نام اولین گروه توپخانه سپاه چگونه انتخاب شد؟

سازماندهی گردان­‌های توپخانه در قالب گروه توپخانه با ماه محرم سال 1361 و اجرای عملیات «محرم» همزمان شد و همین امر باعث شد تا اولین گروه توپخانه سپاه که در این ایام شکل گرفت، نام «61 محرم» را به خود بگیرد.

کد خبر: ۲۵۶۹۸۷

تاریخ انتشار: ۰۶ مهر ۱۳۹۶ - ۱۱:۳۱ - 28September 2017

به گزارش دفاع پرس از مشهد، پس از شروع به کار توپخانه در سپاه پاسداران که در قالب گردان های مستقل و بعضا توپخانه­ لشکر به کار خود ادامه می دادند، در سال 1361 بعضی فرماندهان سپاه به این فکر افتادند که به گردان­ های توپخانه نظم داده و آنها را تحت عنوان گروه توپخانه سازماندهی کنند.

این طرح بالاخره همزمان با عملیات محرم در آبان ماه 1361 که مصادف با ماه محرم شده بود جنبه ی عملی پیدا کرد و اولین گروه مستقل توپخانه ی سپاه به فرماندهی پاسدار شهید حسن غازی تاسیس و شروع به کار کرد.

از آنجا که نام هر یگان نظامی از یک کلمه و یک عدد تشکیل می شود، می بایست برای این یگان نامی انتخاب شود و در این راستا نام­ های زیادی پیشنهاد می شود تا اینکه بنا به گفته بعضی از فرماندهانی که در آن زمان حضور داشته اند از جمله سردار زهدی. با توجه به موقعیت مناسب زمانی یعنی محرم سال 1361 و همچنین در جریان بودن عملیات محرم و برپایی مراسم عزاداری محرم به مناسبت شهادت حضرت امام حسین (ع) و یارانش در محرم سال 61 هجری قمری، نام محرم و 61 در بین فرماندهان مطرح می­ شود و در نهایت نام زیبا و با مسمای 61 محرم را برای این گروه انتخاب می‌شود و به تصویب فرماندهان وقت سپاه می­ رسد و بدین ترتیب اولین گروه توپخانه سپاه شکل می گیرد و پاسدار شهید حسن غازی به فرماندهی آن انتخاب می شود. هرچند ابلاغ رسمی فرماندهی برادر حسن غازی از طرف فرماندهی کل سپاه سال 1362 را نشان می دهد ولی مدارک بجای مانده از جمله صورتجلسه یکی از سمینارهای فرماندهان توپخانه سپاه که در تاریخ 14 و 15 اسفند 1361 برگزار شده نشان می دهد که گروه توپخانهٔ 61 محرم در آن تاریخ  به عنوان تنها گروه توپخانه فعال بوده است.

سردار محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران طی نامه شماره 17680 مورخه 6 مهرماه 1362 حسن غازی را به عنوان فرمانده و غلامعلی سپهری را به عنوان معاون گروه تعیین می کند گروه تحت کنترل عملیاتی قرار گاه خاتم الانبیاء(ص) قرار می گیرد.

اولین گروه توپخانه در سپاه

گذشته از گفته ی فرماندهان سپاه و بخصوص فرماندهان توپخانه ی سپاه مدارک بجای مانده از روزهای اول دفاع مقدس نیز گویای این واقعیت است که گروه توپخانه ی 61 محرم اولین گروه توپخانه ی سپاه است، از جمله صورتجلسه ی یکی از سمینارهای فرماندهان توپخانه ی سپاه که در تاریخ 14 و 15 اسفند 1361 برگزار شده گواه این واقعیت است. در ابتدای این صورتجلسه می خوانیم: « طی سمینار 2 روزه ای که با خواست خدا با شرکت فرمانده توپخانه لشکرها، و آتشبارهای تابعه مرکز توپخانه و گروه 61 توپخانه (محرم) در قرارگاه خاتم الانبیاء (ص) بر موارد: الف: آخرین وضعیت توپخانه های لشکرها ب: چارت تشکیلاتی توپخانه ج: آموزش تاکتیکی توپخانه، تشکیل شد.

61 محرم به عنوان گروه مادر

یکی دیگر از اسنادی که در آن از گروه توپخانه ی 61 محرم یاد شده و بیشتر موارد آن مربوط به این گروه است رونوشت صورتجلسه ی مورخ 31 شهریورماه 1362 است. این جلسه بین مسئولین ستاد مرکز توپخانه ی سپاه و گروه توپخانه­ 61 محرم برگزار شده است. در آخرین بند این صورتجلسه آمده است که: «گروه 61، یک گروه مادر است و از روی آن باید گروه های دیگر بوجود آید. این گروه تحت امر قرارگاه کربلا از نظر پشتیبانی و تامین تدارکات است ولی از نظر عملیاتی تحت امر قرارگاه خاتم الانبیاء(ص) است و برادر حاجی زاده شرح وظائف کلیهٔ واحدها را ابلاغ خواهند  کرد و نیروها را به برادر توکل معرفی خواهند نمود که البته نظر و دقت برادر غازی در  اینجا شرط است.

حسن غازی اولین فرمانده گروه توپخانه ۶۱ محرم

اسناد موجود نشان می دهد که شهید حسن غازی قبل از تشکیل گروه توپخانه 61 محرم فرماندهی گردان موسی بن جعفر(ع) را بر عهده داشته است ولی پس از تشکیل این گروه (با ادغام گردان­های موسی بن جعفر(ع) و گردان روح الله) به عنوان اولین فرمانده آن انتخاب می شود. تا اینکه در تاریخ 11 اسفندماه 1362 در منطقه طلائیه به درجه رفیه شهادت نائل می ­شود. او به عنوان اولین فرماندهٔ شهید توپخانه سپاه و اولین شهید گروه توپخانه 611 محرم نامش جاودان شد.

61 محرم بعد از شهید غازی

پس از شهادت حسن غازی گروه توپخانه 61 محرم نیز دچار تغییراتی شده و مجدداً با ادغام گردانهای قدس (105 م.م) و روح الله (130 م. م) راه اندازی می شود و رضا صادقی فرماندهی گردان قدس را برعهده می گیرد و سکاندار فرماندهی گردان روح الله را سردار شهید مصطفی تقی جراح عهده­دار می­شود. این دو گردان در جبههٔ غرب (گردان قدس ) و  جبهه جنوب (گردان  روح الله) رزمندگان اسلام را پشتیبانی می کردند.

گردان قدس

این گردان به عنوان اولین واحد توپخانه سپاه در تاریخ 60/11/10 با سه اراده توپ 105 م. م که از ارتش به امانت گرفته شده بود در پادگان ابوذر ( سرپل زهاب ) تشکیل شد و در زیر ارتفاعات بازی دراز فعالیت خود را بر علیه دشمن بعثی آغاز کرد. سپس با توجه به نیاز رزمندگان اسلام به آتش پشتیبانی بیشتر و همچنین قابلیت­هایی که نیروهای سپاه در امر بکارگیری توپخانه از خود نشان داده بودند به تدریج از سه قبضه به 15 قبضه افزایش یافت و منطقهٔ وسیعی ( از چنگوله  تا جوانرود) را زیر پوشش آتش خود قرار دادند و زمانی که این توپخانه سازماندهی می­شود نام آن گردان 222 قدس می­نامند. این گردان طی نامه شماره 2127 تاریخ 10 بهمن ماه 1362 تحت امر قرارگاه نجف قرار می گیرد. در ابتدای سال 1363 شش قبضهٔ دیگر توپ 105 م. م از طرف ارتش تحویل این گردان می­شود. اما در اواسط همین سال با توجه به سازمان جدید  گروه و ورود و تشکیل یک گردان کاتیوشا گردان قدس منحل و توپهای 105 م.م به ارتش تحویل می گردد. آنچه مسلم است قبل از ادغام گردان قدس در گروه توپخانهٔ 611 محرم این گروه وجود داشته است.

فرماندهی این گردان ابتدا بر عهدهٔ حسن خالکی بوده و پس از او رضا صادقی به فرماندهی آن انتخاب می شود.

گردان روح الله

این گردان نیز که شامل قبضه های 130 م.م بوده توپهای آن از دشمن به غنیمت گرفته شده و در منطقهٔ جنوب زیر نظر مرکز توپخانهٔ سپاه شکل می گیرد و فرماندهی آن را شهید تقی مصطفی جراح به عهده داشته است. این گردان در عملیات والفجر چهار بعنوان یکی از گردانهای گروه توپخانه 611 محرم شرکت داشته است.

واگذاری 61 محرم به نیروهای خراسان

گروه توپخانهٔ 61 محرم ابتدا زیر نظر مرکز توپخانهٔ سپاه پاسداران تشکیل می شود که نیروهای آن از بین نیروهای تخصصی سراسر کشور انتخاب شده بودند ولی بعدها با توجه به  روش سپاه در واگذاری هر یگان رزم به یکی از استانهای کشور جهت تامین نیروی انسانی و پشتیبانی لجستیکی گروه توپخانه 61 محرم به نیروهای خراسان واگذار می شود.

طبق صورتجلسهٔ مورخه 1363/6/7 که با حضور جعفرزاده (مسئول ستاد یگان ) قلعه نوئی (دفتر تحقیقات سپاه چهارم) محمدی (پرسنلی منطقهٔ چهار) زمانیان (تدارکات منطقهٔ چهار) اعتدالی (ستاد منطقهٔ چهار) و فرهادیان (معاونت  ستاد یگان)  برگزار می گردد در رابطه با تحویل یگان به منطقه چهار بحث می­‌شود.

گسترش گروه توپخانه 61 محرم

در سال 1363 با توجه به موفقیت‌های گروه توپخانه 61 محرم به عنوان اولین گروه توپخانه سپاه، فرماندهان تصمیم به گسترش و تجهیز کردن توپخانهٔ سپاه می گیرند، از طرفی دانشکدهٔ توپخانهٔ سپاه در اصفهان راه  اندازی می شود و از طرفی گروه توپخانهٔ 63 خاتم الانبیاء(ص)  در غرب کشور تشکیل می شود و همچنین تعدادی از نیروها برای آموزش کاتیوشا اعزام می شوند، که پس از انحلال گردان قدس و تحویل توپهای آن به ارتش، گروه 61 محرم شروع به گسترش  نموده و گردانهای دیگری به آن افزوده می شوند. همچنین در همین سال رضا صادقی فرمانده وقت گروه توپخانهٔ 61 محرم برای راه اندازی گروه توپخانهٔ 63 خاتم الانبیاء(ص) فراخوانده می شوند و شهید مصطفی تقی جراح که جانشین وی بودند به فرماندهی گروه  61 محرم  برگزیده می شود.

در پایان شایان ذکر است در فاصله شهادت حسن غازی در عملیات خیبر به عنوان اولین شهید گروه توپخانه 61 محرم که فرماندهی این گروه را بر عهده داشت تا شهادت سردار شهید غلامرضا سمایی آخرین شهید این گروه که در راه دفاع از حرم آل الله در آبان­‌ماه سال گذشته در سوریه جرعه نوش شهادت شد 130 تن از کادر گروه توپخانه 61 محرم به فیض شهادت نائل آمدند.

انتهای پیام/