌کرد و این عبارت را همان‌طوری به کار می‌برد که دولتمردان آمریکایی اکنون عبارت «مبارزه با تروریسم» را به کار می‌برند.

کمیته کلیسا افشا کرد که شرموک و مینارت هر دو برنامه‌هایی غیرقانونی و ناقض «متمم چهارم قانون اساسی آمریکا» هستند که بر حق عدم دخالت در زندگی خصوصی شهروندان تأکید می‌کند.

برنامه‌هایی مانند شرموک بنیان‌گذار مدلی از جاسوسی توسط آژانس امنیت ملی آمریکا بودند که این نهاد از زیرساخت‌های شرکت‌های ارتباطی برای جاسوسی از آمریکا استفاده می‌کرد، اما پروژه‌هایی مانند اشلون (ECHELON) بیانگر آغاز نیاز بی حد و حصر دولت برای گردآوری هر چه بیشتر اطلاعات از حداکثر تعداد مردم با کمک گرفتن از فناوری بود.

4ـ اشلون (ECHELON): مادر پریسم فعلی

آژانس امنیت ملی هرگز پروژه اشلون را به رسمیت نشناخته و در روایت‌های رسمی هم اشاره‌ای به آن نکرده است؛ اما بسیاری از روزنامه‌نگاران سرتاسر جهان از جمله نیکی هایگر به آن پرداخته‌اند. فعالیتهای نیکی هایگر در این زمینه باعث شد پارلمان اروپا درباره آن تحقیقات کند.

طبق آنچه امروز می‌دانیم پروژه اشلون را می‌توان مادر برنامه مشهور «پریسم» دانست.

اما برنامه اشلون چه بود؟ «فدراسیون دانشمندان آمریکایی» آن را اینگونه توضیح می‌دهد: «یک شبکه جهانی از رایانه‌ها که به طور خودکار میلیون‌ها پیام شنود شده را جستجو می‌کند تا کلیدواژه‌های از پیش برنامه‌ریزی‌شده یا فکس و آدرس‌های ایمیل را بیابد. هر کلمه از هر پیام، طبق فراوانی و کانال‌هایی که در یک ایستگاه مشخص شده، به طور خودکار جستجو می‌شود.»

سیستم جاسوسی اشلون از 120 ماهواره ارتباطاتی، اکتشافی و نظارتی تشکیل شده که در مدارهای ثابتی دور زمین می گردند. علاوه بر این ماهواره ها، تعداد بسیار زیادی گیرنده های زمینی در نقاط مختلف دنیا نصب شده است تا نقاط کور ماهواره ها را پوشش دهند.

به این سازه کروی که از جنس فایبرگلاس است آنتن‌پوش گفته می‌شود. این آنتن‌پوش در یکی از پایگاههای نیروی هوایی انگلیس قرار دارد و گفته می‌شود از آن در پروژه اشلون استفاده شده است.

این ماهواره‌ها و گیرنده‌ها وظیفه دارند روزانه حدود سه میلیارد تماس تلفنی، فاکس و ایمیل را ذخیره کرده، به رایانه های مادری که در پنج کشور آمریکا، انگلیس، کانادا استرالیا و نیوزلند وجود دارند، انتقال دهند.

• آغاز و انجام رمزآلود اشلون

گفته می‌شود اشلون در دهه‌ 1970 شکل گرفته اما می‌تواند زودتر یا دیرتر هم آغاز شده باشد زیرا زمان آغاز آن، مانند بسیاری از جنبه‌های دیگرش کماکان رمزآلود باقی مانده است. چیزی که مشخص است این است که وقتی قانون میهن‌پرستی در سال 2001 تصویب شد، آژانس امنیت ملّی بیشترین مشغله را از لحاظ استخراج اطلاعات به دست آورد ـ و فناوری مورد استفاده این سازمان یک شبه و پس از حوادث 11 سپتامبر تولید نشده بود.

سالهاست اطلاعات مربوط به قابلیت‌های آژانس امنیت ملی به صورت جسته و گریخته منتشر می‌شود. در سال 2005 یک وکیل اداره دادگستری آمریکا به نام «توماس تام» و یک تحلیلگر آژانس امنیت ملی به نام «راسل تایس» شواهدی را به روزنامه نیویورک‌تایمز افشا کردند که نشان می‌داد این سازمان، بدون داشتن حکم قانونی از یک سامانه جاسوسی برای استخراج اطلاعات از میلیون‌ها تماس تلفنی و ایمیل افراد استفاده می‌کرده است.

اتاق 641A: اتاق شنود مکالمات

در سال 2006، یک تکنسین شرکت AT&T به نام «مارک کلین» از عملیات گسترده این آژانس برای گردآوری اطلاعات در ساختمان این شرکت در ایالت سانفرانسیسکو پرده برداشت. این عملیات به «اتاق 641A» شهرت یافت که اتاقی متشکل از ابررایانه‌های آژانس امنیت ملّی برای جمع‌آوری مکالمات تلفنی و ترافیک اینترنتی بود.

5- «پروژه تریل بلیزر»

باز هم در سال 2006 بود که پروژه سرّی دیگری از آژانس امنیت ملی آمریکا برملا شد. «توماس آندرو دریک» که از کارمندان آژانس امنیت ملی آمریکا بود درباره این پروژه به طور علنی صحبت کرد.

هدف از این پروژه هم توسعه قابلیت تحلیل داده‌ها روز شبکه‌های ارتباطی مانند اینترنت بود. این برنامه برای رصد کردن سازمان‌هایی ساخته شده بود که از روشهای ارتباطی مانند گوشی‌های همراه و ایمیل استفاده می‌کردند.

چنانکه در گزارشی از روزنامه «فرانسیسکو کرانیکل» تصریح شده در این برنامه 2 میلیون قطعه داده‌ای که آژانس در هر ساعت گردآوری می‌کرد تجزیه و تحلیل می‌شد تا مهمترین اطلاعات مد نظر شناسایی شود.

آژانس امنیت ملی آمریکا حالا از تمامی این برنامه‌ها عبور کرده و به پریسم رسیده است. اکنون دولت تحت فشارهای داخلی و خارجی قرار دارد. «ادوارد اسنودن» هم عنوان به یکی از بزرگترین افشاگران تاریخ جاسوسی آمریکا سر زبان‌ها افتاده است.

اما سوالی که باز هم پرسیده می‌شود این است که آیا برنامه‌های جاسوسی آمریکا در سایه این افشاگری جدید قطع می‌شوند؟ نگاهی به تاریخچه جاسوسی آمریکا به این پرسش پاسخی منفی می‌دهد مگر اینکه سیر تاریخ از همینجا قطع شود.