خوش آمدید

انحراف چشم عبارت است از عدم هماهنگي در حركت عضلات چشم و در نتيجه كاهش توانايي چشم‌ها در تمركز كه موجب مي‌شود هريك از چشم‌ها در جهت مختلفي قرار گيرد. در حقيقت ناهماهنگي در حركت چشم‌ها از شايع‌ترين علائم اين بيماري چشمي است و در برخي موارد تنها در هنگام نگاه كردن به جهت‌هاي خاص قابل مشاهده است.

هم‌راستايي چشم‌ها هنگام تولد، تكامل نيافته است و از 4 ـ 3 ماهگي تغيير موقعيت ناشي از تكامل حقيقي چشم‌ها محسوس است. البته گاهي ممكن است تكامل چشم در كودكي يا سنين بالاتر ايجاد شود. در افرادي كه دچار انحراف چشم هستند در حالي كه يك چشم به طور مستقيم به سمت جلو نگاه مي‌كند، چشم ديگر به طرف داخل، خارج، بالا يا پايين چرخيده است. گاهي نيز چشم چرخيده به وضعيت اصلي و مستقيم برمي‌گردد و به عكس، چشم مستقيم از موقعيت خود خارج مي‌شود. انحراف چشم از مشكلات شايع در گروه سني كودكان است و حدود 4 درصد كودكان با مشكل انحراف چشم مواجه مي‌شوند. حفظ ديد، بازگرداندن ديد مستقيم چشم‌ها و اصلاح ديد دوچشمي، از مهم‌ترين اهداف درمان اين بيماري است. با توجه به اين كه علت ابتلا به اين بيماري متفاوت است، از روش‌هاي درماني مختلفي مانند تجويز عينك، اصلاح عوامل زمينه‌اي ايجاد انحراف يا تغيير موقعيت عضلات چشم براي اصلاح انحراف چشم استفاده مي‌شود.

در روش جراحي در بافت پوشاننده چشم برش كوچكي ايجاد مي‌شود و پزشك مي‌تواند از طريق اين برش به عضلات زيرچشم دسترسي داشته باشد و با توجه به جهت چرخش چشم عضلاتي را كه بايد تحت جراحي قرار گيرند، انتخاب مي‌كند. بهبودي پس از انجام عمل جراحي سريع است و فرد مي‌تواند پس از گذشت چند روز فعاليت‌هاي روزمره را از سر گيرد. البته در بسياري از موارد پس از انجام عمل جراحي، استفاده از عينك ضروري خواهد بود. گاهي اوقات ممكن است اصلاح انجام شده بيشتر يا كمتر از مقدار مورد نظر باشد كه در اين شرايط انجام عمل جراحي دوم ضروري است. البته بايد اين نكته را نيز مد نظر قرار داد كه سن، از اهميت بسيار زيادي در ميزان موفقيت در انجام عمل جراحي برخوردار است.

موثرترين زمان براي درمان انحراف چشم زماني است كه كودك سن كمتري داشته باشد. هرچه اين عمل جراحي در سن پايين‌تري انجام شود، احتمال اين كه بيمار پس از عمل بتواند ديد دوچشمي از دست رفته خود را به دست آورد، به مراتب بيشتر خواهد بود. بنابراين مي‌توان عمل جراحي انحراف چشم را از جمله ساده‌ترين راهكارهاي درماني دانست كه تنها از طريق تغيير جهت ماهيچه‌ها و عضلات چشمي انجام مي‌شود.

در مواردي كه عضلات چشم توانايي تمركز و تغيير جهت را نداشته باشند اين راهكار درماني ناموفق است. براي اين كه بتوان درباره انجام جراحي دوم براي اين بيمار تصميم‌گيري كرد لازم است معاينات دقيق‌تري روي چشم او انجام شود تا وضعيت ماهيچه‌ها و عضلات چشم مورد بررسي قرار گيرند. البته تجويز قطره‌هاي چشمي، انجام تمرينات چشمي و تجويز عينك نيز مي‌‌تواند در اصلاح ديد اين گروه از افراد موثر باشد.

دكتر نوشين محموديان