در صورتی که شقاق حاد درمان نشود و به شقاق مزمن تبدیل شود دیگر با دارو و روش های خانگی قابل درمان نبوده و باید با استفاده از یکی از روش های عمل جراحی شقاق (لیزر، اسفنکتروتومی، دیلاتاسیون و فیشرکتومی) درمان شود.
شقاق مقعدی یکی از دردناک ترین بیماری های نشیمنگاهی بوده که درد، خونریزی و سوزش از علائم شایع آن هستند. شقاق مقعد در اثر یبوست و یا اسهال مزمن به شکل یک ترک، شکاف و یا برش بر روی پوست مقعد ایجاد می شود. شقاق در مراحل اولیه که به زخم تبدیل نشده راحت تر قابل درمان میباشد. زخم فیشر در شقاق مزمن قدیمی تر بوده و حتی ممکن است به عضله مقعد هم آسیب وارد نماید. برای اطلاعات بیشتر درباره این بیماری مطلب شقاق چیست را مطالعه نمایید.
شقاق مقعدی اغلب در عرض 6 تا 8 هفته با استفاده از روش های خانگی و دارویی بهبود می یابد. روش هایی مانند خوردن غذاهای با فیبر بالا، مصرف مایعات بیشتر و مصرف داروهایی برای نرم کردن مدفوع. مصرف مسکن های بدون نسخه و حمام آب گرم یا سیتز نیز می تواند به کاهش علائم کمک کند. همچنین ممکن است پزشک برای شما پماد یا کرم تجویز کند.
اما اگر این اقدامات کمکی نکرد و شقاق بهبود نیافت، پزشک ممکن است درمان های تهاجمی مثل جراحی را پیشنهاد کند.
انتخاب روش درمان مهم ترین مرحله پس از تشخیص می باشد چرا که اگر روش درمان مناسب انتخاب نشود موجب بی اختیاری در کنترل مدفوع و گاز و یا عفونت خواهد شد. پس اگر هر یک از علائم خونریزی حین یا بعد از اجابت مزاج، درد و سوزش مقعد هنگام نشستن و یا هنگام دفع را داشتید برای تشخیص دقیق تر و انتخاب بهترین روش درمان به پزشک جراح عمومی مراجعه کنید. روش های قطعی برای درمان شقاق عبارت است از لیزر شقاق و درمان فیشر با استفاده از اشعه لیزر – عمل جراحی شقاق
درمان شقاق با لیزر
لیزر شقاق روش مدرن و موثر برای درمان این بیماری بوده که نتایج موفقیت آمیزی در درمان شقاق و سایر بیماری های نشیمنگاهی داشته است. معمولآً افراد با شنیدن نام جراحی و تصور بریدن قسمتی از بدن با تیغ جراحی دچار ترس و وحشت شده و درمان را پشت گوش میاندازند. بر خلاف باور برخی از افراد فیشر مقعدی خود به خود درمان نمی شود و برای بهبودی کامل باید از روش های تهاجمی مثل جراحی شقاق و یا لیزر استفاده شود.
بهتر است بدانید که شقاق جزو بیماری هایی است که با گذشت زمان و عدم درمان پیشرفته تر شده و به شقاق مزمن و زخم عمیق تبدیل می شود.
لیزر شقاق در مقایسه با روش جراحی کمتر تهاجمی بوده و بیمار پس از دراز کشیدن به او بی حسی موضعی تزریق شده و پزشک با معاینه مقعد محل دقیق ایجاد شقاق را بررسی می کند و در عرض چند ثانیه با استفاده از اشعه های لیزر به ترمیم بافت های آسیب دیده می پردازد.
درمان شقاق با لیزر روشی بدون درد و خونریزی بوده و نیازی به ایجاد برش یا شکاف روی زخم نیست و تنها با تاباندن اشعه لیزر به ترمیم ترک و شکاف شقاق می پردازد.
روش های سنتی جراحی شقاق
یکی از روش های قدیمی و سنتی برای عمل شقاق، جراحی با روش اسفنکتروتومی می باشد که به دلیل داشتن عوارض زیاد در حال حاضر تقریباً منسوخ شده است.
اسفنکتروتومی که با توجه به تشخیص پزشک به دو شکل باز و بسته انجام می شود نیاز به بیهوشی و بستری شدن در بیمارستان دارد و بیمار باید حداقل دو شب در بیمارستان بستری باشد.
در اسفنکتروتومی باز، جراح یک برش کوچک در پوست شما ایجاد می کند تا بتواند عضله اسفنکتر را ببیند. برش معمولاً برای بهبودی باز می ماند و پس از برطرف کردن شقاق زخم را باز می گذارند تا خود به خود ترمیم یابد.
در اسفنکتروتومی بسته، جراح تیغه ای را از زیر پوست شما عبور می دهد تا به عضله برسد و آن را برش دهد. پس از رفع شقاق در اسفنکتروتومی بسته، زخم آن را با بخیه می بندند و بیمار باید برای کشیدن بخیه ها مراجعه کند.
این روش جراحی شقاق بسیار حساس بوده و اگر به هر دلیلی به عضلات و اعصاب مقعد آسیبی وارد شود ممکن است موجب بی اختیاری در دفع گاز و مدفوع در بیمار شود.
عارضه اصلی بعد از این نوع جراحی بی اختیاری است. تقریباً از هر 10 نفر سه نفر ممکن است در کنترل رودههای خود مشکلاتی داشته باشند.
فیشرکتومی
در صورتی که زخم شقاق در ناحیه حساسی از مقعد باشد عمل جراحی شقاق به شکل اسفنکتروتومی ممکن است موجب افزایش امکان بی اختیاری در فرد شود. در این حالت معمولاً فیشرکتومی انجام می شود که بدون ایجاد برش زخم فیشر را حذف می کنند و برای تاثیر بیشتر در روش فیشرکتومی از تزریق بوتاکس هم استفاده می شود.
دیلاتاسیون
دیلاتاسیون روشی است که در آن پزشک با کمک دست عضلات مقعد را شل کرده و با کششی که ایجاد می شود اسپاسم عضله رفع می شود. در دیلاتاسیون مقعد را بی حس کرده و با فشار دست گردش خون را در آن ناحیه افزایش داده تا مدفوع راحت تر خارج شود. این روش به دلیل عوارض زیادی که دارد از سوی پزشکان ممنوع اعلام شده است.
بوتاکس برای درمان شقاق (تزریق سم بوتولینوم)
بوتاکس (سم بوتولینوم) دارویی است که معمولاً برای درمان بیماری هایی که باعث اسپاسم عضلانی می شوند استفاده می شود. می توان آن را به عضله اسفنکتر در پایین مقعد تزریق کرد که به آرام شدن درد آن کمک می کند. این به نوبه خود به بهبود طبیعی شقاق کمک می کند. به احتمال زیاد قبل از اینکه روش دیگری به شما پیشنهاد شود، تزریق بوتاکس برای درمان شقاق به شما پیشنهاد می شود. این روش در هر 7 نفر از 10 نفر که برای بهبود شقاق بوتاکس تزریق کرده اند موفقیت آمیز بوده است.
ممکن است سه تا چهار ماه پس از تزریق مرحله اول بوتاکس به یک مرحله تزریق دوم نیاز داشته باشید تا شقاق به طور کامل بهبود یابد. ممکن است بعد از تزریق بوتاکس، گاهی سال ها بعد، دوباره شقاق ایجاد شود.
مزایای درمان شقاق با لیزر
لیزر فیشر و درمان شقاق با روش نوین لیزر، نسبت به روش های گفته شده مزایای زیر را دارد:
- درمان به صورت سرپایی و بدون نیازی به بیهوشی و با بی حسی در کمتر از نیم ساعت انجام می شود.
- صرفه جویی در وقت و هزینه . هزینه درمان شقاق با لیزر نسبت به جراحی کمتر است.
- نداشتن عوارضی مثل بی اختیاری و یا آسیب به بافت های اطراف
- نیازی به طی کردن دوره نقاهت نیست
- قطعی بودن روش درمان و عدم بازگشت و عود مجدد بیماری
نقاهت پس از جراحی شقاق
- ممکن است برای نرم کردن مدفوع و جلوگیری از یبوست پزشک به شما مسکن و ملین یا مسهل بدهد.
- همچنین باید مایعات زیادی بنوشید و غذاهایی بخورید که فیبر زیادی در آنها وجود دارد تا از بازگشت شقاق مقعدی جلوگیری کنید. غذاهای پر فیبر شامل میوه ها و سبزیجات، نان های سبوس دار و غلات هستند.
- مهم است که مقعد خود را تمیز و خشک نگه دارید.
- در چند روز اول پس از جراحی، بعد از هر بار اجابت مزاج و دفع مدفوع دوش بگیرید. سپس محل را با پنبه مرطوب تمیز کنید.
- ممکن است تا 10 روز پس از عمل جراحی شقاق، متوجه خون در لباس زیر یا دستمال توالت شوید.
- برخی از افراد نیز برای چند روز در مدفوع خود ترشحات مخاطی دارند.
- زمان بهبودی از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اگرچه اکثر افراد آنقدر احساس خوبی دارند که در عرض چند روز به فعالیت های معمول خود بازگردند.
- اگر درد شدید، خونریزی یا تب دارید، باید با پزشک مشورت کنید.
منبع: فوت و فن
