خوش آمدید

   اگر رعایت پاره‏اى مصالح اجتماعى، زن یا مرد را مقیّد سازد که در معاشرت روش خاصّى را اتّخاذ کنند و طورى راه بروندکه تعادل اخلاقى را از بین نبرند، چنین مطلبى را «زندانى کردن» یا «بردگى» نمى‏توان نامید .

ایراد ی که بر حجاب گرفته‏اند این است که موجب سلب حقّ آزادى که یک حقّ طبیعى بشرى است مى‏گردد و نوعى توهین به حیثیّت انسانى زن به شمار مى‏رود.مى‏گویند احترام به حیثیّت و شرف انسانى یکى از موادّ اعلامیّه حقوق بشر است. هر انسانى شریف و آزاد است. مرد باشد یا زن، سفید باشد یا سیاه، تابع هر کشور یا مذهبى باشد.

مجبور ساختن زن به این‏که حجاب داشته باشد، بى‏اعتنایى به حقّ آزادى او و اهانت به حیثیّت انسانى اوست و به عبارت دیگر ظلم فاحش است به زن. عزّت و کرامت انسانى حقّ آزادى زن و هم‏چنین حکم متطابق عقل و شرع به این‏که هیچ کس بدون موجب نباید اسیر و زندانى گردد و ظلم به هیچ شکل و به هیچ صورت و به هیچ بهانه نباید واقع شود، ایجاب مى‏کند که این امر از میان برود.

پاسخ: لازم است تذکری دهیم که فرق است بین زندانى کردن زن در خانه و بین موظّف دانستن او به این‏که وقتى مى‏خواهد با مرد بیگانه مواجه شود، پوشیده باشد.در اسلام محبوس ساختن و اسیر کردن زن وجود ندارد. حجاب در اسلام یک وظیفه‏اى است بر عهده‏ى زن نهاده شده که در معاشرت و برخورد با مرد باید کیفیّت خاصّى را در لباس پوشیدن مراعات کند.

این وظیفه نه از ناحیه مرد بر او تحمیل شده است و نه چیزى است که با حیثیّت و کرامت او منافات داشته باشد و یا تجاوز به حقوق طبیعى او که خداوند برایش خلق کرده است محسوب شود.اگر رعایت پاره‏اى مصالح اجتماعى، زن یا مرد را مقیّد سازد که در معاشرت روش خاصّى را اتّخاذ کنند و طورى راه بروند که آرامش دیگران را بر هم نزنند و تعادل اخلاقى را از بین نبرند، چنین مطلبى را «زندانى کردن» یا «بردگى» نمى‏توان نامید و آن را منافى حیثیّت انسانى و اصل «آزادى» فرد نمى‏توان دانست.

در کشورهاى متمدّن جهان در حال حاضر چنین محدودیّتهایى براى مرد وجود دارد. اگر مردى برهنه یا در لباس خواب از خانه خارج شود و یا حتّى با پیژامه بیرون آید، پلیس ممانعت کرده به عنوان این‏که این عمل بر خلاف حیثیّت اجتماع است او را جلب مى‏کند. هنگامى که مصالح اخلاقى و اجتماعى، افراد اجتماع را ملزم کند که در معاشرت اسلوب خاصّى را رعایت کنند مثلاً با لباس کامل بیرون بیایند، چنین چیزى نه بردگى نام دارد و نه زندان و نه ضدّ آزادى و حیثیت انسانى است و نه ظلم و ضدّ حکم عقل به شمار مى‏رود.

بر عکس، پوشیده بودن زن ـ در همان حدودى که اسلام تعیین کرده است ـ موجب کرامت و احترام بیشتر اوست، زیرا او را از تعرّض افراد جِلف و فاقد اخلاق مصون مى‏دارد.شرافت زن اقتضا مى‏کند که هنگامى که از خانه بیرون مى‏رود متین و سنگین و با وقار باشد، در طرز رفتار و لباس پوشیدنش هیچ گونه عمدى که باعث تحریک و تهییج شود به کار نبرد، عملاً مرد را به سوى خود دعوت نکند، زباندار لباس نپوشد، زباندار راه نرود، زباندار و معنى دار به سخن خود آهنگ ندهد، چه آن‏که گاهى اوقات ژستها سخن مى‏گویند، راه رفتن انسان سخن مى‏گوید، طرز حرف زدنش یک حرف دیگرى مى‏زند... .

هم‏چنین است حالت یک افسر با نشانه‏هاى عالى افسرى که گردن مى‏افرازد، قدمها را محکم به زمین مى‏کوبد، باد به غبغب مى‏اندازد، صداى خود را موقع حرف زدن کلفت مى‏کند. او هم زباندار عمل مى‏کند، به زبان بى‏زبانى مى‏گوید: از من بترسید، رعب من را در دلهاى خود جا دهید.همین طور ممکن است زن یک طرز لباس بپوشد یا راه برود که اطوار و افعالش حرف بزند، فریاد بزند که به دنبال من بیا، سر بسر من بگذار، متلک بگو، در مقابل من زانو بزن، اظهار عشق و پرستش کن.

آیا حیثیّت زن ایجاب مى‏کند که اینچنین باشد؟ آیا اگر ساده و آرام بیاید و برود، حواس پرت کن نباشد و نگاههاى شهوت آلود مردان را به سوى خود جلب نکند، بر خلاف حیثیّت زن یا بر خلاف حیثیّت مرد یا بر خلاف مصالح اجتماع یا بر خلاف اصل آزادى فرد است؟!

آرى اگر کسى بگوید زن را باید در خانه حبس و در را به رویش قفل کرد و به هیچ وجه اجازه‏ى بیرون رفتن از خانه به او نداد، البتّه این با آزادى طبیعى و حیثیّت انسانى و حقوق خدادادى زن منافات دارد. چنین چیزى در حجابهاى غیر اسلام بوده است، ولى در اسلام نبوده و نیست.

شما اگر از فقها بپرسید آیا صِرف بیرون رفتن زن از خانه حرام است، جواب مى‏دهند: نه؛ اگر بپرسید آیا خرید کردن زن ولو این‏که فروشنده مرد باشد حرام است، یعنى نفس عمل بیع و شِراء زن اگر طرف مرد باشد حرام است، پاسخ مى‏دهند حرام نیست. آیا شرکت کردن زن در مجالس و اجتماعات ممنوع است؟ باز هم جواب منفى است، چنان‏که در مساجد و مجالس مذهبى و پاى منبرها شرکت مى‏کنند و کسى نگفته است که صِرف شرکت کردن زن در جاهایى که مرد هم وجود دارد حرام است. آیا تحصیل زن، فن و هنر آموختن زن و بالأخره تکمیل استعدادهایى که خداوند در وجود او نهاده است حرام است؟ باز جواب منفى است.

ققط دو مسأله وجود دارد؛ یکى این‏که باید پوشیده باشد و بیرون رفتن به صورت خودنمایى و تحریک‏آمیز نباشد.و دیگر این‏که مصلحت خانوادگى ایجاب مى‏کند که خارج شدن زن از خانه توأم با جلب رضایت شوهر و مصلحت اندیشى او باشد. البتّه مرد هم باید در حدود مصالح خانوادگى نظر بدهد نه بیشتر.

منبع : مسأله حجاب، ص 104 ـ 100.