این ایده از کجا آب میخورد؟
ما در نیمه قرنی ایستادهایم که بیشتر افراد حاضر در آن به سمت میانسالی و کهنسالی در حرکتند. برخی از محققان معتقدند که ما در نسلهای آینده چارهای نداریم جز اینکه از دستانی مصنوعی برای انجام کارهایمان کمک بگیریم.
تا کجا پیشرفت داشتهایم؟
جنبش روباتها خیلی وقت است که شروع شده. جاروبرقی رومبا که نوعی روبات است به بیش از 6 میلیون خانه در سراسر دنیا راه یافته است. روباتی داروساز که در بیمارستانهای انگلستان به تجویز و توزیع داروها کمک کرده و در صرفهجویی وقت و انرژی سایر متخصصان بسیار کارآمد بوده است، به بیمارانی که منتظر داروهای خود هستند، سر وقت و در کمترین زمان رسیدگی میکند. روباتهای دیگری نیز طراحی شدهاند تا به کودکانی که از بیماری اوتیسم رنج میبرند، کمک کنند.
در کنار اینها مطالعات مهمی روی چگونگی ارتباط برقرار کردن روباتها با انسانها نیز انجام شده است؛ اینکه چگونه میشود که روباتها با ما به راحتی و به دور از هرگونه خطری ارتباطات نزدیک برقرار کنند. الکساندر لنز که در لابراتوار روبوتیک بریستول روی پروژهای با نام سیستم ارتباطات مشارکتی میان انسان و روبات، کار میکند، در این مورد میگوید: «ما هماکنون در مرحلهای قرار داریم که همان گذار از دنیایی است که روباتها را از انسانها دور نگه میدارد، چراکه روباتها بزرگتر و قدرتمندتر از انسانها هستند و به همین دلیل ارتباط برقرار کردن با آنها کار آسانی نیست. مسائل زیادی در این حیطه مطرحند. به عنوان مثال یکی از مشکلاتی که در حال حاضر مورد توجه است، مربوط به زمانی میشود که چشم ما به نقطهای خیره میشود؛ مثلا اگر ما به جایی خیره شده و بگوییم «ازش خوشم میآد»، آیا یک روبات میتواند بفهمد که ما از چه چیزی حرف میزنیم و دقیقا به چه چیزی اشاره داریم؟»
چه موانعی بر سر راه است؟
استفاده از روباتها و هر وسیلهای که انسان در کنترل آن کمتر دخالت داشته باشد، به خودی خود سخت است. افرادی مانند لنز و دیگر کسانی که با علم روبوتیک سر و کار دارند، معتقدند هنوز هزار و یک موضوع جهت بررسی روباتها و چگونگی کارکرد بهتر آنها هست که بررسی نشده است.
لنز میگوید: «قدرت شناسایی بصری در روباتها هنوز یکی از عمدهترین مشکلات در این زمینه است.» او دراینباره مثالی میزند که ما درک بهتری از شناسایی بصری داشته باشیم: «هماکنون این موضوع بسیار مهم است که ما چگونه میتوانیم به یک روبات بفهمانیم چیزی که مثلا روی میز قرار دارد، از میز جداست و بخشی از آن نیست و علاوه بر میز، میتوان آن را نیز جداگانه جابهجا کرد؟»
او در ادامه به مسالهای اشاره میکند که در آن صرفه اقتصادی کسانی که از روباتها استفاده میکنند، مطرح شده است: «بیایید فکر کنیم که من یک روبات خانگی دارم که غذای من را آماده میکند و آشپزخانهام را هم مرتب میکند. به طور معمول به چنین روباتی بیش از دو ساعت در روز نیاز نخواهم داشت. اما همین روبات با همین کارایی دو ساعتهاش به اندازه یک اتومبیل برای من خرج به همراه خواهد داشت. به عبارت دیگر در چنین موقعیتی شما به جایی میرسید که ترجیح میدهید کار شستوشوی ظرفها را نیز خودتان انجام بدهید!»
در نهایت چه زمانی شاهد این تکنولوژی خواهیم بود؟
امروزه روباتها برای وظایف بخصوصی نظیر جراحی طراحی میشوند. لنز دراینباره میگوید: «من فکر میکنم که ما در آینده روباتها را در محیطهای سازمانیافتهتری ببینیم. مثل روباتهایی که در کار بنای ساختمان یا غذا دادن به بیماران در بیمارستانها فعالیت میکنند.»
در هر حال برای دیدن روباتهای همهفن حریف خانگی بایستی دهههای زیادی صبر کنیم.
ما تخمین میزنیم که باید تا سال 2100 صبر کرد!