خوش آمدید

اين بيماري با دردهاي شايع ماهيچه‌اي اسكلتي، خستگي، خواب‌آلودگي، سردرد، مشكلات حافظه و بدخلقي همراه است. همچنين بسياري از مبتلايان به اين بيماري، سندروم روده تحريك‌پذير، دردهاي شكمي و بي‌حسي يا سوزش اعضا را نيز تجربه مي‌كنند. به طور كلي فيبروميالژي هنگامي كه فشار ثابتي بر نواحي خاصي از بدن وارد مي‌شود، با درد بيشتري در اين نقاط حساس مشخص مي‌شود. اين نقاط عبارتند از پشت سر، بين تيغه‌هاي شانه، بالاي شانه‌ها، اطراف گردن، بالاي سينه، قسمت بيروني بازوها، مفاصل فوقاني خاصره‌اي ـ راني، ناحيه كمر، اطراف باسن و قسمت مياني زانوها. در مبتلايان به اين بيماري، خواب اغلب به علت درد مختل مي‌شود و اختلالاتي مانند سندروم پاهاي بي‌قرار و قطع تنفس در حين خواب وجود دارد.

پزشكان دليل ايجاد فيبروميالژي را نمي‌دانند، اما احتمال مي‌دهند انواعي از عوامل در آن دخيل باشند، از جمله عوامل ژنتيكي به طوري كه ممكن است جهش‌هاي ژني خاصي وجود داشته باشد كه فرد را براي ابتلا به اين بيماري، مستعدتر كند و سابقه خانوادگي نيز در اين مورد اهميت دارد. از عوامل ديگر، عفونت‌ها هستند كه مي‌توانند عامل شروع بيماري يا حادتر شدن آن باشند. همچنين تروماهاي جسمي يا روحي و استرس‌هاي پس از آنها مي‌توانند در ايجاد فيبروميالژي نقش داشته باشند. در اين ميان افرادي كه دچار بيماري آرتريت روماتوئيد هستند، نسبت به ابتلا به اين بيماري مستعدترند.

درباره تشخيص بيماري، بايد گفت هيچ‌گونه آزمايش خون يا آزمايش‌هاي راديولوژيك، به طور مشخصي اين بيماري را نشان نمي‌دهد. بلكه تشخيص بيماري صرفا براساس سابقه پزشكي و آزمايش‌هاي فيزيكي است. در بيماران با دردهاي مزمن شايع، تشخيص مي‌تواند با شناسايي نقاط حساس و احساس درد در حداقل 11 مورد از 18 مورد آنها صورت پذيرد. گفتني است در بسياري از وضعيت‌هاي پزشكي نيز ممكن است احساس دردي مشابه فيبروميالژي در نقاط مختلف بدن وجود داشته باشد كه باعث اشتباه در تشخيص شود، از جمله اين اختلالات عبارتند از: پايين رفتن سطح هورمون تيروئيد در كم‌كاري غده تيروئيد، كمبود ويتامين D و بيماري پاراتيروئيد كه در آن افزايش سطح كلسيم خون باعث دردهاي ماهيچه‌اي (مانند پلي‌ميوزيت) مي‌شود، بيماري‌هاي ماهيچه‌اي، بيماري‌هاي استخواني مانند بيماري پاگت، بيماري‌هاي عفوني مانند هپاتيت و ايدز و نيز سرطان.

در مورد درمان فيبروميالژي بايد گفت درمان خاصي براي اين بيماري وجود ندارد و انواع داروها تنها مي‌توانند به كنترل علائم كمك كنند. شايع‌ترين داروها، مسكن‌هاي ضد درد هستند به عنوان مثال استامينوفن ممكن است درد و خشكي عضلاني حاصل از فيبروميالژي را كاهش دهد، ترامادول (اولترام) نيز مي‌تواند همراه يا بدون استامينوفن براي تسكين درد مورد استفاده قرار گيرد. همچنين پزشكان ممكن است داروهاي NSAID يا ضدالتهاب غيراستروئيدي مانند ايبوپروفن (آدويل، نوترين و... ) يا سديم ناپروكسن (آليو) را همراه با ساير داروها تجويز كنند. دسته ديگري از داروهاي مورد استفاده در اين بيماري، داروهاي ضد افسردگي مانند ديولوكستين (سيمبالتا) و ميلناسيپران (ساولا) هستند كه مي‌توانند درد و خستگي ناشي از فيبروميالژي را كاهش دهند. همچنين داروهاي آمي تريپتيلين يا فلوكستين (پروزاك) نيز ممكن است براي كمك به خواب تجويز شوند. از داروهاي ديگر براي درمان فيبروميالژي، مي‌توان به داروهاي ضدحمله مانند پريگابالين( ليريكا ـ لاپريكا) و گاباپنتين (نورونتين) اشاره كرد كه براي درمان صرع مورد استفاده قرار مي‌گيرند. اين داروها نيز در كاهش علائم فيبروميالژي، موثر هستند. در اين ميان، درمان‌هاي خانگي مانند گياهان دارويي، مكمل‌ها و درمان‌هاي جايگزين نيز مي‌توانند علائم بيماري را تسكين دهند. از جمله HTP (هيدروكسي تريپتوفان)‌ يكي از اجزاي سروتونين است كه يكي از مواد شيميايي قوي در مغز است و افزايش سطح آن با كاهش درد ناشي از فيبروميالژي ارتباط دارد و به بهبود خواب و كاهش افسردگي نيز كمك مي‌كند. در اين رابطه، هورمون طبيعي ملاتونين نيز براي ايجاد خواب‌آلودگي و بهبود الگوي خواب، درد و خستگي توصيه مي‌شود.

برخي از پزشكان معتقدند رژيم غذايي مي‌تواند در كنترل بيماري فيبروميالژي، نقش داشته باشد؛ به طوري كه 42 درصد از بيماران، علائم‌شان با خوردن غذاهاي خاصي، تشديد مي‌شود. غذاهاي حساسيت‌زا مي‌توانند شامل نگهدارنده‌ها (منوسديم گلوتامات)‌، تخم‌مرغ، گلوتن، مواد لبني و ساير آلرژن‌هاي رايج باشند.

متخصصان عقيده دارند ورزش براي حفظ قدرت ماهيچه‌ها و انعطاف‌پذيري آنها ضروري است. ورزش‌هايي مانند پياده‌روي‌هاي روزانه، حركات كششي، شنا، يوگا و تاي‌چي مي‌توانند به كاهش درد در اين بيماري‌ كمك كنند. همچنين ورزش به بهبود تعادل ناقلان عصبي شيميايي و محرك‌هاي وضعيت احساسي مثبت نيز كمك مي‌كند. از سوي ديگر ورزش منظم نه‌‌تنها باعث كاهش آدرنالين مي‌شود (كه با استرس و افزايش ضربان قلب مرتبط است)‌؛ بلكه سطح طبيعي آندورفين (ماده ضددرد و استرس)‌ را تقويت مي‌كند و سطح سروتونين را نيز افزايش مي‌دهد.