زمانی به یک کودک می توان «قدکوتاه» گفت که حدود 30 درصد از سن و همسالان خود کوتاه تر باشد. قد کودکان با توجه به سن و جنسیت آنها تعاریف متفاوتی دارد.
آیا کوتاهی قد در نتیجه بیماری است؟
کوتاه بودن قد کودک به این معنی نیست که حتما سلامتی کودک دچار مشکل است. شاید او کوتاهی خود را از والدینش به ارث برده باشد. یا شاید جزو افرادی باشد که رشد و قد کشیدن آنها دیر آغاز می شود و در سن بلوغ به بالاترین درجه رشد خود خواهند رسید.
البته گاهی مواقع، کوتاهی قد کودکان در نتیجه بیماری هایی است که به آن دچار هستند. بیماری هایی که باید آنها را درمان کرد. اگر متوجه شدید قد و جثه کودک از همسالان خود کوچک تر است یا روند رشد او به طور ناگهانی متوقف شده است، حتما او را نزد پزشک متخصص ببرید.
پزشکان می توانند به درستی دلیل این کوتاهی را تشخیص دهند. از جمله بیماری هایی که باعث کوتاه ماندن قد می شود، بیماری سلیاک (مشکل تغذیه)، تیروئید، کمبود هورمون های رشد در بدن یا بیماری های مزمن همچون کم‌خونی مدیترانه ای (داسی گویچه)، سندرم ترنر (کمبود کروموزم در دختران) یا بیماری های زنانه همچون افزایش ترشح هورمون کورتیزول، هستند. باید بدانید فقط بیماری های مزمن و جدی می توانند بر رشد کودکان تاثیر منفی داشته باشند.
چه کاری از دست پزشک بر می آید؟
قد در بیشتر مواقع مساله ای ارثی و خانوادگی است. بنابراین، پزشک کودک با بررسی پیشینه خانوادگی فرد از خواهر و برادر گرفته تا پدر، مادر، عمه، دایی، خاله و عمو، همه را بررسی می کند و میانگین آن رقمی می شود که نشان دهنده قد کودک است.
اگر پزشک این اطلاعات را نداشته باشد، با توجه به سن و جنسیت و مقایسه با همسالان، حدود قد کودک را تعیین می کند. البته پزشک باید در مورد تغذیه کودک نیز از والدین سوالاتی بکند. نوع تغذیه نیز در رشد قد کودک بسیار مهم است.
پزشکان عموما تمرینات ورزشی به کودک می دهند. البته شاید آزمایش خون یا دیگر آزمایشات را نیز برای تشخیص دقیق علت کوتاهی برای کودک تجویز کنند. حتی احتمال درخواست برای انجام آزمایش ایکس نیز وجود دارد تا پزشک ببیند آیا استخوان های کودک به اندازه سنش رشد دارند یا خیر. آزمایشاتی که پزشک برای کودک تجویز می کند، نشان دهنده مشکلات هورمونی یا داخلی هستند.
آیا قد کوتاه بودن را باید درمان کرد؟
اگر عدم رشد قد فرزند شما در نتیجه بیماری های دیرپا و مزمن همچون تیروئید است، باید آن را درمان کنید. با درمان این بیماری ها، روند رشد کودک نیز به حالت عادی باز می گردد. اگر این کوتاهی در نتیجه مشکلات هورمونی است، با مشاوره و تجویز پزشک متخصص باید به او داروهای هورمونی لازم را بدهید. البته باید درمان مناسب و بی خطر را انتخاب کنید و مراقب عوارض جانبی آن روی بدن فرزند خود باشید. هزینه و طولانی یا کوتاه بودن دوره درمان نیز از دیگر مسایلی هستند که باید در نظر داشته باشید.
در آخر باید بدانید، کودکانی که از کوتاهی قد رنج می برند به حمایت های روانی از طرف والدین و اعضای خانواده خود نیاز دارند. در صورت لزوم، با دوستان و معلم های او در مدرسه نیز صحبت کنید تا هرگز او را مورد تمسخر قرار ندهند.
