بی تردید توکل و کمک جستن در امور به جز ذات اقدس الهی دارای آثار سویی می باشد چنانچه حضرت جوادالائمه (ع) در این باب فرموده اند:
کیف یضیّعُ مَنَ الله کافِلُه و کیفَ یَنجُو مَنَ الله طالبَه وَ مَنِ انقَطَعَ اِلی غیرالله وَکَّلَهُ الله الیه؛ چگونه ضایع می گردد کسی که خداوند کفیل او باشد؟ و چگونه نجات می یابد انسانی که خداوند طالب اوست؟ (انسان فقط به دست خداوند نجات می یابد) آنکه به غیر خدا دلبستگی داشته باشد، خداوند او را به آنکه طالب اوست، وامی گذارد.
بنا به نص قرآن کریم، خداوند برای بنده کافی است، اگر به او توکل کند؛ پس اگر کسی بر خدا توکل نکند، خدا او را کفایت نمی کند و وی را به کسی که به او امید داشته است، وا می گذارد، این معنا به این آیه اشاره دارد که می فرماید:
«أَلیسَ الله بکافٍ عبدَهُ و یُخَوِّفونَکَ بالّذینَ مِن دونهِ وَ مَن یُضلِلِ الله فما له مِن هادٍ»؛ «آیا خدا کفایت کننده بنده خود نیست؟ و می ترسانند تو را به آنان که غیر او هستند و کسی که خدا او را فراموش کند، پس برای او هدایت کننده ای نباشد.»( زمر: آیه 136)
همچنین در این باره امام صادق (ع) فرموده اند:
«خداوند به حضرت داود (ع) وحی فرستاد: هرگاه بنده ای از بندگانم فقط به من متمسک شود و من نیت او را صادق بیابم، اگر آسمان و زمین و تمام آنچه در آن هاست، با او درافتند، برایش راه گریز قرار می دهم و هر بنده ای از بندگانم به کسی جز من متمسک شود و این معنا را در نیت او بیابم، اسباب آسمانی را از دست او قطع و زمین را زیر پایش سوراخ می کنم و برای من مهم نیست که در کجا هلاک شود»، همچنین می فرمایند: در کتابی خواندم که خدای تعالی می فرماید: «قسم به عزت و جلالم! قسم به رفعتم بر عرش؛ هر کس به کسی جز من امیدوار باشد، امیدش را به یأس مبدل و در بین مردم خوارش می کنم و از مقام قربم طرد و از درجه وصلم دورش می سازم، و آیا در شدائد به غیر من امید می بندد در حالی که شدائد در دست من است؟ آیا به غیر من امیدوار است و در خیالش درِ دیگری را می کوبد در حالی که کلید تمام درهای بسته در دست من است و درِ خانه ام به روی کسانی که مرا بخوانند، باز است؟ چه کسی در مهمی به من امید بست که امیدش را قطع کردم؟ من آرزوی بندگانم را نزد خود محفوظ داشتم و آن ها به حفظ من راضی نشدند؛ آسمان هایم را از کسانی که از تنزیه من خسته نمی شوند، پر کردم و به آن ها دستور دادم که در به روی بندگانم نبندند و بندگان به قول من اعتماد نکردند. آیا نمی دانند که هر کس به مصیبتی دچار شود، کسی جز من نمی تواند خلاصش کند؟ آیا می پندارند من که قبل از درخواست عطا می کنم، یا درخواست و جواب سائلم را نمی دهم؟ آیا من بخیلم که بنده ام مرا بخیل می داند؟ آیا جود و کرم از من نیست؟ آیا عفو و رحمت در دست من نیست؟ اگر تمام اهل آسمان ها و زمین آرزومند باشند و به هر کدام به قدر آرزوی همه عطا کنم، ذره ای از ملکم کاسته نمی شود؛ چگونه کم شود از ملکی که قیّم آن منم؟
پس وای به حال کسانی که از رحمت من ناامیدند! وای به حال کسانی که مراعات مرا نکردند و مرتکب معصیت شدند!».
منابع:
1- بحارالانوار. محمدباقر مجلسی، ج 78: 263، 264.
2- اخلاق مرحوم سید عبدالله بشر، ترجمه محمد رضا جباران، هجرت، 1378.
3- ترجمه اخلاق اسلامی (جامع السادات، ملامهدی نراقی)، سید جلال الدین مجتبوی، حکمت، 1377، ج4.
* توکل در کلام امام جواد (ع)، یاسر جهانی پور، نشریه فرهنگ کوثر، 1389.
ادامه مطلب
چهارشنبه 17 مهر 1392 - 8:36 AM
