پیکسل به عنوان اصلیترین جز تشکیل دهنده انواع نمایشگرهای امروزی به خوبی شناخته شده است و تقریبا اکثر مردم اطلاع کافی از آن دارند. پیکسل به کوچکترین واحد تشکیل دهنده تصویر گویند که دارای طول و عرض و فاصلهای مشخص نسبت به محور افقی و عمودی صفحه نمایش میباشد. پیکسل دارای نور، طول موجی معین و دمای رنگ مشخصی میباشد که در مجموع با کنار هم قرار گرفتن تعداد زیادی از آنها تصویر شکل میگیرد. البته پیکسل در نمایشگرهای مختلف تعاریف خاص خود را دارد. پیکسل در انواع متداول نمایشگرهای LCD ،CRT و LED از خود نور و رنگی ندارد و این ویژگیها را از لامپ کاتدی و یا لامپ فلورسنت نمایشگر دریافت میکنند اما در نمایشگرهای ارگانیک OLED پیکسلها وابستگی کمتری داشته و به بیانی ساده هر پیکسل خود یک منبع نوری محسوب میشود، البته توضیح فرایند چگونگی عملکرد نمایشگرهای OLED از حوصله مقاله خارج است.
پیکسل نیز همانند هر جز الکترونیکی ممکن است دچار مشکلاتی شود که پیکسل مردگی، پیکسل داغ و پیکسل سوخته و… از جمله مشکلات مطرح و رایجی است که احتمال دارد برای یک یا تعدادی پیکسل نمایشگر رخ دهد. هر پیکسل دارای سه یا در برخی موارد غیر رایج دارای چهار ساب پیکسل میباشد که از ترکیب آنها پیکسل نهایی حاصل میآید. حال در صورتی که هر یک از این ساب پیکسلها آسیب ببینند و یا در بخش مدارات الکترونیکی دچار مشکل شوند، مشکل خرابی پیکسل رخ میدهد که خود را به شکل پیکسل کاملا خاموش یا اصطلاحا پیکسل سوخته ، پیکسل سفید یا به اصطلاح پیکسل داغ و یا مشکلاتی دیگر خود را نشان میدهند که متاسفانه در بسیاری از موارد راه حلی برای برطرف شدن مشکل وجود ندارد.
پیکسل مرده یا پیکسل سوخته (Dead Pixel)
به پیکسل یا پیکسلهایی اطلاق میشود که به رنگ سیاه درآمدهاند. این پیکسلها که در واقع خاموش شدهاند، در هر سه ساب پیکسل خود دچار مشکل شدهاند که ممکن است مشکل از خود پیکسل و یا اجزای پشتیبانی کنندهی الکتریکی و یا نوری آنها باشد. در هر صورت هنگامی که چنین اتفاقی برای نمایشگر میافتد، به تعداد پیکسلهای سوخته نقاط سیاه رنگ همیشه دیده میشوند و متاسفانه در این حالت هیچ راهی جز تعویض کلی پنل مانیتور یا تلویزیون وجود ندارد. در این هنگام ضربه زدن به پیکسل و یا استفاده از رنگهای چشمک زن پی در پی معمولا جواب نداده و در روش فیزیکی ضربه زدن حتی ممکن است پیکسلهای مجاور نیز دچار سوختگی شوند!
پیکسل داغ (Hot Pixel)
در مقابل مفهوم پیکسل سوخته، پیکسل داغ یا Hot Pixel وجود دارد که به معنای روشن ماندن تمام ساب پیکسلها در هر شرایطی میباشد. در این حالت همهی زیر پیکسلهای یک پیکسل بدون توجه به تصویر و رنگ در حال نمایش، همزمان روشن میمانند که نتیجهی آن ترکیب رنگهای سبز، قرمز و آبی و نهایتا ایجاد رنگ سفید پیوسته میباشد. البته پیکسل داغ به شدت روشنایی صفحه واکنش نشان میدهد. به بیانی دیگر در صورت کاهش نور نمایشگر از شدت روشنایی پیکسل داغ کاسته و با افزایش نور، میزان روشنایی پیکسل داغ افزایش مییابد. تحت شرایطی که نمایشگر تلفن هوشمند، مانیتور و یا تلویزیون شما دچار چنین مشکلی شده باشد دو راه حل اصلی مطرح میشود. نخست راه حل نرمافزاری است که میتوانید از نرمافزارهایی همچون DeadPixel Tester و UnDeadPixel و یا وبسایتهایی مثل JscreenFix و DeadPixelBuddy استفاده کنید. این نرم افزارهای سیستمی یا تحت وب با تغییر رنگ پیوسته نمایشگر در فواصل زمانی مشخص، کمک میکنند که شاید ساب پیکسلهای پیکسل داغ ناگهان خاموش و روشن و به حالت طبیعی خود بازگردند. در این شرایط معمولا راه نرم افزاری کار ساز نیست، اما امتحان کردن آن ضرری ندارد. در روش فیزیکی شما به یک دستمال نانو فیبری تمیز و یک سوزن احتیاج خواهید داشت. ابتدا موضع مورد نظر را از غبار پاک کرده و نهایتا ته سوزن را به صورت عمود بر روی پارچه نانو فیبری قرار داده و فشار کمی بر روی پیکسل داغ وارد کنید. توجه کنید که فشار بیش از حد و یا عدم دقت کافی ممکن است باعث افزایش پیکسلهای خراب شود. بنابراین مسئولیت انجام این کار به عهده شما است.
پیکسل گیر کرده (Stuck Pixel)
پیکسل گیر کرده به پیکسلی گفته میشود که یکی یا دوتا از ساب پیکسلهای آن به طور پیوسته روشن میمانند که نتیجه آن نمایش رنگ زیر پیکسل روشن یا ترکیبی از دو ساب پیکسل روشن میباشد که مجدادا همانند پیکسل داغ، به تنظیم نور صفحه واکنش میدهد. برای حل این مشکل راه حل نرمافزاری در برخی موارد جوابگو است و همانطور که مطرح کردیم شما با استفاده از نرمافزارهایی همچون DeadPixel Tester و UnDeadPixel و یا وبسایتهایی مثل JscreenFix و DeadPixelBuddy ممکن است موفق به حل مشکل نمایشگر شوید. در صورتی که روش نرم افزاری پاسخگوی مشکل شما نبود، میتوانید به طریقی که در مورد پیکسل داغ مطرح کردیم، با استفاده از یک دستمال نانو فیبری و سوزن و اعمال فشار بر روی پیکسل گیر کرده، آن را به حالت طبیعی خود بازگردانید. در این حالت نیز هر گونه ریسک خرابی مانیتور، تلفن همراه و یا تلویزیون متوجه شما است.
نهایتا ذکر این نکته ضروری است که پیش از خرید تلویزیون، تلفن هوشمند و یا مانیتور و هر وسیلهای که دارای نمایشگر میباشد، در صورت امکان از فروشنده درخواست کنید که رنگهای سفید، آبی، سبز و قرمز و حالت مشکی نمایشگر وسیله مورد نظر شما را تست کند تا پس از خرید با مشکل مواجه نشوید. در صورتی که مایل به خرید تلفن هوشمند اندرویدی هستید میتوانید با شماره گیری کد #*0#* به بخش تست گستردهای دست پیدا کنید که علاوه بر تست رنگهای اصلی نمایشگر، امکان تست سلامت همهی سنسورهای گوشی، اسپیکر، دوربین و… در اختیار شما قرار میگیرد. نهایتا اگر پس از خرید با مشکل داغی یا گیر کردگی پیکسل مواجه شدید، میتوانید راه حلهای ارائه شده در بالا را امتحان کنید. در پایان اضافه میکنیم که راه حل نرم افزاری معمولا به زمانی بیش از یک ساعت برای حصول نتیجهای مناسب نیاز خواهد داشت، بنابراین در اجرای روش نرمافزاری صبور و در کمک گرفتن از راه حل سخت افزاری کاملا با احتیاط عمل کنید.