خوش آمدید

بررسي‌هاي اخير دانشمندان زيست‌شناسي نشان داده است بيش از هر عضو ديگر بدن، كبد نقش اساسي در طراوت و شادابي پوست صورت دارد و سلامت اين عضو مهم بدن مي‌تواند سلامت، نشاط و زيبايي چهره را حفظ كند، چون اختلال در وضع و عملكرد كبد، ايجاد مشكل در دفع رنگدانه‌ها و ترشح كامل و سالم صفرا موجب تيرگي كلي پوست بخصوص پوست صورت مي‌شود.

بدغذايي و مسموميت‌هاي تدريجي كه بر اثر مصرف غذاهاي فاسد و تغيير شيميايي يافته ايجاد مي‌شود، موجب نارسايي كبد شده كه در سلامت بدن و رنگ چهره نيز تاثير دارد.

عده‌اي از دانشمندان بيولوژي و متخصصان كبد و پزشكاني كه درباره جواني و حفظ تندرستي و طول عمر كار مي‌كنند، معتقدند كه بايد به فكر مواد و رنگدانه‌هايي بود كه باعث جذب سلول‌هاي پوست مي‌شوند و درجاتي از تيرگي رنگ پوست را ايجاد مي‌كنند. معمولا اين رنگدانه‌ها در مواد صفراوي و صفرا به وفور وجود دارد كه از طريق مجاري طبيعي بدن دفع مي‌شود. حال اگر بنا به دلايلي كبد دچار تورم شود يا سلول‌هاي كوپفر كبدي نتوانند بخوبي اين مواد را از خون خارج و داخل مجاري صفراوي كند، آنها از طريق خون جذب سلول‌هاي دانه‌دار پوست
مي‌شوند.

عوامل التهاب كبد، متنوع و مختلف هستند كه در ميان آنها بيش از همه مواد غذايي فاسد، آلوده و مواد سمي مانند موادمخدر يا الكل باعث التهاب مي‌شوند. نارسايي‌ها يا بيماري‌هاي دستگاه گوارش نيز از عوامل التهاب كبد و موجب نارسايي و ضعف آن مي‌شوند كه يكي از عوارض آن تيرگي رنگ چهره است.

يكي از علل ديگر التهاب و نارسايي كبد، وجود كانون‌هاي عفونت مخفي است. در حقيقت گاهي يك كانون عفوني كه عفونت آن از راه خون جذب كبد مي‌شود، باعث التهاب و تورم كبد مي‌شود. عوارض همين التهاب كبد است كه به صورت تيرگي رنگ پوست نمايان مي‌شود، البته پس از معاينات لازم و تشخيص قطعي آن توسط پزشك معالج مي‌توان به رفع و اصلاح آن اميدوار بود.

نبود تعادل ترشحات صفراوي، دفع و جذب رنگدانه‌ها و اختلال در تنظيم ترشحات و آنزيم‌هاي دستگاه گوارش از ديگر عوامل تيرگي پوست صورت هستند. جالب است بدانيد كبد بيش از هزار نوع آنزيم براي حفظ تعادل دستگاه‌هاي بدن و دفع سموم توليد مي‌كند. در اين ميان مصرف غذاهاي نامناسب و سنگين، موجب به وجود آمدن موادي خطرناك ناشي از افزايش‌ آلبومين است كه اگر وارد خون شوند، شخص را تا پاي مرگ مي‌كشانند، ولي كبد فورا اين مواد را به آلبومين انساني و قابل هضم و جذب تبديل مي‌كند و آنچه زيادي سمي و زايد است را به صورت اوره درمي‌آورد كه در نهايت از راه كليه‌ها دفع مي‌شود.

غدد مترشحه و فوق كليه نيز گاهي مقدار زيادي از هورمون‌هايي كه نمك را به خود جذب مي‌كند، توليد مي‌كند. هرگاه كبد نتواند اين ترشحات اضافي را دفع كند، شخص دچار بيماري‌هاي وخيم مي‌شود. نكته مهم آن است كه كبد مخزني براي سم‌زدايي بدن است. بدين صورت كه هرگاه مختصري سم، چون نيكوتين، مواد غذايي فاسد يا مواد شيميايي ديگر به بدن وارد شود، بلافاصله دست به كار مي‌شود تا به سلامت شخص زياني نرسد، چراكه اگر اين مواد سمي به صورت مستقيم وارد خون شود، زندگي فرد به مخاطره مي‌افتد.

حال اگر به دلايلي، كبد بخوبي اين وظايف حياتي را نتواند انجام دهد و دچار تورم يا نارسايي شود، مواد سمي بخوبي دفع نمي‌شود و مواد رنگي و رنگدانه‌ها روي پوست اثر مي‌گذارند.

از لحاظ آسيب‌شناسي، ساختمان پوست از طبقه شاخي، طبقه شفاف و سلول‌هاي مالپيگي و بالاخره سلول‌هاي طبقه دانه‌دار تشكيل شده است. در شرايط دفع نشدن مناسب سموم در طبقه دانه‌دار، رنگدانه‌ها جمع شده و باعث تيرگي پوست مي‌شوند و نيز بافت كبد دچار التهاب مي‌شود و مجاري صفراوي درون بافت كبد، بخوبي مواد صفراوي و رنگدانه را به كيسه صفرا نمي‌رساند و مقداري جذب خون مي‌شود و از خون در طبقه سلول‌هاي دانه‌دار پوست جايگزين مي‌شود. به اين ترتيب تيرگي رنگ پوست ارتباط نزديكي با كبد دارد و بايد به فكر درمان نارسايي و التهاب كبد بود.

براي اين كه كبدي سالم داشته باشيد، لازم است از مصرف غذاهاي سرخ شده و چرب بخصوص روغن‌هاي جامد خودداري كنيد و تا حد امكان مواد غذايي كنسرو شده نخوريد. ضمن آن كه بهتر است مواد غذايي مانده و خارج از يخچال نگهداري شده، مصرف نشود. در نقطه مقابل استفاده روزانه از ميوه و سبزيجات كه براي كبد بسيار مهم هستند، بخصوص گيلاس و آلبالو، در كنار كنجد هم مي‌تواند به كاهش التهاب كبد كمك كند. با آن كه كنجد داراي چربي است، اما از چربي خون يعني زيادي كلسترول و تري‌گليسيريد مي‌كاهد. همچنين در كنجد مواد معدني چون گوگرد، كبالت و منگنز موجود است كه از التهاب كبد مي‌كاهد.

اگر شما هم از جمله افرادي هستيد كه ريسك ابتلا به بيماري‌هاي كبدي را داريد، بايد از پرخوري در شب بپرهيزيد و شامتان را قبل از ساعت 7 شب بخوريد.

بهتر است در وعده‌هاي غذايي خود موادي چون ريواس، ريحان و برگه زردآلو را بگنجانيد، چرا كه ريواس مقوي سلول‌هاي كبد است و موجب عملكرد صحيح فعاليت كيسه صفرا مي‌شود. همچنين اين ماده غذايي حاوي ويتامين C و مواد معدني پرارزشي چون منگنز، منيزيم و روي است كه موجب فعاليت غدد ترشحي و سلول‌هاي كبد مي‌گردد.

برگه زردآلو نيز درمان‌كننده بيماري كبد و دفع اوره ـ اسيداوريك است. استفاده از اين ميوه مي‌تواند كمك زيادي به بهبود عملكرد كبد داشته باشد.

بايد يادآور شويم گاه ممكن است تيرگي رنگ چهره و پوست به علت بيماري‌هاي جدي و خطرناك كبد يا بيماري‌هاي تالاسمي يا افزايش آهن در بيماران تالاسمي باشد كه بايد با مراجعه به پزشكان متخصص و با آزمايشات، تشخيص و درمان شود.

 كارشناس ارشد فيزيولوژي