خوش آمدید

در بسیاری از اخبار آمده که امامان ما، از جمله امام حسن و امام حسین (علیهم السّلام)، با پای پیاده به حج می‌رفتند، در حالی که مرکب ایشان نیز با ایشان بوده. از آنجایی که این اولیاء، الگوی ما هستند، آیا برای ما و زمان ما نیز چنین عملی نیک است؟ در این صورت، با توجّه به اینکه پیاده رفتن خیلی بیشتر از سواره (یا با هواپیما) طول می‌کشد، آیا بهتر نیست که سریع‌تر رفت و در عوض آن وقتِ اضافی را در عبادت و اعمال دیگر (مثل کسب علم) صرف کرد؟ اگر اوّلی بهتر است، چرا اکثر بزرگان و علمای روز ما این کار را انجام نمی‌دهند، و اگر دومی بهتر است، چرا امامان که وقتشان پر ارزش‌ترین و عبادتشان کامل‌ترین بوده، چنین نمی‌کردند؟

استاد حسین انصاریان در پاسخ می‌گوید:
حج بیت الله الحرام، یکی از مهم‌ترین عبادات اسلامی، و یکی از ارکان اسلام است. در روایات زیادی آمده است که اسلام بر پنج پایه بنا نهاده شده است (نماز – روزه – زکات – حج – ولایت) [1] یعنی باید‌‌ همان اندازه که به نماز اهمیت داده می‌شود به حج نیز اهمیت داده شود.
همچنین روایات زیادی داریم که می‌فرماید: اگر کسی بدون هیچ گونه عذری حج خانه خدا را ترک کند (حج واجب) بی‌ایمان (یهودی یا نصرانی) از دنیا می‌رود.

حج به این میزان اهمیت داشته است ولی این عمل با این اهمیت، ممکن بود بعلت دوری راه و مشکلات زیاد و سختی شرایط آب و هوایی مکه، از طرف مسلمانان، اهمیت داده نشود و یا حداکثر هر کس وقتی حج واجب خود را که انجام داد، دیگر در سالهای بعد، برای انجام حج استحبابی اقدام ننماید.

در این شرائط ائمه علیهم السلام که چراغ هدایت جامعه هستند، وظیفه مهمی بر دوش دارند.

اینکه ائمه (ع) پیاده به حج می‌رفتند حکمت‌های زیادی دارد که ما در اینجا به بعضی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

1- یک دلیل و حکمت برای انجام حج بصورت پیاده و گاهی با پای برهنه، بیان اهمیت حج و حتی حج مکرر در سالهای بعد است. آیا اگر ائمه علیهم السلام تنها به تبلیغ زبانی درباره اهمیت حج می‌پرداختند و عملی در این راستا انجام نمی‌دادند جای این سؤال نبود که اگر حج، (با پای پیاده) این همه ثواب داشته است چرا خود آنان اقدام نکردند؟

پس مسافرت‌های متعدد ائمه علیهم السلام در طول سالیان متمادی برای انجام مراسم حج و آنهم بصورت پیاده یک تبلیغ عملی مؤثر است که هنوز بعد از قرن‌ها اثر آن را می‌بینیم.

مخصوصا که امام (ع) با اینکه مرکب سواری مناسبی همراه داشتند، سوار نمی‌شد و خودشان پیاده و مرکب هم بدون سوار همراه قافله حرکت می‌کرد نشانگر این است که اگر امام پیاده به حج می‌رود، نه از این جهت است که امکانات ندارد و مجبور است که پیاده راه را طی کند، بلکه بخاطر ثواب و پاداش و اهمیتی است که در این عمل وجود دارد.

2- حکمت دوم این است که ائمه علیهم السلام مرد عمل بودند، به آنچه که از جانب خدا و پیغمبر به آنان رسیده بود اعتقاد و یقین داشتند و اگر چیزی را به مردم می‌فرمودند قبل از همه خود بدان عمل می‌کردند و بهتر از همه خود به جا می‌آوردند.

3- از نظر اجر و پاداش روایات زیادی داریم که می‌فرماید: «افضل الاعمال احمز‌ها» یعنی بهترین اعمال آن کارهایی است که سخت‌تر است و با دشواری بیشتری انجام می‌شود. آن حجّی که انسان با پای پیاده و در هوای گرم و سوزان انجام می‌دهد و خود را به زحمت می‌اندازد و تنها عشق به معبود است که او را به این کار وا می‌دارد، مسلما در پیشگاه معشوق و معبود ارزش و پاداش بیشتری دارد از آن حجی که انسان سوار هواپیما شود و در طول چند ساعت از دور‌ترین نقاط کره زمین خود را به مکه برساند و در بهترین هتل‌ها و منزل‌ها با بهترین امکانات رفاهی مسکن گزیند و بهترین غذا‌ها در اختیارش باشد. این کجا و آن کجا؟

4- همراهی با اقشار ضعیف جامعه: مسلما در بین مسلمانان افراد زیادی علاقمند به حج بوده و هستند که از امکانات کمی برخوردارند و ممکن است وقتی خود را با اغنیای جامعه مقایسه می‌کنند که با چه امکانات و وسائلی حج به جا می‌آورند، احساس حقارت کنند و به این عمل اقدام نکنند این روش ائمه علیهم السلام که در مواردی بصورت پیاده به حج می‌آمدند، و در مواردی بصورت خدمتگزار کاروان‌های حجاج، به حج مشرف می‌شدند، یک جواب عملی به این اقشار کم در آمد و علاقمند به حج است که مبادا به خاطر اینکه پول ندارید احساس حقارت کنید و از حج دست بردارید! بلکه حج را هر چقدر با شرایط سخت تری انجام دهید ثواب بیشتری می‌برید!

البتّه با توّجه به تمام این حکمت‌ها باید توّجه داشته باشیم، انجام حج ائمه علیهم السلام به این صورت، برای دیگران هم امری است مطلوب و سفارش هم شده است ولی این بدان معنی نیست که بر همه و در همه زمان‌ها لازم است که اینگونه حج بجا بیاورند، خیر هرکس به اندازه توان و طاقت خود می‌تواند از امکانات و وسائل رفاهی در انجام حج کمک بگیرد. مخصوصا اگر در مواردی پیاده حج به جا آوردن موجب خستگی زیاد و از بین رفتن حال دعا و مناجات، یا موجب کسالت و مریضی شود در این صورت لازم است که بصورت سواره حرکت کند.

همینطور درباره کسانی که دارایی دارند ولی برای اینکه خرجشان کمتر شود پیاده می‌روند، در روایت آمده است که بهتر است بصورت سواره حج انجام دهند و صرفه جویی نکنند. 

منبع:شفقنا

بی تردید توکل و کمک جستن در امور به جز ذات اقدس الهی دارای آثار سویی می باشد چنانچه حضرت جوادالائمه (ع) در این باب فرموده اند:
کیف یضیّعُ مَنَ الله کافِلُه و کیفَ یَنجُو مَنَ الله طالبَه وَ مَنِ انقَطَعَ اِلی غیرالله وَکَّلَهُ الله الیه؛ چگونه ضایع می گردد کسی که خداوند کفیل او باشد؟ و چگونه نجات می یابد انسانی که خداوند طالب اوست؟ (انسان فقط به دست خداوند نجات می یابد) آنکه به غیر خدا دلبستگی داشته باشد، خداوند او را به آنکه طالب اوست، وامی گذارد.
بنا به نص قرآن کریم، خداوند برای بنده کافی است، اگر به او توکل کند؛ پس اگر کسی بر خدا توکل نکند، خدا او را کفایت نمی کند و وی را به کسی که به او امید داشته است، وا می گذارد، این معنا به این آیه اشاره دارد که می فرماید:
«أَلیسَ الله بکافٍ عبدَهُ و یُخَوِّفونَکَ بالّذینَ مِن دونهِ وَ مَن یُضلِلِ الله فما له مِن هادٍ»؛ «آیا خدا کفایت کننده بنده خود نیست؟ و می ترسانند تو را به آنان که غیر او هستند و کسی که خدا او را فراموش کند، پس برای او هدایت کننده ای نباشد.»( زمر: آیه 136)

همچنین در این باره امام صادق (ع) فرموده اند:
«خداوند به حضرت داود (ع) وحی فرستاد: هرگاه بنده ای از بندگانم فقط به من متمسک شود و من نیت او را صادق بیابم، اگر آسمان و زمین و تمام آنچه در آن هاست، با او درافتند، برایش راه گریز قرار می دهم و هر بنده ای از بندگانم به کسی جز من متمسک شود و این معنا را در نیت او بیابم، اسباب آسمانی را از دست او قطع و زمین را زیر پایش سوراخ می کنم و برای من مهم نیست که در کجا هلاک شود»، همچنین می فرمایند: در کتابی خواندم که خدای تعالی می فرماید: «قسم به عزت و جلالم! قسم به رفعتم بر عرش؛ هر کس به کسی جز من امیدوار باشد، امیدش را به یأس مبدل و در بین مردم خوارش می کنم و از مقام قربم طرد و از درجه وصلم دورش می سازم، و آیا در شدائد به غیر من امید می بندد در حالی که شدائد در دست من است؟ آیا به غیر من امیدوار است و در خیالش درِ دیگری را می کوبد در حالی که کلید تمام درهای بسته در دست من است و درِ خانه ام به روی کسانی که مرا بخوانند، باز است؟ چه کسی در مهمی به من امید بست که امیدش را قطع کردم؟ من آرزوی بندگانم را نزد خود محفوظ داشتم و آن ها به حفظ من راضی نشدند؛ آسمان هایم را از کسانی که از تنزیه من خسته نمی شوند، پر کردم و به آن ها دستور دادم که در به روی بندگانم نبندند و بندگان به قول من اعتماد نکردند. آیا نمی دانند که هر کس به مصیبتی دچار شود، کسی جز من نمی تواند خلاصش کند؟ آیا می پندارند من که قبل از درخواست عطا می کنم، یا درخواست و جواب سائلم را نمی دهم؟ آیا من بخیلم که بنده ام مرا بخیل می داند؟ آیا جود و کرم از من نیست؟ آیا عفو و رحمت در دست من نیست؟ اگر تمام اهل آسمان ها و زمین آرزومند باشند و به هر کدام به قدر آرزوی همه عطا کنم، ذره ای از ملکم کاسته نمی شود؛ چگونه کم شود از ملکی که قیّم آن منم؟
پس وای به حال کسانی که از رحمت من ناامیدند! وای به حال کسانی که مراعات مرا نکردند و مرتکب معصیت شدند!».

منابع:
1- بحارالانوار. محمدباقر مجلسی، ج 78: 263، 264.
2- اخلاق مرحوم سید عبدالله بشر، ترجمه محمد رضا جباران، هجرت، 1378.
3- ترجمه اخلاق اسلامی (جامع السادات، ملامهدی نراقی)، سید جلال الدین مجتبوی، حکمت، 1377، ج4.
* توکل در کلام امام جواد (ع)، یاسر جهانی پور، نشریه فرهنگ کوثر، 1389.

آنتوان سوروگین معروف به «آنتوان خان» عکاس‌ ایرانی-گرجستانی زمان ناصرالدین شاه قاجار با مجموعه عکس هایش از مردم، مکان ها آداب و رسوم، مشاغل و خصوصا اقوام ایرانی در عین حال که یکی از نخستین عکاسان ایرانی است و به لحاظ هنری تصاویر درخوری به ثبت رسانده به لحاظ تاریخی، دارای اهمیت و اعتبار ویژه ای است.
 
بقیه در ادامه مطلب...

صحبت از دید متفاوت به محیط اطراف است. نگاهی از چشم پرندگان به انسان های زیر پا. آیا تاکنون در عین  هیجان مناظر زیر پای خود را تماشا کرده اید؟ برای تجربه چنین حسی باید سوار این چرخ‌وفلک‌های بزرگ بشوید و چند دقیقه از زمین کنده شوید و دنیا را طور دیگری ببینید.

در گوشه و کنار دنیا بلندی های بیشماری وجود دارند و از جمله آنها می توان به برج ویلیز در شیکاگو یا ساختمان امپراتور در نیویورک سیتی یا همین برج میلاد خودمان اشاره کرد. اما چرخ‌وفلک‌بلند و تماشای شهر از بالای این اسباب بازی چرخان لذت دیگری دارد.

بقیه در ادامه مطلب...

بقیه در ادامه مطلب...