خوش آمدید

 امام حسین(ع) در آخرین خطبه خود با بیانی بلیغ و رسا دشمنان را از مفتون شدن به دنیا و مغرور شدن به آن برحذر داشت، و از نوشته مورخان چنین بر می آید آن حضرت به فاصله کوتاهی پس از ایراد این خطبه پرشور به شهادت رسید. 

و آن خطبه چنین است: 
ای بندگان خدا! تقوای خدا پیشه سازید و از دنیا حذر کنید، اگر دنیا برای کسی باقی می ماند و کسی در دنیا جاویدان بود انبیای الهی سزاوار ترین مردم به بقاء و اولی به رضا و خشنودی و راضی تر به قضاء الهی بودند، ولی خدای تعالی دنیا را برای بلاء و آزمایش آفریده است و اهل آن را برای فنا خلق فرموده، هر چیز نو و جدید آن کهنه می شود و نعمتهای آن از بین می رود و سرور آن به تلخی مبدل گردد، دنیا منزل ماندن نیست بلکه محل توشه برگرفتن است، پس توشه بر گیرید که بهترین توشه ها تقوی است و تقوای خدا راپیشه سازید تا رستگار شوید. 

منبع: امام حسین وعاشورا،ص۲۴۰.

هنگامی که امام(ع) با اهل حرم وداع کرد و اراده میدان فرمود، دختر سه ساله خود را بوسید و آن طفل از شدت تشنگی فریاد بر آورد:«یا ابتاه العطش!» آن حضرت فرمود: ای دختر کوچک من! صبر کن تا برایت آبی بیاورم. 

پس آن حضرت روانه میدان شد و به سوی فرات رفت، در این زمان مردی از سپاه کوفه آمد و گفت: ای حسین! لشکر به خیمه ها ریختند. 

آن حضرت از فرات بیرون آمد و خود را به سرعت به خیمه ها رسانید. آن دختر کوچک به استقبال پدر آمد و گفت: ای پدر مهربان! برای من آب آورده ای؟! 

امام از شنیدن این سخن اشک از دیدگانش جاری شد و فرمود: عزیزم! به خدا سوگند که تحمل تشنگی و بی قراری تو بر من دشوار است؛ پس انگشت خود را در دهان آن طفل گذارد و دست بر پیشانی او کشید و او را تسلی داد؛ و چون امام خواست از خیمه ها بیرون رود آن طفل به سوی امام دوید و دامان امام را گرفت، امام فرمود: ای فرزندم! نزد تو خواهم آمد.

منبع: امام حسین و عاشورا،ص۲۳۶.

در این هنگام امام(ع) برای وداع به سوی خیام آمد و فرمود: «یا سکینه!یا فاطمه! یا زینب! یا ام کلثوم! علیکن منی السلام» 

خانم های حرم با شنیدن سخنان امام به زاری و شیون پرداختند، امام(ع) آن ها را ساکت فرمود و روی به ام کلثوم نمود و گفت: ای خواهر! تو را وصیت می کنم که خوددار باشی! آن گاه سکینه فریاد کنان به سوی امام آمد، و آن حضرت سکینه را بسیار دوست می داشت، او را به سینه چسبانید و اشک او را پاک کرد و گفت: 

«ای سکینه! بدان که طولانی خواهد بود، گریه کردن تو پس از شهادت من؛ دل مرا با اشک حسرت خویش مسوزان، مادامی که جان در تن من است؛ و هنگامی که کشته گردیم تو اول کسی هستی که در سوگ من نشینی ای برگزیده زنان.» 

منبع: امام حسین و عاشورا،ص۲۳۵.

و چون امر بر حسین سخت شد سر به سوی آسمان برداشت و گفت: 
ای خدای بلند مرتبه و دارای قدرت و سلطنتی عظیم و تدبیر و عقابی شدید، بی نیاز از خلائق و دارای کبریائی پهناور و گسترده و بر هر چه خواهی قدرت داری، رحمت تو قریب و به وعده خود عمل خواهی کرد.

نعمت تو تمام و بلای تو نیکو، چون خوانده شوی نزدیک و بر مخلوقات احاطه داشته و توبه تائب را می پذیری، بر هر چه اراده کنی نیرومند و بر آنچه خواهی کنی توانا.

چون تو را سپاس گویند سپاس جزا دهی و چون تو را یاد کنند یادشان کنی، تو را می خوانم در حالی که محتاجم، و رغبت به سوی تو دارم در حالی که فقیرم، به تو پناه می برم در هراس و ترس و می گویم در سختی ها، و از تو کمک می گیرم در حال ضعف، و بر تو توکّل می کنم و مرا کافی است.

خدایا! بین ما و قوم ما تو حکم فرما، اینان ما را فریفته و ما را تنها گذاشتند و با ما غدر نمودند و ما عترت پیامبر توایم و فرزند حبیب تو محمّد که او را به رسالت برگزیدی و او را امین وحی خود قرار دادی، پس برای ما قرار ده از امر ما فرج و گشایشی ای مهربان ترین مهربانان. 

منبع:
۱. مقتل الحسین مقرّم، ص ۲۸۲. 
۲. امام حسین علیه السّلام و عاشورا، ص ۲۴۴و۲۴۵.

عاشورای سال ۶۱ هجری قمری با توجه به گاه‌شماری هجری قمری هلالی در واقع با سه‌شنبه، ۲۰ مهر ۵۹ هجری خورشیدی (۹ اکتبر ۶۸۰ میلادی) برابر می‌باشد. هرچند براساس گاه‌شماری هجری قمری قراردادی این روز با چهارشنبه، ۲۱ مهرماه خورشیدی (۱۰ اکتبر میلادی) همان سال تطبیق داده می‌شود.

واقعة تاريخی تاريخ قمری بر اساس تاريخ شمسی

ازدواج امام علی وحضرت فاطمه ۱ ذيحجه سال ۲ مصادف با جمعه ۷ خرداد سال ۳
ولادت امام حسن (ع) ۱۵ رمضان سال ۳ مصادف با پنجشنبه ۱۲ اسفند ۳
ولادت امام حسين (ع) سوم شعبان سال ۴ مصادف با چهارشنبه ۲۱ دی ۴
ولادت حضرت زينب (س) ۵ جمادی الاول ۵ مصادف با پنجشنبه ۱۳ مهر ۵
واقعة غديرخم ۱۸ ذيحجه سال ۱۰ مصادف با دوشنبه ۲۸ اسفند ۱۰
رحلت پيامبر (ص) ۲۸ صفر سال ۱۱ مصادف با دوشنبه ۷ خرداد ۱۱

شهادت حضرت فاطمه (س) ۱۳ جمادی الاول ۱۱ مصادف با پنجشنبه ۱۸ مرداد ۱۱
شهادت حضرت فاطمه (س) ۳ جمادی الثانی ۱۱ مصادف با يکشنبه ۶ شهريور ۱۱
ولادت حضرت ابوالفضل ۴ شعبان سال ۲۶ مصادف با سه شنبه ۲۸ ارديبهشت۲۶
ولادت حضرت علی اکبر ۱۱ شعبان سال ۳۳ مصادف با جمعه ۱۹ اسفند ۳۲
ولادت امام سجاد (ع) ۵ شعبان سال ۳۸ مصادف با شنبه ۱۸ دی ۳۷

شهادت حضرت علی(ع) ۲۱ رمضان سال ۴ مصادف با جمعه ۱۲ بهمن ۳۹
شهادت امام حسن (ع) ۲۸ صفر سال ۵۰ مصادف با سه شنبه ۹ فروردين ۴۹
ولادت امام باقر (ع) ۱ رجب سال ۵۷ مصادف با شنبه ۲۲ ارديبهشت۵۶



مطابقت تاريخ قمری وقايع عاشورا با تقويم شمسی

مرگ معاويه ۱۵ رجب ۶۰ مصادف با شنبه ۴ ارديبهشت ۵۹
حرکت امام حسين به مکه ۲۸ رجب ۶۰ مصادف با جمعه ۱۷ ارديبهشت۵۹
ورود امام حسين به مکه ۳ شعبان ۶۰ مصادف با سه شنبه ۲۱ ارديبهشت۵۹
اعزام مسلم بن عقيل به کوفه ۱۵ رمضان ۶۰ مصادف با دوشنبه ۳۱ خرداد ۵۹
ورود مسلم بن عقيل به کوفه ۵ شوال ۶۰ مصادف با يکشنبه ۲۰ تير ۵۹
حرکت امام حسين به کوفه ۸ ذيحجه ۶۰ مصادف با شنبه ۲۰ شهريور۵۹
شهادت مسلم بن عقيل ۹ ذيحجه ۶۰ مصادف با يکشنبه ۲۱ شهريور ۵۹
به دار زدن ميثم تمار در کوفه ۲۲ ذيحجه ۶۰ مصادف با شنبه ۳ مهر ۵۹

شروع سال ۶۱ قمری اول محرم سال ۶۱ مصادف با دوشنبه ۱۲ مهر ۵۹
ورود امام حسين به کربلا ۲ محرم۶۱ مصادف با سه شنبه ۱۳ مهر ۵۹
ورود سپاه اِبن سعد به کربلا ۳ محرم ۶۱ مصادف با چهارشنبه ۱۴ مهر ۵۹
روز تاسوعا ۹ محرم ۶۱ مصادف با سه شنبه ۲۰ مهر ۵۹
عاشورا (شهادت امام حسين) ۱۰ محرم ۶۱ مصادف با چهارشنبه ۲۱ مهر ۵۹
ورود کاروان اسيران به کوفه ۱۲ محرم ۶۱ مصادف با جمعه ۲۳ مهر ۵۹
حرکت کاروان اسيران به شام ۱۹ محرم۶۱ مصادف با جمعه ۳۰ مهر ۵۹
ورود کاروان اسيران به شام ۱ صفر سال ۶۱ مصادف با سه شنبه ۱۱ آبان ۵۹
اربعين و روز ورود جابر به کربلا ۲۰ صفر سال ۶۱ مصادف با يکشنبه ۳۰ آبان ۵۹
وفات حضرت زينب در شام ۱۵ رجب ۶۲ مصادف با دوشنبه ۱۴ فروردين۶۱
قيام مختار ثقفی ۱۴ ربيع الاخر ۶۶ مصادف با جمعه ۲۹ آبان ۶۴

روش بررسی تاريخی و روايتی

با استفاده از نقل و قولها و روايتها و همچنين نتايج محاسبات ديگران نيز می توان به نتايج نسبی دست پيدا کرد. با توضيحی که در مقدمه آمده است، نتايج اين روش بر تاريخهای محاسباتی منطبق نيستند و اختلاف دارند که امری است طبيعی. ما بعضی از اين نکات را با ذکر منبع در زير آورده ايم:

۱- در کتاب ستارگان و کيهان نوردی (انتشارات دانشگاه تهران ۱۳۵۲) صفحة ۱۵۸، اول محرم سالِ اول هجری قمری برابر با ۱۸ ژوئن سال ۶۲۲ ميلادی بيان شده است که حدود يکماه عقب تر از محاسبات ما در اين مقاله است (البته محاسباتی نشان می دهد که اين تاريخ چندان صحيح نمی باشد). بر طبق اين تاريخ اول محرم سال ۶۱ برابر با اول سپتامبر ۶۸۰ خواهد بود و عاشورا در روز دوشنبه ۲۲ شهريور سال ۵۹ شمسی محاسبه می شود.

۲- در کتاب مشهد الحسين (چاپ شده در حلب سوريه) به نقل از دکتر آستانة اصل، عاشورا مصادف با ۲۶ سپتامبر ۶۸۱ برابر با ۷ مهر ماه سال ۶۰ شمسی در روز پنج شنبه يا جمعه اتفاق افتاده است. که محاسبات نشان می دهد اين تاريخ بر ۱۰ محرم سال ۶۲ هجری منطبق تر است (البته برابر با روز شنبه ۹ مهر ۶۰ نه جمعه ۷ مهرماه!) يعنی يکسال جلوتر از زمان واقعی در نظر گرفته شده است!

۳- در کنکرة بررسی عبرتهای عاشورا ، مصاديق و ويژگی های خواص و عوام (دانشگاه تبريز ۲۰ مهرماه ۱۳۷۷)، از سوي سرهنگ فرهنگي بيان شد که عاشورای سال ۶۱ هجری قمری برابر با ۲۲ مهرماه سال ۵۹ هجری شمسی بوده است.

۴- در کتاب حماسة حسينی (جلد اول صفحة ۱۸۵) آمده است : عاشورای آنوقت ظاهرا اواخر خرداد بوده است. که با دلايل علمی اين مقاله، اين تاريخ رد می شود.

۵- در کتاب لهوف علی قتلی الطفوف (صفحة ۸۱) آمده است : حسين در روز سه شنبه سوم ذيحجه و به قولی روز چهار شنبه هشتم ذيحجه سال ۶۰ هجری از مکه خارج شد. اگر ذيحجه ۳۰ روزی باشد در نتيجه عاشورا پنجشنبه ويا دوشنبه خواهد بود(و گرنه اگر ذيحجه ۲۹ روزه باشد، عاشورا چهارشنبه و يا يکشنبه است)

۶- در کتاب لهوف علی قتلی الطفوف (صفحة ۸۵) امام حسين (ع) در روايتی به جنييان می گويند : شما در روز شنبه که عاشوراست نزد من بيائيد.

۷- در کتاب نفس المهموم (اثر شيخ عباس قمی) ترجمه علامه شعرانی (در پاورقی با توضيح مترجم) به نقل از حجت الاسلام سلطان زاده، عاشورا را اواسط مردادماه بيان کرده است.

۸- از نظر روز هفته بررسی های فوق نشان می دهند که تمام اخبار تاريخی نسبت به محاسبات نجومی سه روز جلوتر از محاسبات می باشند. که اين احتمال می رود تصحيح گريکوری در روز هفته نيز تأثير دارد.


همچنين محاسبات دقيق نجومی ديگر انجام شده است که پديده هاي نجومی برای محرم سال ۶۱ و در مکانی با مختصات شهر کربلا در زير بدست آمده است :

- در اول محرم سال ۶۱ فاصلة زمين تا خورشيد، دقيقا برابر با يک واحد نجومی بوده است (۶۲۶/۱۴۹ ميليون کيلومتر) و فاصلة کره ماه تا زمين در اوج خود يعنی ۴۰۶۰۰۰ کيلومتری قرار داشته است.
- ساعت ۱۵ و ۱۵ دقيقة بعد از ظهر روز تاسوعا (نهم محرم سال ۶۱)، ماه از آزيموت ۱۱۲ درجه در کربلا با فاز ۷۷ درصد روشنايي طلوع می کند(يعنی از حدود موقعيت اردوگاه عمر بن سعد و حوالی شط فرات نسبت به ناظری در خيمگاه امام حسين (ع) ماه طلوع می کند). و ۵۵ دقيقه بامداد عاشورا با فاز ۸۱ درصد روشنايي، غروب می کند و آسمان کربلا کاملا تيره و تار می گردد.
- طلوع سياره زهره در روز عاشورا (۱۰ محرم سال۶۱) ۳ ساعت قبل از طلوع خورشيد و دو ساعت بعد از غروب ماه در ساعت ۳ بامداد اتفاق افتاده است.

- خورشيد ساعت ۶ و ۷ دقيقة صبح عاشورا از آزيموت ۹۹ درجه (حدود شرق) در کربلا طلوع می کند. و در ساعت ۱۷ و ۳۰ دقيقه غروب آن در آزيموت ۵/۲۶۰ درجه (در پشت خيمگاه سوخته امام حسين ع) اتفاق می افتد.

- ماه در ساعت ۱۲ ظهر روز اول محرم سال ۶۱ وارد صورت فلکی عقرب می شود. و ساعت ۱۸ روز سوم محرم با ورود ماه به صورت فلکی قوس، از صورت فلکی عقرب خارج می شود. ماه از روز ۶ تا ۸ محرم در صورت فلکی جدی قرار دارد و سپس تا روز ۱۲ اُم محرم در صورت فلکی دلو قرار گرفته است.

- پديدة نجومی بسيار مهمی که اتفاق می افتد در روز ۶ محرم می باشد. در ساعت حدود ۱۸ ماه از فاصلة کمتر از ۱ درجة جنوب سيارات نپتون و مشتری (که کنار يکديگر قرار دارند) عبور می کند.
- در ابتدای رمضان سال ۶۰ قمری خورشيد می گيرد و در نيمة رمضان نيز ماه بطور کامل خسوف می کند.
- در ابتدای ربيع الاول سال ۶۱ قمری خورشيد مي گيرد و در نيمة ربيع الاول نيز ماه بطور کامل خسوف می کند.
- بر اساس اين محاسبات، امام حسين در روز چهار شنبه بدنيا آمده اند و در روز چهار شنبه به شهادت رسيده اند.


روشهاي مختلف بكار رفته در اين مقاله نشان مي دهد كه محرم سال ۶۱ هجري قمري در تاريخ اول اكتبر سال ۶۸۰ ميلادي شروع مي شود. و با دلايل كافي، انطباق اين تاريخ با ۱۲ مهر سال ۵۹ هجري شمسي مطابقت دارد.. لذا عاشورا و تاسوعا برابر با ۲۰ و ۲۱ مهرماه خواهد بود. با مطالب بيان شده در قسمت مقدمه، اين نتيجه نمي تواند اختلاف بيش از ۵ روز را داشته باشد. درنتيجه با يك برآورد خوب مي توان دريافت كه عاشورا و تاسوعا در ابتداي فصل پائيز و در مهرماه اتفاق افتاده است.