از صداي‌تان راضي هستيد؟ اگر پاسخ‌تان مثبت است چه خوب اما حتما در جامعه با افرادي برخورد داشته‌ايد كه صدايي نامتناسب با چهره و وضعيت اجتماعي خود دارند و هر چه هم سعي مي‌كنند نمي‌توانند اثرات نامطلوب صداي ناخوشايند خود را از بين ببرند. اين ناهنجاري صدا به هر دليلي كه ايجاد شده باشد به‌راحتي مي‌تواند اعتماد به نفس فرد را از بين برده و مشكلات زيادي در مناسبات اجتماعي براي او ايجاد كند، حتي اگر اين فرد چهره خوشايند و ظاهري برازنده داشته باشد صداي بد مي‌تواند تاثير اين ويژگي‌هاي مطلوب را به‌سادگي كمرنگ كند. آيا اين افراد راهي براي غلبه بر مشكل خود دارند؟ براي پاسخ به اين پرسش پاي صحبت‌هاي دكتر محسن نراقي نشستيم تا شما را با يكي از جالب‌ترين روش‌هاي جراحي آشنا كنيم. دكتر نراقي، متخصص جراحي گوش و حلق و بيني، فلوي فوق تخصصي جراحان بيني آمريكا و مدرس آكادمي جراحان پلاستيك و ترميمي صورت آمريكا و عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران است.
آیا همه می‌توانند صدا را جراحی كنند
ما هرگز برای كسی كه صدای قابل‌قبولی دارد توصیه نمی‌كنیم. ما این مسئله را برای مواردی كه صدا نامتناسب است تجویز می‌كنیم اما كسی كه تارهای صوتی نرمال و صدای خوبی دارد نباید چنین جراحی انجام دهد.
جراحی صدا
ما در افرادی كه چنین مشكلی دارند برشی كوچك روی گلو در محاذات حنجره انجام داده و جراحی‌های بسیار ظریفی روی تارهای صوتی انجام داده و كشش تارهای صوتی را تغییر می‌دهیم. یعنی مثلا در یك خانم می‌خواهیم فركانس صدا بالاتر رفته و صدا زیرتر شود. در این‌ها كشش تارهای صوتی را زیادتر می‌كنیم. اگر بخواهیم در یك آقا فركانس صدا بالاتر رفته و صدا بم‌تر و كلفت‌تر شود تارهای صوتی را شل‌تر می‌كنیم. این جراحی‌ها هم با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود تا جراح حین كار بتواند صدای بیمار را بشنود و تارهای صوتی را در بهترین وضعیت قرار دهد. این كار دقیقا مثل كوك كردن یك ساز موسیقی است.
فرق صداها
ما دركل 2 تار صوتي حقيقي داريم و بالاي آن برآمدگي‌هايي به نام تارهاي صوتي كاذب وجود دارد. صدا در حقيقت در اثر ارتعاش و به‌هم رسيدن 2 تار صوتي حقيقي ايجاد مي‌شود كه سمت راست و چپ حنجره قرار گرفته‌اند و همه افراد هم اين 2 تار صوتي را دارند اما در برخي افراد اين تارهاي صوتي بلندتر و در برخي كوتاه‌تر و قطورتر است همچنين سايز حنجره هم متفاوت است. البته هورمون‌هاي جنسي هم بعد از بلوغ باعث بزرگ‌تر شدن حنجره پسرها مي‌شوند.
ناهنجاري بيني تحت‌تاثير صدا
يك ناهنجاري كمابيش شايع به نام «شكاف كام مادرزادي» وجود دارد. اين بچه‌ها بايد حدود يك سالگي تحت عمل جراحي قرار گيرند. برخي از آنها ديرتر مراجعه كرده يا حتي برخي عمل مي‌كنند ولي ممكن است كام به‌طور كامل بسته نشود. در اين افراد تكلم دچار اشكال مي‌شود. اين‌ها وقتي حرف مي‌زنند مخاطب اصلا نمي‌فهمد چه مي‌گويند مگر اين‌كه با او زندگي كرده باشند. اين افراد اغلب شكاف لب هم دارند و در ناحيه بيني هم دچار ناهنجاري هستند. بسياري از آنها بعد از دوران بلوغ براي عمل زيبايي بيني به ما مراجعه مي‌كنند. من معمولا به اين بيماران پيشنهاد مي‌كنم، به‌جاي بيني ابتدا صدا را درست كنند چون تكلم آنها به‌حدي اشكال دارد كه حتي اگر بيني زيبايي هم داشته باشند به واسطه همين تكلم تحت‌الشعاع قرار مي‌گيرد. مسئله صدا مي‌تواند حتي از يك ناهنجاري شديد بيني هم تبعات سنگين‌تري براي بيمار به‌همراه داشته باشد.
از بيني تا دهان
افراد به دلايل متفاوت و متعددي ممكن است دچار اشكال در صدا و تكلم باشند. بخشي ممكن است به‌دليل مشكلات در حفره دهان باشد از قبيل كوچكي فك، اشكال در جفت شدن دندان‌ها يا شكاف كام گاهي هم مشكل به‌خاطر سينوزيت و پوليپ يا انحراف بيني است كه رزونانس صدا را دچار تغيير مي‌كند. در افرادي كه شكاف كام دارند رزونانس صدا بيشتر مي‌شود و آن‌هايي كه پوليپ يا انحراف بيني دارند رزونانس كم مي‌شود و صدا حالت تودماغي پيدا مي‌كند. اگر اشكال در ناحيه دندان‌ها و فك باشد با درمان‌هاي ارتودنسي يا جراحي‌هاي فك مي‌توان مشكل را برطرف كرد. همين‌طور اگر بيماري سينوزيت يا پوليپ يا انحراف بيني دارد اگر نسبت به رفع آنها اقدام كند مشكل رزونانس صدايش برطرف مي‌شود.
وقتي صدا با شخصيت شما جور نيست
حتما افراد بسياري را ديده‌ايد كه صداي‌شان كاملا با ظاهر و شخصيت‌شان متفاوت است، مثلا آقايي است كه صدايش خيلي زير است يا خانم جواني است كه صداي كلفت و خشني دارد. اين قضيه مي‌تواند براي فرد اشكالات متعددي در روابط اجتماعي ايجاد كند و اعتماد به نفس او را از بين ببرد. هر كسي هم آنها را مي‌بيند هر چقدر هم كه بقيه موارد ظاهري‌‌اش صحيح و مناسب باشد مي‌گويد، چقدر صدايش بد است يا صدايش به‌خودش نمي‌آيد. بسياري از اين افراد مايل هستند براي رفع مشكل خود اقدام كنند.
صدا چگونه در مي‌آيد؟
تارهاي صوتي در حنجره قرار دارند. با عبور هوا از ميان تارهاي صوتي آنها به هم نزديك شده و صوت توليد مي‌شود. انقباضات عضلات حنجره بر كيفيت اين صوت اثر مي‌گذارد. موقع تنفس هم اين تارها از هم جدا شده تا فرد بتواند نفس بكشد. صوت توليد شده در حفره دهاني و حلق پردازش شده و به‌صورت كلام در مي‌آيد. بنابراين در صحبت يك بخش توليد صوت است كه در حنجره و تارهاي صوتي اتفاق مي‌افتد و يك قسمت تكلم است مربوط به وضعيت بسيار پيچيده اعصاب، عضلات زبان، حلق، كام و...است كه باعث مي‌شود، فرد تكلم صحيح داشته باشد.داخل حنجره عضلات زيادي وجود دارد، برخي از آنها تارهاي صوتي را به‌هم نزديك كرده و برخي ديگر از هم دور مي‌كنند، بعضي از اين عضلات تارهاي صوتي را كشيده و آن را سفت‌تر مي‌كنند مثل يك ساز موسيقي. اين عملكرد پيچيده باعث مي‌شود، فرد صاحب صدا باشد.
مشكل حنجره معلم‌ها و خواننده ها
يكي از ناهنجاري‌هايي كه در خود حنجره اتفاق مي‌افتد و روي صدا تاثير مي‌گذارد زائده‌اي است كه روي تارهاي صوتي ايجاد مي‌شود. اين در كساني كه زياد و بلند صحبت مي‌كنند مثل معلم‌ها يا خواننده‌ها ديده مي‌شود. ابتدا كه اين زائده هنوز درست مستقر نشده مي‌توانيم مشكل را كنترل كنيم اما اگر ضايعه كاملا مستقر شد باعث مي‌شود تارهاي صوتي به‌درستي به هم نچسبند و صداي فرد خشن شود.
تاثیر منفی سیگار روي صدا
سیگار تاثیر بسیار منفی روی تارهای صوتی دارد. استفاده از آن اثر تجمعی بسیار شدید و وحشتناكی روی حنجره مي‌گذارد و امکان ابتلا به سرطان را به‌شدت افزایش می‌دهد. هرفرد سیگاری كه به‌مدت چند هفته صدایش خشونت داشته باشد باید حتما آندوسكوپی حنجره انجام دهد. اين را بدانيد که 90 درصد سرطان‌های حنجره در افراد سیگاری دیده می شود.
